Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Gimaltratar Niya Ako?

“Kasagaran [ang akong trato] mag-akusar kanako sa mga butang nga binuang gayod. Apan gimahal ko siya.”​—Kathrin. a

“Sa gawas wala nimo makita [ang mga samad], apan sa sulod nasakitan kaayo ko.”​—Andrea, kinsa gisagpa sa iyang trato.

KOMON kaayo kining maong situwasyon: Usa ka batan-ong babaye nakigdeyt sa usa ka batan-ong lalaki nga morag mao ang kabug-osan sa kaambong ug kamatinahuron. Apan inanay siyang mausab. Ang mga pulong sa pagmahal mapulihan ug makantalitahong mga komento ug makapakaulaw nga pagsaway. Sa sinugdan, isipon kini sa batan-ong babaye ingong sulogsulog lamang. Apan, ang situwasyon mograbe ug mahimo nang sublisubli nga pagsultig masakit nga mga pulong, pag-ulbo sa kasuko, ug hilabihang pagbasol. Tungod kay mibati nga siya ang nakaingon sa dili-maayong paggawi, ang batan-ong babaye mag-antos sa hilom, nga manghinaot nga moarang-arang unta ang kahimtang. Apan wala mausab ang situwasyon. Ang iyang trato mosugod na sa pagpaninggaak. Sa usa ka yugto sa iyang kasuko, gitukmod pa gani niya ang batan-ong babaye! Ang babaye nahadlok nga sa sunod nga higayon basin sukmagon na siya. b

Ang batan-ong mga lalaki ug babaye nga nalambigit sa romantikong mga relasyon diin adunay pagpanagmal o mapasipad-ong sinultihan mahimong makaagom sa walay puas nga pagpanaway, masakit nga sinultihan, ug kapungot. Anaa ka ba sa maong situwasyon? (Tan-awa ang kahon nga “Pipila ka mga Timailhan.”) Kon mao, basin ikaw naguol ug naulaw kaayo nga wala ka gayod masayod kon unsay buhaton.

Ang mga situwasyon nga sama niini komon kaayo sahi sa imong gihunahuna. Ang mga tigpanukiduki nagbanabana nga 1 ka tawo sa 5 ang nakasinati ug usa ka matang sa kapintasan panahon sa pagpakigdeyt. Sa dihang ang mapasipad-ong sinultihan isipon ingong usa ka matang sa kapintasan, kining maong banabana mouswag ngadto sa 4 ka tawo sa 5. Kasukwahi sa gihunahuna sa kadaghanang tawo, dili tanang biktima maoy mga babaye. Sumala sa usa ka pagtuon didto sa Britanya bahin sa kapintasan panahon sa pagpakigdeyt, “halos susamang porsiyento sa mga lalaki ug babaye” ang nagtaho nga gipasakitan sa ilang mga kadeyt. c

 Nganong ang maong dili maayong panggawi mahitabo sa panagtratohay? Unsay imong buhaton kon maanaa ka sa maong situwasyon?

Pagbaton sa Panglantaw sa Diyos

Una, angay nimong ilhon kon unsa ka seryoso ang maong situwasyon sa mga mata sa Diyos. Tinuod nga ang dili hingpit nga mga tawo makiling sa pagsulti ug pagbuhat sa mga butang nga makapasakit sa uban. (Santiago 3:2) Tinuod usab nga bisan ang mga tawo nga nahigugma ug may pagsalig sa usag usa usahay dili magkasinabot. Pananglitan, si apostol Pablo ug Barnabas maoy hamtong nga mga Kristohanon. Bisan pa niana, sa usa ka higayon sila ‘misilaob sa kasuko.’ (Buhat 15:39) Busa kon nakigdeyt ka, basin masinati nimo ang pipila ka panagkabingkil matag karon ug unya.

Dugang pa, dili makataronganon nga magdahom nga ang imong trato dili gayod makalitok ug pagsaway. Kon buot hunahunaon, nagplano mong magminyo. Ug kon natugaw siya sa usa ka taras o batasan nimo, dili ba mahigugmaon sa iyang bahin ang pagsulti kanimo bahin niana? Tinuod, masakit ang pagsaway. (Hebreohanon 12:11) Apan kon kini gipalihok ug gihatag diha sa gugma, kini dili usa ka matang sa mapasipad-ong sinultihan.​—Proverbio 27:6.

