Ang Kataposan sa Pagkamapihigon

NAMATIKDAN ba nato ang atong kaugalingon nga dunay kiling sa pagkamapihigon? Pananglitan, ang atong opinyon sa kinaiya sa usa ka tawo gibase ba nato sa iyang kolor sa panit, nasyonalidad, lumadnong grupo, o tribo​—bisan ug wala kita makaila nianang tawhana? O maapresyar ba nato ang kada tawo tungod sa iyang talagsaong mga hiyas?

Sa panahon ni Jesus, ang mga tawo nga nagpuyo sa Judea ug Galilea kasagarang ‘dili makiglabot sa mga Samarianhon.’ (Juan 4:9) Ang usa ka panultihon nga gitala diha sa Talmud seguradong nagpahayag sa pagbati sa daghang Hudiyo: “Hinaot nga dili gayod ako makakitag Samarianhon.”

Bisan ang mga apostoles ni Jesus posibleng naghambin ug gamayng pagpihig batok sa mga Samarianhon. Dihay higayon nga wala sila abiabiha didto sa usa ka baryo sa Samaria. Si Santiago ug Juan nangutana kon angay ba silang mag-ampo nga paulanan ug kalayo kining dili-matinagdanon nga mga tawo. Pinaagi sa pagbadlong kanila, gipakita ni Jesus nga dili husto ang ilang tinamdan.​—Lucas 9:52-56.

Sa ulahi, si Jesus nag-asoy ug sambingay bahin sa usa ka tawo nga gibun-og sa mga tulisan samtang nagbiyahe gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico. Ang duha ka relihiyosong Hudiyo nga milabay wala motabang kaniya. Apan, dihay usa ka Samarianhon nga mihunong ug gibendahean ang iyang mga samad. Dayon naghimo siyag paagi aron maatiman ug maulian ang samdan nga tawo. Gipamatud-an sa maong  Samarianhon nga tinuod siya nga silingan. (Lucas 10:29-37) Ang sambingay ni Jesus lagmit nakatabang sa iyang mga mamiminaw sa pagkaamgo nga ang ilang pagkamapihigon nagbuta kanila sa maayong mga hiyas sa uban. Pipila ka tuig sa ulahi, si Juan mibalik sa Samaria ug nagsangyaw diha sa mga baryo niini​—tingali apil na sa baryo nga kaniadto gusto niyang malaglag.​—Buhat 8:14-17, 25.

Kinahanglang wad-on usab ni apostol Pedro ang pagpihig sa dihang gisugo siya sa manulonda sa pagsulti bahin kang Jesus ngadto kang Cornelio, nga usa ka Romanong senturyon. Si Pedro wala maanad sa pagpakiglabot sa mga dili-Hudiyo, ug ang kadaghanang Hudiyo walay gugma alang sa Romanong mga sundalo. (Buhat 10:28) Apan sa dihang nasabtan ni Pedro nga kabubut-on sa Diyos nga masangyawan ang mga Hentil, siya miingon: “Tinong naila ko nga ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.”​—Buhat 10:​34, 35.

Ang Motibo sa Pagbuntog sa Pagkamapihigon

Ang pagkamapihigon naglapas sa paninugdang prinsipyo nga gitudlo ni Jesus: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglang pagabuhaton usab ninyo sa ingon ngadto kanila.” (Mateo 7:12) Kinsay gustong tamayon tungod sa iyang yutang-natawhan, kolor sa panit, o kagikan? Ang pagkamapihigon naglapas usab sa mga sukdanan sa Diyos sa  pagkamaangayon. Ang Bibliya nagtudlo nga “gihimo [ni Jehova] gikan sa usa ka tawo ang tanang nasod sa katawhan, aron magpuyo ibabaw sa tibuok nawong sa yuta.” (Buhat 17:26) Busa, ang tanang tawo managsoon.

