Unsay Daotan sa Pagpatuyang ug Inom?
Mga Batan-on Nangutana . . .
Unsay Daotan sa Pagpatuyang ug Inom?
“Bisan tuod kami nag-inom na sulod sa ubay-ubayng oras, ang akong higala ug ako mibiya sa parti sa ala-1:00 s.b. nga nagdala ug tagsatagsa ka botelya sa wiski. Misugod mi pagpanglakaw pauli sa among pinuy-anan—nga nag-inom samtang kami nanglakaw. Ang sunod nga among nahinumdoman mao nga misubang na ang adlaw, ug akong naamgohan nga nasaag diay mi. Gani, nagsubay mi sa usa ka dakong haywey. Usa ka milagro nga wala kami hibanggai.”—Clay. a
PAGPATUYANG UG INOM. Ang uban naghubit niana ingong pag-inom aron lang mahubog. Ang usa ka taho sa National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism sa T.B. misulay sa paghatag niana ug mas espesipikong kahulogan. Kini nag-ingon nga ang pagpatuyang ug inom “kasagarang gihubit ingong sunodsunod nga pagyarok ug lima o kapin pang mga tagay alang sa mga lalaki, ug upat o kapin pang mga tagay alang sa mga babaye.”
Ang mga opisyal sa panglawas didto sa Tinipong Bansa nagtawag sa pagpatuyang ug inom ingong “dakong problema sa panglawas sa publiko.” Sumala sa usa ka pagtuon bahin sa hayskul nga mga batan-on didto sa Inglaterra, Scotland, ug Wales, “hangtod sa un-kuwarto sa 13 ug 14 anyos ang miangkon nga nakainom ug labing menos lima ka alkoholikong mga ilimnon sa usa lang ka higayon.” Halos katunga sa tanang 15- ug 16-anyos nga gisurbi nag-ingon nga mao usab kanay ilang gibuhat.
Sa usa ka pagtuon nga gihimo didto sa T.B., 2 sa 5 ka estudyante sa kolehiyo ang nagpatuyang sa
pag-inom labing menos kas-a sulod sa duha ka semana sa wala pa ang surbi. Sumala sa Departamento sa Panglawas sa T.B., “mga 10.4 ka milyong batan-on nga nag-edad ug 12 hangtod sa 20 nagtaho nga miinom ug alkoholikong ilimnon. Niana, 5.1 ka milyon ang nagpatuyang ug inom ug 2.3 ka milyong palainom ang nagpatuyang ug inom labing menos lima ka beses kada bulan.” Ang usa ka pagtuon nga gihimo sa Australia nagpadayag nga mas daghang babaye kay sa lalaki nianang yutaa ang nagpatuyang ug inom—nga nakayarok ug gikan sa 13 hangtod sa 30 ka tagay sa usa ka higayon!
Ang kadaghanan niining maong pag-inom nahitabo tungod sa pag-aghat sa ubang mga batan-on. Ang tigdukiduki nga si Carol Falkowski nagtaho: “Ang bag-o ug mapangahasong mga dula sa pag-inom midaghan: ginurupong mga kalihokan nga ang tumong mao ang pag-inom ug alkoholikong ilimnon hangtod mahubog. Pananglitan, ang ubang dula nagkinahanglan nga ang tanang entrante moyarok ug usa ka tagay sa alkoholikong ilimnon panahon sa gitakdang yugto sa salida sa TV o kabildohay sa grupo.”
Pagpatuyang ug Inom—Ang mga Kapeligrohan
Bisan tuod ang pagpatuyang ug inom mahimong isipon sa pipila ka tawo ingong dula, kini maoy peligroso kaayong dula! Ang pag-inom ug daghan kaayong alkoholikong ilimnon maghikaw sa utok sa oksiheno; ang hinungdanong mga obra sa lawas mahimong mosugod sa paghunong. Ang mga simtoma naglakip sa pagsuka, pagkawala sa panimuot, ug hinay o dili-regular nga pagginhawa. Sa pipila ka kaso moresulta kini sa kamatayon. Mga usa ka bulan human mograduwar sa hayskul, ang 17-anyos nga si Kim miadto sa usa ka parti diin walay tihiktihik ang pag-inom. Si Kim nakayarok ug 17 ka tagay sa wala pa makuyapi. Dayon miabot ang iyang magulang nga babaye ug gidala si Kim sa ilang balay. Pagkasunod buntag nadiskobrehan sa inahan ni Kim nga patay na ang iyang anak.