Apan, lahi gayong butang ang pagpaninggaak, pagpanagpa, pagpanukmag, o pagpangyubit. Ang Bibliya nagsaway sa “kapungot, kasuko, pagkadaotan, mapasipalahong sinultihan.” (Colosas 3:8) Masuko si Jehova sa dihang dunay mogamit ug “gahom” aron sa pagpakaulaw, paghulga, o pagdaogdaog sa uban. (Ecclesiastes 4:1; 8:9) Gani, ang Pulong sa Diyos nagsugo sa mga bana nga “maghigugma sa ilang mga asawa sama sa ilang kaugalingong mga lawas . . . , kay wala gayoy tawo nga nagdumot sa iyang kaugalingong unod; kondili nagapakaon ug nagapangga niini.” (Efeso 5:​28, 29) Ang usa ka tawo nga nagpasipala o nagmaltratar sa babaye nga iyang gipangulitawhan nagpakita nga dili siya angayan nga mahimong kapikas sa kaminyoon. Sa samang higayon, iyang gipukaw ang kasuko ni Jehova nga Diyos mismo!

Dili Ikaw ang Nakaingon!

Bisan pa niana, ang mga tigmaltratar subsob nga magbasol sa ilang mga biktima. Busa usahay bation tingali nimo nga ikaw ang nakaingon nga ang imong trato nasuko pag-ayo. Apan basin dili ikaw ang hinungdan sa iyang kasuko. Kasagaran ang dagmalang mga lalaki nagdako diha sa mga panimalay diin giisip nga normal ang pagpanagmal o ang mapasipad-ong sinultihan. d Sa pipila ka nasod ang batan-ong mga lalaki naimpluwensiyahan sa naglungtad nga kultura diin ang mga lalaki gidahom nga mahimong dominante. Ang mga katalirongan mahimong magpugos usab sa batan-ong lalaki nga mahimong agresibo. Kay kulang ug pagsalig sa kaugalingon, tingali mobati siyang gihagit sa halos bisan unsa nga imong isulti o buhaton.

Bisan unsa ang situwasyon, ikaw dili mao ang nakaingon sa pagsilaob sa kasuko sa imong trato. Ang mapasipad-ong sinultihan ug kapintasan dili gayod dalawaton.

Pag-usab sa Imong Hunahuna

Bisan pa niana, ang imong kaugalingong panglantaw sa mga butang basin kinahanglang usbon. Sa unsang paagi? Aw, kon ang usa ka babaye nagdako diha sa palibot diin adunay kapintasan ug madinaotong sinultihan, isipon niyang normal ang maabusohong panggawi. Imbes ayran ang maong dili-Kristohanong panggawi, basin antoson niya kini​—tingali madani pa siya niana. Oo, ang ubang mga biktima sa pagmaltratar moangkon nga sila dili interesado sa mga lalaki nga buotan ra kaayo. Ang ubang batan-ong mga babaye nag-antos gumikan sa pagtuo nga ilang mausab ang ilang trato.

Kon ang bisan hain niini maoy imong kahimtang,  kinahanglang ‘mag-usab ka pinaagi sa pagbag-o sa imong hunahuna’ niining bahina. (Roma 12:2) Pinaagi sa pag-ampo, pagtuon, ug pagpamalandong, kinahanglang isipon nimong seryoso ang panglantaw ni Jehova sa maabusohong panggawi ug ayran kana. Kinahanglang masabtan nimo nga ikaw dili takos nga maltratahon. Ang pag-ugmad sa pagkamakasaranganon makatabang kanimo sa pagkaamgo nga wala nimo mabatoni ang katakos sa pag-usab sa nasuko nga trato. Iyang responsibilidad ang pag-usab!​—Galacia 6:5.

Sa pipila ka kaso ang batan-ong mga babaye nag-antos sa pagmaltratar tungod kay ubos ang ilang pagtamod sa kaugalingon. Matod ni Kathrin nga gihisgotan sa sinugdan, “Ambot mag-unsa na lang ko kon wala siya. Wala na tingali koy makita nga mas maayo pa kay kaniya.” Ang usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Helga miingon usab bahin sa iyang trato, “Gitugotan nako siya sa pagkulata nako tungod kay mas maayo pa kana kay sa dili niya ako tagdon.”