Dugang pa, hukman sa Diyos ang matag tawo sa tinagsatagsa. Dili niya husgahan ang tawo tungod sa gihimo sa iyang mga ginikanan o mga katigulangan. (Ezequiel 18:20; Roma 2:6) Bisan ang pagdaogdaog nga gihimo sa usa ka nasod dili balidong katarongan aron dumtan ang mga indibiduwal sa maong nasod, nga lagmit wala mag-apil-apil sa maong inhustisya. Si Jesus nagtudlo sa iyang mga sumusunod sa ‘paghigugma sa ilang mga kaaway ug sa pag-ampo alang sa mga nagalutos kanila.’​—Mateo 5:​44, 45.

Tungod sa maong mga pagtulon-an, ang unang-siglo nga mga Kristohanon natabangan sa pagbuntog sa ilang pagkamapihigon ug nahimong usa ka talagsaong internasyonal nga kapunongan. Gitawag ug giila nila ang usag usa ingong mga igsoon, bisan pag naggikan sila sa daghang nagkadaiyang mga kultura. (Colosas 3:9-11; Santiago 2:5; 4:11) Ang mga prinsipyo nga maoy nakatukmod niini nga kausaban makapatungha usab ug samang mga kaayohan karon.

Pagpakigbugno Batok sa Pagkamapihigon Karon

Halos kitang tanan dunay gihambin nga mga opinyon, apan kini dili kinahanglang moresulta ug pagpihig. “Ang gihambin nga mga opinyon mahimong pagpihig kon kini dili mausab human mahibaloan ang dugang nga impormasyon,” matod pa sa librong The Nature of Prejudice. Kasagaran, mawala ang pagpihig sa dihang magkailhanay na ang mga tawo. Apan, ang mao gihapong libro miingon nga “ang bugtong matang sa panag-ubanay nga motukmod sa mga tawo nga magtinabangay mao ang posibleng makapausab sa ilang tinamdan.”

Niining paagiha nabuntog ni John, nga taga-Nigeria sa tribong Ibo, ang iyang pagpihig sa tribong Hausa. “Sa unibersidad,” matod pa niya, “nakahimamat ako ug mga estudyanteng  Hausa nga nahimo nakong mga higala, ug akong nadiskobrehan nga sila dunay maayong mga prinsipyo. Nakauban nako ang usa ka estudyanteng Hausa sa paggamag proyekto, ug nagkasinabtanay kami; samtang kadtong akong unang kauban nga Ibo dili kaayo mokooperar.”

Usa ka Himan sa Pagbuntog sa Pagkamapihigon

Sumala sa taho nga UNESCO Against Racism, “ang edukasyon maoy mapuslanong himan sa pagpakigbugno batok sa bag-ong mga matang sa rasismo, pagpalabilabi ug pagpinig.” Ang mga Saksi ni Jehova nagtuo nga ang edukasyon sa Bibliya mao gayod ang labing maayong tabang sa pagbuntog niini. (Isaias 48:​17, 18) Kon ipadapat sa mga tawo ang mga pagtulon-an niini, ang pagduhaduha mapulihan sa pagtahod ug ang pagdumot mapalong sa gugma.

Nakita sa mga Saksi ni Jehova nga ang Bibliya nakatabang kanila sa pagbuntog sa ilang pagkamapihigon. Sa pagkatinuod, ang Bibliya naghatag kanila ug panukmod ug kahigayonan sa pagpakigbahin sa mga kalihokan uban sa mga tawo nga lahi ug mga kultura ug lumadnong mga kagikan. Si Christina, nga gikutlo sa unang artikulo niini nga serye, maoy usa sa mga Saksi ni Jehova. “Ang among mga tigom sa Kingdom Hall nakapalig-on sa akong pagsalig sa kaugalingon,” siya miingon. “Ako wala gayod mabalaka tungod kay namatikdan nako nga walay nagpihig kanako didto.”

Si Jasmin, nga Saksi usab, nahinumdom nga siya unang nabiktima sa rasismo sa edad nga nuybe. Siya miingon: “Ang adlawng Huwebes mao ang labing relaks nga adlaw sa semana alang kanako tungod kay nianang gabhiona moadto ako sa Kingdom Hall. Ang mga tawo didto nagpakitag gugma kanako. Ilang gipabati kanako nga espesyal ako, dili tinamay.”

