Kon Unsaon Pagkahimong Usa ka Maayong Amahan

USA ka artikulo sa magasing Economist nga naghisgot bahin sa pagkadaot sa pamilyahanong kinabuhi nagsugod pinaagi niining makapaikag nga mga pulong: “Ang pagpatunghag mga anak sayon ra, ang pagkahimong maayong amahan lisod.”

Bisan tuod daghang butang sa kinabuhi lisod buhaton, ang usa sa kinalisdan​—ug ang kinaimportantehan usab​—mao ang pagkahimong usa ka maayong amahan. Ang tanang amahan gusto gayod nga mahimong maayong amahan, kay dinhi nag-agad ang kaayohan ug kalipay sa iyang pamilya.

Kon Nganong Kini Lisod

Sa laktod nga pagkasulti, ang pangunang rason kon nganong lisod ang pagkahimong maayong amahan mao ang napanunod nga pagkadili-hingpit​—sa mga ginikanan ug sa ilang mga anak. “Ang kiling sa kasingkasing sa tawo daotan sukad pa sa iyang pagkabatan-on,” nag-ingon ang Bibliya. (Genesis 8:21) Mao nga usa ka magsusulat sa Bibliya miila: “Sa sala ako gipanamkon sa akong inahan.” (Salmo 51:5; Roma 5:12) Ang kiling sa paghimog daotan tungod sa napanunod nga sala maoy usa lamang ka babag nga nakapalisod sa pagkahimong usa ka maayong amahan.

Kining kalibotana, o sistema sa mga butang, maoy usa usab ka dakong babag. Ngano man? Tungod kay, sama sa gisaysay sa Bibliya, “Ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan,” nga nailhan ingong “ang usa nga gitawag Yawa ug Satanas.” Ang Bibliya nagtawag usab kang Satanas nga “ang diyos niini nga sistema sa mga butang.” Dili ikatingala nga si Jesus miingon nga sama kaniya, ang iyang mga sumusunod kinahanglang “dili bahin sa kalibotan”!​—1 Juan 5:19; Pinadayag 12:9; 2 Corinto 4:4; Juan 17:16.

Bililhon sa pagkamaayong amahan ang kanunayng pag-ila sa atong napanunod nga pagkadili-hingpit, paglungtad ni Satanas nga Yawa, ug sa kalibotan nga iyang gikontrolar. Kining maong mga babag dili hinanduraw. Tinuod gayod kini! Apan asa man kita moadto aron makakat-on kon unsaon pagbuntog niini ug kon unsaon pagkahimong maayong amahan?

Balaang mga Panig-ingnan

Alang sa tabang sa pagbuntog sa mga babag nga gihisgotan sa ibabaw, ang usa ka amahan mahimong mogamit sa Bibliya. Duna kiniy talagsaong mga panig-ingnan. Gipaila ni Jesus ang labing maayong panig-ingnan sa dihang iyang gitudloan ang iyang mga sumusunod sa pag-ampo: “Amahan namo nga anaa sa mga langit.” Sa paghubit sa atong langitnong Amahan, ang Bibliya yanong nag-ingon: “Ang Diyos gugma.” Sa unsang paagi ang usa ka tawhanong amahan mosanong niining mahigugmaong panig-ingnan?  “Mahimong mga tigsundog sa Diyos,” si apostol Pablo nag-awhag, “ug magpadayon sa paglakaw diha sa gugma.”​—Mateo 6:​9, 10; 1 Juan 4:8; Efeso 5:​1, 2.

Kon ikaw usa ka amahan, matikdi kon unsay imong makat-onan sa usa lamang ka higayon kon giunsa pagtagad sa Diyos si Jesus, ang iyang Anak. Ang Mateo 3:17 nagsugilon kanato nga sa pagbawtismo kang Jesus sa tubig, ang tingog sa Diyos nadungog gikan sa langit, nga nag-ingon: “Kini mao ang akong Anak, ang hinigugma, nga akong giuyonan.” Unsay atong makat-onan gikan niini?

Una, hunahunaa ang epekto niini nganha sa usa ka bata sa dihang usa ka amahan magarbohong mosulti ngadto sa uban, ‘Mao ni ang akong anak.’ Ang mga batan-on molambo sa dihang makadawat sila sa pagtagad sa ilang mga ginikanan, ilabina ang makapadasig nga pagdayeg. Ang usa ka bata lagmit madasig sa pagpaningkamot ug dugang aron pamatud-ang takos siya sa maong pagdayeg.