Ang mao bang mga panglantaw morag maayong pundasyon sa usa ka malamposong relasyon? Sa pagkatinuod, makahigugma ka ba sa usa ka tawo kon dili ka gani makahigugma sa imong kaugalingon? (Mateo 19:19) Paningkamoti nga maugmad ang timbang nga pagtamod sa kaugalingon. e Ang pag-antos sa pagmaltratar dili motabang kanimo sa pagbuhat niana. Ingon sa naeksperyensiyahan sa usa ka batan-ong babaye nga si Irena, ang pag-antos sa pag-abuso “makakuha sa tanan nimong pagtamod sa kaugalingon.”

Pag-atubang sa Kamatuoran

Lisod tingaling dawaton sa uban nga sila anaa sa dili maayong relasyon​—ilabina kon naugmad na ang hilabihang pagmahal. Apan ayaw pagpakabuta sa kamatuoran. Ang usa ka proverbio sa Bibliya nag-ingon: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay kasinatian moagi ug magaantos sa silot.” (Proverbio 22:3) Ang usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Hanna nahinumdom, “Sa dihang ikaw mahigugma sa batan-ong lalaki, halos buta ka, ug ang makita lamang nimo mao ang iyang maayong mga hiyas.” Apan, kon ikaw gimaltratar, hinungdanon nga makita nimo ang iyang tinuod nga pagkatawo. Ug kon ikaw hulgaon o pakamenoson sa imong trato, dili kana maayo. Ayawg sulayi ang paglimod sa imong gibati, pagpakamatarong sa iyang gibuhat, o pagbasol sa imong kaugalingon. Ang kasinatian nagpakita nga kon dili matul-id, ang pagmaltratar mograbe lamang. Mahimong mameligro ka pag-ayo!

Siyempre, mas maayo nga dili malambigit sa usa ka tawo nga walay pagpugong sa kaugalingon. (Proverbio 22:24) Busa kon dunay wala pa nimo masinati pag-ayo nga gustong makigdeyt kanimo, maalamon nga susihon nimo ang iyang pagkatawo. Nganong dili mosugyot nga mag-uban una mo diha sa grupo? Kini magtugot kanimo sa pagsinati kaniya nga dili dayon mahigugma kaniya. Suknaa ang imong kaugalingon ug makahuloganong mga pangutana, sama sa: Kinsa ang iyang mga higala? Unsang matanga sa musika, pelikula, dula sa kompiyuter, ug mga esport ang iyang gusto? Ang iya bang pagpakig-estorya nagpaila ug kaikag sa espirituwal nga mga butang? Pakigsulti sa mga tawo nga nakaila kaniya, sama sa mga ansiyano sa iyang kongregasyon. Pahibaloon ka nila kon siya ‘may maayong panghimatuod’ sa uban tungod sa iyang hamtong ug diyosnong panggawi.​—Buhat 16:2.

Apan unsay imong mahimo kon nalambigit ka na sa usa ka maabusohong relasyon? Ang umaabot nga artikulo magtubag niining pangutanaha.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 21]

Pipila ka mga Timailhan

◼ Subsob siyang mohimog makapakaulaw nga mga komento bahin kanimo, sa imong pamilya, o sa imong mga higala, sa dihang kamokamo ra o kaha sa dihang kauban sa uban

◼ Kasagaran dili niya panumbalingon ang imong mga kagustohan ug pagbati

◼ Siya mosulay sa pagkontrolar sa tanang bahin sa imong kinabuhi, nga moinsistir nga kinahanglang mahibalo siya sa imong ginabuhat sa tanang panahon ug mohimo sa tanang desisyon alang kanimo

◼ Siya mosinggaak kanimo, motulod o motukmod kanimo, o mamahad kanimo

◼ Siya mosulay sa pagkombinsir nimo sa paghimog dili angay nga mga pagpahayag sa pagmahal

◼ Halos kanunay kang mabalaka basig ang imong buhaton makapapikal kaniya

[Hulagway sa panid 20]

Ang kanunayng pagpanaway o pagpanginsulto magpaila nga dili maayo ang usa ka relasyon