Ang mga proyekto sa mga boluntaryo nga giorganisar sa mga Saksi ni Jehova nagpahiusa usab sa mga tawo gikan sa lainlaing mga kagikan. Si Simon natawo sa Britanya, apan ang iyang pamilya taga-Caribbean. Nakaagi na siya ug tumang pagpihig sa dihang nagtrabaho ingong kantero sa sekular nga mga kompaniya sa pagpanukod. Apan wala niya kini maeksperyensiyahi sa mga tuig nga nag-alagad siya sa mga proyekto ingong boluntaryo uban sa iyang mga igsoon sa pagtuo. “Akong nakauban sa trabaho ang mga isigka-Saksi gikan sa lainlaing kayutaan,” matod pa ni Simon, “apan nakakat-on kami sa pag-ugmad ug maayong relasyon sa usag usa. Pipila sa akong nahimong kinasuorang mga higala maoy gikan sa ubang mga nasod ug sa laing mga kagikan.”

Siyempre, ang mga Saksi ni Jehova dili hingpit nga mga tawo. Busa, malagmit sila padayon nga nakigbisog batok sa mga kiling sa pagkamapihigon. Apan ang pagkahibalo nga ang Diyos dili mapihigon naghatag kanila ug dakong panukmod nga dili magmapihigon.​—Efeso 5:​1, 2.

Daghang ganti ang pagpakigbugno batok sa pagkamapihigon. Sa dihang magpakig-uban kita sa mga tawo nga lahi ug mga kagikan, ang atong kinabuhi mahimong tugob. Dugang pa, sa dili madugay ang Diyos, pinaagi sa iyang Gingharian, magtukod ug katilingban sa mga tawo diin maglungtad ang pagkamatarong. (2 Pedro 3:13) Nianang panahona, ang pagkamapihigon mabuntog na sa bug-os.

[Kahon sa panid 11]

Ako ba Naghambin ug Pagpihig?

Suknaa ang imong kaugalingon sa mosunod nga mga pangutana sa pag-analisar kon medyo mapihigon ka:

1. Ako ba nagtuo nga ang mga tawo gikan sa usa ka partikular nga lumadnong grupo, rehiyon, o nasod dunay dili-maayong mga kinaiya, sama sa pagkaignorante, pagkatapolan, o pagkatihik? (Daghang komedya nagpatunhay niining matanga sa pagpihig.)

2. May kiling ba ako sa pagpasangil sa mga lalin o mga tawo gikan sa laing lumadnong grupo nga maoy nakaingon sa akong mga suliran sa panalapi o sa katilingban?

3. Ang kasaysayan sa pagdumtanay sa akong rehiyon ug sa laing nasod nakaapektar ba kanako mao nga kontra nako ang mga tawo nianang nasora?

4. Ginalantaw ba nako ang matag tawo nga akong mahimamat ingong usa ka partikular nga indibiduwal​—bisag unsa pay iyang kolor sa panit, kultura, o lumadnong grupo nga gigikanan?

5. Malipay ba ako sa kahigayonan sa pagsinati sa mga tawo nga lahi ug kultura? Naningkamot ba ako sa pagsinati kanila?

[Hulagway sa panid 8]

Sa iyang sambingay bahin sa maayong Samarianhon, si Jesus nagtudlo kanato kon unsaon pagbuntog sa pagkamapihigon

[Hulagway sa panid 8]

Diha sa balay ni Cornelio, si Pedro miingon: “Tinong naila ko nga ang Diyos dili mapihigon”

[Hulagway sa panid 9]

Ang pagtulon-an sa Bibliya naghiusa sa mga tawo gikan sa lainlaing mga kagikan

[Hulagway sa panid 9]

Ang mga Saksi ni Jehova nagpadapat sa ilang nakat-onan

[Hulagway sa panid 10]

Si Christina—“Ang mga tigom sa Kingdom Hall nakapalig-on sa akong pagsalig sa kaugalingon”

[Hulagway sa panid 10]

Si Jasmin—“Ang mga tawo nagpakitag gugma kanako. Ilang gipabati kanako nga espesyal ako, dili tinamay”

[Hulagway sa panid 10]

Si Simon, usa ka boluntaryo sa pagpanukod—“Nakakat-on kami sa pag-ugmad ug maayong relasyon sa usag usa”