Ikaduha, ang Diyos nagpahayag sa iyang pagbati bahin kang Jesus, nga naghisgot kaniya ingong “ang hinigugma.” Kining ekspresyon sa paghigugma gikan sa iyang Amahan nakatandog gayod sa kasingkasing ni Jesus. Ang imong mga anak madasig usab kon imong ipahayag kini sa imong mga pulong​—ug sa imong panahon, pagtagad, ug kahingawa​—nga ikaw nahigugma gayod kanila.

Ikatulo, ang Diyos nag-ingon sa iyang Anak: “Giuyonan ko ikaw.” (Marcos 1:11) Hinungdanon usab kini nga himoon sa usa ka amahan, buot ipasabot, sultihan ang iyang mga anak nga siya nalipay kanila. Tinuod, kanunay nga masayop ang usa ka bata. Sama usab kanato. Apan ingong usa ka amahan, nangita ka bag mga kahigayonan nga ipahayag ang imong pag-uyon sa maayong mga butang nga gihimo o gisulti sa imong mga anak?

Si Jesus nakakat-on gayod gikan sa iyang langitnong Amahan. Samtang dinhi pa sa yuta, iyang gipakita pinaagi sa pulong ug panig-ingnan ang tinuod nga gibati sa iyang Amahan bahin sa Iyang yutan-ong mga anak. (Juan 14:9) Bisan pag si Jesus puliki ug napit-osan, migahin siyag panahon sa paglingkod ug pagpakigsulti sa mga bata. “Pasagdi ang mga bata nga moduol kanako,” giingnan niya ang iyang mga tinun-an, “ayaw sila pagpugngi.” (Marcos 10:14) Mga amahan, masundog ba ninyo sa dugang pa ang panig-ingnan ni Jehova nga Diyos ug sa iyang Anak?

Maayong Panig-ingnan Hinungdanon

Ang bili sa pagpakitag maayong panig-ingnan sa imong mga anak bililhon gayod kaayo. Ang imong mga paningkamot “sa pagmatuto kanila sa disiplina ug sa pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova” lagmit dili modulot kon ikaw mismo dili magpasakop sa disiplina sa Diyos ug sa pagtugot sa imong kinabuhi nga magiyahan niana. (Efeso 6:4) Bisan pa niana, sa tabang sa Diyos, imong mabuntog ang bisan unsang babag sa pagtuman sa iyang sugo sa pag-atiman sa imong mga anak.

Tagda ang panig-ingnan ni Viktor Gutschmidt, usa sa mga Saksi ni Jehova sa kanhing Unyon Sobyet. Sa Oktubre 1957, siya gisentensiyahan nga mabilanggo sa napulo ka tuig tungod sa pagpakigsulti bahin sa iyang pagtuo. Iyang gibiyaan ang duha ka batang babaye uban sa iyang asawa, si Polina.  Samtang nabilanggo, gitugotan siya sa pagsulat sa iyang pamilya apan gidid-an sa pagsulat ug bisan unsa bahin sa Diyos o sa bisan unsang relihiyosong ulohan. Bisan atubangan sa maong kalisdanan, si Viktor determinado nga mahimong maayong amahan, ug siya nahibalo nga ang pagtudlo sa iyang mga anak bahin sa Diyos hinungdanon kaayo. Busa unsay iyang gihimo?

“Nakakaplag akog materyal diha sa mga magasing Sobyet nga Young Naturalist ug Nature,” asoy pa ni Viktor. “Diha sa mga postcard nagdrowing akog mga hayop ug mga tawo ug naglakip ug usa ka sugilanon o kasinatian bahin sa kinaiyahan.”

“Inigkadawat namo sa maong mga postcard,” matod ni Polina, “amo dayong ilangkit kini sa mga ulohan sa Bibliya. Pananglitan, kon kini naglakip sa kaanindot sa kinaiyahan, kalasangan, o kasapaan, akong basahon ang Isaias 65,” nga naghisgot bahin sa mga saad sa Diyos nga ang yuta himoong paraiso.

Ang anak nga babaye ni Viktor nga si Yulia nag-asoy: “Dayon mag-ampo si Mama uban kanamo, ug kami manghilak. Hinungdanon kaayo ang maong mga kard sa pagmatuto kanamo.” Si Polina nag-ingon nga ingong resulta, “ang among mga anak nga babaye nahigugma pag-ayo sa Diyos sukad pa sa ilang pagkabata.” Unsa nay kahimtang sa maong pamilya karon?

