Bata pa Kaayo nga Nahimong mga Inahan

“Guwapo ang akong trato. Sapian siya, ug makaadto kami ug lainlaing mga lugar ug maglingawlingaw. Sa dihang wala moabot ang akong regla, akong naamgohan nga mabdos ako. Unsaon man nako kini pagsulti sa akong inahan? Nganong nahitabo kini kanako? Desisayis anyos pa lang ako, ug naglibog gayod ako kon unsay akong buhaton.”​—Nicole.

KARON si Nicole, a nga 35 anyos na, maoy usa ka masaligon, lagsik nga inahan nga may tulo ka anak. Bayente anyos na ang edad sa iyang kinamagulangan. Oo, pipila ka tuig kanhi siya maoy usa sa minilyon ka dalagang mga tin-edyer nga namabdos. Sama sa ubang tin-edyer nga mga inahan, siya nahisugamak sa malisod kaayo nga kahimtang ug naglibog kon unsaon niya pag-atubang ang bug-at kaayo nga mga problema, malisod nga mga desisyon, ug walay-kasegurohang palaaboton.

Si Nicole dili kaayo maghisgot sa kakurat, pagkadili-makadawat, kahadlok, kasuko, ug pagkawala sa paglaom nga iyang gibati sa ulahing katuigan sa iyang pagkatin-edyer​—ang panahon diin ang gikabalak-an lang sa iyang mga katalirongan mao ang ilang mga besti ug mga grado sa tunghaan. Bisan pa niana, ang kahimtang ni Nicole dili kay walay paglaom. Gikan siya sa usa ka mahigugmaong pamilya nga naningkamot sa pagtudlo kaniya sa hataas nga moral nga mga prinsipyo. Bisan ug sa usa ka higayon mipili siya sa pagsupak niini nga mga prinsipyo​—ug nag-antos sa daotang mga resulta​—sa ulahi, kini nga mga prinsipyo maoy nakatabang kaniya sa pagtagamtam sa mapuslanon ug makahuloganong kinabuhi. “Samtang buhi ka, may paglaom ka pa,” maoy nahimo niyang prinsipyo.

Ikasubo, dili tanang tin-edyer nga inahan dunay mapaluyohong pamilya​—o may ingon niana ka positibong panglantaw. Naamgohan sa daghang tin-edyer nga inahan nga morag dili na sila mahaw-as sa kakabos. Ang uban kinahanglang makigbisog batok sa emosyonal nga kasakit nga epekto sa paglugos ug kapintasan.

Kining mga problemaha dunay negatibong epekto sa mga anak sa tin-edyer nga mga ginikanan. Ang librong Teen Moms​—The Pain and the Promise nag-ingon nga ang mga anak sa tin-edyer nga mga inahan “may tendensiya nga gaan ug timbang inigkatawo, mas daghag sakit sa bata pa, mas dakog purohan nga mamatay sa masuso pa, panagsa lang nga mapatan-aw sa doktor, mas mag-antos sa gutom ug kakulang ug sustansiya; maladlad sa mas daghang kapintasan, ug mas hinayng motubo kay sa mga anak sa mas magulang nga mga ginikanan.” Sa pagkatinuod, ang mga anak nga babaye sa tin-edyer nga mga inahan mas dakog kalagmitan nga mahimong tin-edyer nga mga inahan usab kay sa mga bata nga gihimugso sa mas magulang nga mga inahan.

Unsa ka kaylap ang pagmabdos sa mga tin-edyer? Sa unsang paagi masagubang nga malamposon sa tin-edyer nga mga inahan ang mga problema sa pagmatuto sa ilang mga anak? Duna bay paagi nga matabangan ang mga batan-on aron sa sinugdanan pa lang malikayan nila kining makapaguol nga kahimtang? Kining mga pangutanaha tagdon sa sunod nga mga artikulo.

[Footnote]