Ang sobrang pag-inom talagsa ra tingaling magpahinabo ug dihadihang kamatayon, apan magpameligro gihapon kini sa panglawas. “Ang alkoholikong ilimnon makapahinabog dakong kadaot sa bisan unsang organo sa imong lawas,” matod sa usa ka eksperto sa mental nga kahimsog nga si Jerome Levin. “Ang mga parte nga lagmit kaayong daoton sa alkoholikong ilimnon mao ang sistema sa nerbiyos, atay, ug kasingkasing.” Nag-ingon ang artikulo sa magasing Discover: “Ang bag-ong panukiduki nagpasabot nga ang mga batan-ong palainom nangitag kadaot. Tungod kay ang ilang mga utok nagaugmad pa hangtod sa pangedaron nga 20 anyos, ang mga batan-on nga moinom ug daghan kaayong alkoholikong ilimnon mahimong nagdaot ug dakong bahin sa kapasidad sa utok.” Ang kanunayng pag-inom ug alkoholikong ilimnon gilangkit usab sa pagdaghan sa bugasbugas, ahat nga pagpangunot sa panit, pagdugang sa timbang, kadaot sa mga organo sa lawas, pagkagiyan sa alkoholikong ilimnon ug sa droga.
Aduna pay laing mga kapeligrohan nga nalangkit sa sobrang pag-inom. Kon mahubog ka, tingali mas dali kang makaagom sa pagmaltratar. Posibleng mabiktima ka sa pagdagmal o bisan sa paglugos. Dugang pa, lagmit mahimo kang peligroso ngadto sa uban, nga makigbahin sa way-pugong nga mga matang sa panggawi nga dili gani nimo hunahunaong buhaton kon dili ka hubog. Busa ang Bibliya nagpasidaan nga kon maghinobra ang imong pag-inom, “ang imong mga mata makakita ug katingad-ang mga butang, ug ang imong kasingkasing mosulti ug hiwi nga mga butang.” (Proverbio 23:33) Ang makapaguol nga mga sangpotanan mahimong maglakip sa nabungkag nga mga panaghigalaay, pagkadili-maayo sa klase ug sa trabaho, kriminal nga rekord, ug kakabos. b—Proverbio 23:21.
Ang Pagpit-os nga Moinom
Bisan pa sa maong mga kapeligrohan, ang alkoholikong ilimnon gipasiugda pag-ayo ug dali rang mabatonan diha sa daghang nasod. Gani ang pag-inom ug alkoholikong ilimnon gihimong makapadani diha sa mga panganunsiyo sa TV ug magasin. Apan, mas subsob nga ang mga batan-on mahaylo sa pagpatuyang ug inom tungod sa pagpit-os sa mga katalirongan.
Sa usa ka surbi nga gihimo didto sa Australia mahitungod sa kaamgohan labot sa alkoholikong mga ilimnon, 36 porsiyento sa mga batan-on nga gipangutana miingon nga sa panguna sila miinom “aron mopahiuyon sa ilang mga katalirongan.” Sa magubot nga parti diin daghan ang serbesa, ang kasagarang maulawon nga tawo mao nay makapaalegre sa parti samtang ang iyang mga katalirongan mag-awhag kaniya sa pagsigeg yarok ug ilimnon. Ang batan-ong si Katie gidala sa ilang balay nga nakoma human sa pag-inom ug daghan kaayo. Ang iyang “higala” naghatag kaniyag alkoholikong ilimnon, nga nag-ingon: “Sige na, Katie, dako ka na. Kinahanglang makakat-on ka na sa pagyarok.”
Ang tinguha nga maglipaylipay ug mopahiuyon sa uban kusganon kaayo nga bisan pa sa makapakombinsir nga ebidensiya nga ang pagpatuyang ug inom peligroso, kini popular gihapon.
Unsang Pagpili ang Imong Himoon?
Ang mga pangutana motungha: Unsang mga pagpili Roma 6:16: “Wala ba kamo mahibalo nga kon kamo magpadayon sa pagtugyan sa inyong kaugalingon kang bisan kinsa ingong mga ulipon sa pagsugot kaniya, kamo mga ulipon niya tungod kay kamo nagasugot kaniya?” Kon tugotan nimo ang imong mga katalirongan nga mokontrolar sa imong tanang lihok, sama rang nagpaulipon ka kanila. Ang Bibliya nag-awhag kanimo sa paghimog kaugalingong desisyon. (Proverbio 1:4) Kini adunay tambag nga makatabang kanimo sa paglikay sa paghimog seryosong mga sayop. Tagda ang giingon niini bahin sa alkoholikong ilimnon.
ang imong himoon maylabot sa pag-inom? Basta ba lamang sundon nimo ang imong mga katalirongan? Hinumdomi kon unsay giingon sa Bibliya diha saSa pagkatinuod, ang Bibliya wala magsaway sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon, ni supak kini sa paglipaylipay sa mga batan-on. Apan nagpasidaan kini batok sa sobrang pag-inom. “Ang bino mabiaybiayon, ang makahubog nga ilimnon sabaan, ug ang matag usa nga mapahisalaag niini dili maalamon,” nag-ingon ang Proverbio 20:1. Oo, ang alkoholikong ilimnon makapahimo sa usa nga kataw-anan ug sabaan! Tinuod, kini tingali makahatag kanimo ug temporaryong kalipay, apan kon magpatuyang ka, kini “mamaak ingon sa usa ka bitin,” nga magbilin kanimo ug daghang pisikal ug emosyonal nga mga kadaot.—Proverbio 23:32.