Si Viktor nagsaysay, “Karon ang akong mga anak nga babaye nangaminyo nag mga ansiyano, ug lig-on sa espirituwal ang ilang mga pamilya nga may mga anak nga matinumanong nag-alagad kang Jehova.”

Ang pagpakitag maayong panig-ingnan nagkinahanglag pagkamapaigoon ug dakong paningkamot. Ang kasingkasing sa mga anak lagmit matandog iniglantaw nila sa ilang amahan nga naningkamot pag-ayo. Ang usa ka anak nga lalaki nga migugol ug daghang tuig sa bug-os-panahong ministeryo misulti nga mapasalamaton bahin sa iyang amahan, “Usahay kapoy na kaayo si Tatay gikan sa trabaho ug katulgon, apan magtuon gihapon kami sa Bibliya, ug kadto nakatabang namo sa pagsabot sa kaseryoso niana.”

Dayag, ang pagpakitag maayong panig-ingnan​—sa pulong ug buhat​—hinungdanon sa pagkahimong maayong amahan. Angay nimo kining himoon kon buot nimong matuman ang kamatuoran sa proverbio sa Bibliya nga nag-ingon: “Bansaya ang bata subay sa dalan nga alang kaniya; bisan kon siya matigulang na dili siya motipas gikan niana.”​—Proverbio 22:6.

Busa hinumdomi, mahinungdanon dili lamang ang imong isulti; kondili ang imong buhaton usab​—ang panig-ingnan nga imong ipakita. Usa ka Canadianong eksperto bahin sa edukasyon alang sa mga bata misulat: “Ang labing maayong paagi aron ang atong mga anak mogawi [sumala sa atong gusto] mao ang pagpakita sa maong gitinguhang panggawi sa atong kaugalingon.” Sa pagkatinuod, kon buot nimo nga ang imong mga anak magpabili sa espirituwal nga mga butang, mas maayong buhaton usab nimo kana.

Gugola ang Panahon Uban Kanila!

Kinahanglang makita sa imong mga anak ang imong maayong panig-ingnan. Nagpasabot kana nga kinahanglang mogugol ka ug panahon uban kanila​—daghang panahon, dili kay dinaklit-daklit lamang. Maalamong sunda ang tambag sa Bibliya sa ‘pagpalit sa panahon,’ buot ipasabot, ihiklin ang dili kaayo importanteng mga butang aron lamang gayod makapakig-uban kanila. (Efeso 5:​15, 16) Kon buot sabton, duna pa  bay mas mahinungdanon kay sa imong mga anak? Ang dakong telebisyon ba, ang propesyonal nga mga bat sa golf, nindot nga balay, o ang imong trabaho?

Kon ang mga amahan dili mogugol ug panahon sa ilang mga anak samtang sila mga bata pa, sila mag-antos sa dili-maayong mga sangpotanan. Ang mga amahan kansang mga anak nasugamak sa imoral nga kalihokan o bisan sa pagkinabuhi nga walay espirituwalidad sagad magbasol pag-ayo sa ulahi. Sila nagmahay nga wala makapakig-uban kanunay sa ilang gagmayng mga anak sa panahong sila nagkinahanglan pa gayod ug usa ka amahan.

Hinumdomi, sa dihang bata pa ang imong mga anak, kana ang panahon sa paghunahuna bahin sa mga sangpotanan sa imong mga pagpili. Ang Bibliya nagtawag sa imong mga anak nga “panulondon gikan ni Jehova,” butang nga gisalig sa Diyos kanimo. (Salmo 127:3) Busa ayaw gayod kalimot nga ikaw manubag sa Diyos alang kanila!

Ang Tabang Mabatonan

Ang maayong amahan gustong makadawat ug tabang nga makaayo sa iyang mga anak. Human sultii sa usa ka manulonda ang asawa ni Manoa nga siya magsabak, si Manoa nag-ampo sa Diyos: “Palihog, paanhia [siya] pag-usab kanamo ug tudloan kami kon unsay angay namong buhaton sa bata nga ipanganak.” (Maghuhukom 13:​8, 9) Sama sa mga ginikanan karon, unsang klaseha sa tabang ang gikinahanglan ni Manoa? Atong susihon.

Si Brent Burgoyne, usa ka magtutudlo sa University of Cape Town, sa Habagatang Aprika, nag-ingon: “Usa sa labing maayong gasa nga ikahatag [sa usa ka amahan] ngadto sa usa ka bata mao ang pagtudlo kaniya sa mga sukdanan sa maayong pamatasan.” Nga ang mga anak kinahanglang tudloan sa mga sukdanan sa maayong pamatasan makita diha sa usa ka taho sa Daily Yomiuri sa Hapon, nga nag-ingon: “[Usa ka] surbi nagpakita nga 71 porsiyento sa Hapones nga mga anak wala gayod matudloi sa ilang mga amahan nga dili mamakak.” Dili ba makapasubo ang maong komento?

Kinsay makahatag ug kasaligang sukdanan sa maayong pamatasan? Ang samang usa nga maoy naggiya kang Manoa​—ang Diyos mismo! Aron sa pagtabang, gipadala sa Diyos ang iyang pinalanggang Anak, si Jesus, ingong Magtutudlo​—ang termino nga kasagarang maoy gitawag kaniya. Sa pagkakaron ang librong Pagkakat-on Gikan sa Dakong Magtutudlo, nga nagkuhag mga leksiyon gikan sa mga pagtulon-an ni Jesus, mabatonan diha sa daghang pinulongan nga imong magamit sa pagtudlo sa mga bata.

Ang Pagkakat-on Gikan sa Dakong Magtutudlo nagsaysay dili lamang bahin sa mga pamatasan nga gipasukad sa Pulong sa Diyos kondili nag-ilustrar usab sa sinulat nga mga pulong diha sa kapin sa 160 ka hulagway nga adunay pintok nga mga pangutana. Pananglitan, ang kapitulo 22, nag-ulohang “Kon Nganong Angayng Dili Kita Mamakak,” adunay hulagway nga gipakita sa panid 32 niining magasina. Ang gisulat nga mga pulong sa panid nga makita kining hulagwaya nag-ingon: “Tingali ang usa ka batang lalaki mosulti sa iyang amahan: ‘Dili akoy nagpatid sa bola sa balay.’ Apan unsa man kon siya ang nagpatid? Daotan ba ang pagsulti nga dili siya ang nagpatid?”

Ang puwersadong mga leksiyon gitudlo usab sa mga kapitulo nga nag-ulohang “Ang Pagkamasinugtanon Manalipod Kanimo,” “Kinahanglang Suklan Nato ang mga Tentasyon,” “Pagtulon-an Bahin sa Pagkamaluloton,” “Ayaw Gayod Pagkahimong Kawatan!,” “Ang Tanang Parti Makapahimuot ba sa Diyos?,” “Kon Unsaon Paglipay ang Diyos,” ug “Kon Nganong Kinahanglan Kitang Mobuhat,” sa pagngalan lamang ug pipila sa 48 ka kapitulo sa libro

Ang pasiuna sa libro naghinapos: “Angayng ipunting sa mga bata ang Tinubdan sa tanang kaalam, ang atong langitnong Amahan, si Jehova nga Diyos. Kini ang gihimo kanunay ni Jesus, ang Dakong Magtutudlo. Tim-os kaming naglaom nga kining basahona makatabang kanimo ug sa imong pamilya nga maumol ang inyong kinabuhi aron makapahimuot kang Jehova ug kamo pagagantihan hangtod sa kahangtoran.” a

Dayag, ang pagkahimong maayong amahan maglakip sa pagpakitag maayong panig-ingnan sa imong mga anak, paggugol ug daghang panahon uban kanila, ug pagtabang kanila sa pagkinabuhi uyon sa mga sukdanan sa Diyos sumala sa iyang gibutyag diha sa Bibliya.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 8]

Bisag gibilanggo, si Viktor Gutschmidt nakaarang sa pagkahimong maayong amahan

[Mga hulagway sa panid 8, 9]

Samtang siya nabilanggo tungod sa iyang pagtuo, si Viktor nagdrowing niining mga hulagwaya aron sa pagtudlo sa iyang mga anak

[Hulagway sa panid 9]

Ang mga anak nga babaye ni Viktor niadtong 1965

[Hulagway sa panid 10]

Ang mga amahan kinahanglang aktibong malangkit sa pagtudlo sa ilang mga anak