Ang lain pang tagdon mao nga diha sa daghang kanasoran adunay gitakda nga kinaubsang edad sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon. Ang mga Kristohanon motuman sa maong mga balaod. (Tito 3:1) Gihimo kanang mga balaora aron sa pagpanalipod kanimo.
Sa kataposan, ug maoy labing hinungdanon, hunahunaa ang espirituwal nga kadaot nga ipahinabo sa sobrang pag-inom. Buot ni Jehova nga Diyos nga mag-alagad ka kaniya uban sa “tibuok mong hunahuna”—dili sa usa ka hunahuna nga walay-kapuslanang gidaot sa pagpatuyang sa alkoholikong ilimnon! (Mateo 22:37) Ang Pulong sa Diyos nagsaway dili lamang sa “pagpatuyang sa bino” kondili usab sa “palabwanay sa inom.” (1 Pedro 4:3) Busa ang pagpatuyang ug inom supak sa kabubut-on sa atong Maglalalang. Ang maong pagpatuyang makapugong sa usa sa pagtagamtam ug suod nga relasyon uban sa Diyos.
Unsay imong buhaton kon nalangkit ka sa peligrosong batasan sa pagpatuyang ug inom? Pangayo dayon ug tabang pinaagi sa pagpakigsulti sa usa ka ginikanan o usa ka hamtong nga Kristohanon. c Duol kang Jehova pinaagi sa pag-ampo ug pangayoa ang iyang tabang. Kon buot hunahunaon, siya maoy “katabang nga daling hikaplagan panahon sa mga kasakitan.” (Salmo 46:1) Tungod kay ang pagpatuyang ug inom ug ang pag-inom sa mga menor-de-edad subsob nga moresulta tungod sa pagpit-os sa katalirongan, kinahanglan tingali nimong mohimog dakong kausaban sa imong pagpili ug mga higala ug kalingawan. Dili sayon ang paghimo nianang maong mga kausaban, apan uban sa tabang ni Jehova ikaw magmalamposon.
[Mga footnote]
a Ang ubang mga ngalan giusab.
b Sumala sa usa ka pagtuon sa T.B., “ang mga tawo nga kanunayng magpatuyang ug inom walo ka beses nga mas lagmit nga mopalta sa klase, maiwit sa buluhaton sa eskuylahan, masamad, ug makadaot sa propiedad, kon itandi sa wala magpatuyang ug inom.”
c Sa pipila ka kaso ang tabang sa usa ka nabansay nga propesyonal sa medisina gikinahanglan tingali.
[Kahon/Hulagway sa panid 15]
Pagpatuyang ug Inom—Makapasubong mga Estadistika
Ang mosunod nga mga estadistika nagpadayag sa makapasubong mga sangpotanan sa pagpatuyang ug inom sa mga estudyante sa kolehiyo didto sa Tinipong Bansa:
Kamatayon: Kada tuig 1,400 ka estudyante sa kolehiyo gikan sa mga edad nga 18 hangtod sa 24 ang mangamatay tungod sa langkit-sa-alkoholikong ilimnon nga wala-tuyoang mga pagkaangol, lakip na sa mga pagkabangga sa mga sakyanang demotor
Pagkasamad: 500,000 ka estudyante gikan sa mga edad nga 18 hangtod sa 24 anyos ang wala-tuyoang nasamdan samtang nailalom sa impluwensiya sa alkoholikong ilimnon
Pag-atake: Kapin sa 600,000 ka estudyante gikan sa mga edad nga 18 hangtod sa 24 ang giatake sa laing estudyante nga nakainom
Seksuwal nga Pag-abuso: Kapin sa 70,000 ka estudyante gikan sa mga edad nga 18 hangtod sa 24 ang nahimong mga biktima sa langkit-sa-alkoholikong ilimnon nga seksuwal nga pag-among-among o gilugos sa kadeyt
[Credit Line]
Tinubdan: National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism sa T.B.
[Hulagway sa panid 13]
Ang mga katalirongan mag-awhag tingali kanimo sa pagpatuyang ug inom