Pagpaniid sa Kalibotan

Sobrang Trabaho sa Utok?

Ang pipila ka tigdukiduki nag-ingon nga “malisod alang sa utok ang pagtrabaho ug daghan kaayo sa usa ka panahon,” nagtaho ang mantalaang Toronto Star sa Canada. Gipakita sa mga pagtuon nga ang pagtrabaho ug daghan kaayo sa usa ka panahon mosangpot sa pag-us-os sa pagkaepisyente, mga kasaypanan, ug kaha sakit. Pananglitan, kini “makapahinay sa memorya, makapasakit sa bukobuko, makapahimo sa usa nga daling matrangkaso ug dili-mahilisan ug makapadaot pa gani sa mga ngipon ug lagos.” Ang mga pagtuon sa National Institutes of Health sa T.B. nagpakita nga sa dihang ang mga tawo mohimog pipila ka buluhaton, ang nagkalainlaing bahin sa utok molihok. Apan sa dihang ilang sulayan ang paghimog duha o mas daghang butang sa usa ka panahon, sama sa pagpakigsulti diha sa cell phone samtang nagdrayb, “ang utok aktuwal nga mosugod sa paghunong,” nag-ingon si Dr. John Sladky, usa ka neurologo sa Emory University. “Ang utok dili makahimo niana ug magdumili usab sa paghimo niana.” Sumala sa mga tigdukiduki, ang mga tawo kinahanglang mohinayhinay ug modawat sa kamatuoran nga ang ilang utok dili makahimo sa tanan nilang ipahimo niini.

 Bag-ong mga Espisye sa Isda Nakaplagan

Ang mga siyentipiko nga nagtuon sa Caura River sa Venezuela di pa dugay nagpahibalo sa “pagkadiskobre sa napulo ka bag-ong mga espisye sa isda.” Naglakip kini sa usa ka gamitoy nga isda nga “may lubos-pulang ikog,” “pantat nga may mga gaway sa ulo,” ug “piranha nga mokaog prutas ug karne,” nag-ingon ang mantalaang El Universal sa Venezuela. Kining dapita nga adunay halos wala pa mataak nga tropikal nga kalasangan ug mga agosanan sa tubig gihubit ingong usa sa mga dapit sa yuta nga may labihan ka dagayang buhing mga butang. Ang mga siyentipiko naghangyo sa kagamhanan nga panalipdan ang maong lugar, nga nameligrong madaot tungod sa agrikultura, pangisda, pamalay, pagmina, ug posibleng mga proyekto sa hydroelectric.

Kapit-os Diha sa Hulatanang Lawak

“Ang mga pasyenteng Aleman kinahanglang maghulat sa aberids nga 48 minutos diha sa hulatanang lawak sa dili pa sila pasudlon aron magpakonsulta sa doktor. Ang uban maghulat nga mas dugay,” nag-ingon ang magasing Psychologie Heute. Usa ka pagtuon di pa dugay bahin sa propesyon sa 610 ka doktor nga gihimo sa Institute for Business-Management Analyses, Consultation, and Strategic Development nagbutyag nga “ang mga pasyente wala intawon malipay sa maong kahimtang.” Diin ang mga doktor walay gihimo sa pagsulbad sa suliran, “ang regular nga mga pasyente mius-os ug 19 porsiyento sulod sa usa ka tuig,” nag-ingon ang taho. Ang lebel sa kapit-os diha sa mga propesyon nga daghan kaayog pasyente o kliyente mas taas alang sa mga doktor ug sa ilang mga katabang kay sa ubang mga opisina, ug ang ilang pagkaepisyente sa trabaho mas ubos ug un-tersiya. Dugang pa, duha ka pilo ang mga sayop nga nahimo sa mga katabang.

Naglibog Bahin sa Husto ug Sayop

“Halos usa sa upat ka Australiano miadmitir nga sila nangawat ug mga gamit sa pagsulat gikan sa ilang trabahoan,” nag-ingon ang The Sun-Herald sa Sydney. Usa ka surbi sa kapin sa 2,000 ka trabahante sa opisina nagbutyag nga ang naandang mga buhat sa trabahoan naglakip usab sa pagsusi sa personal nga impormasyon bahin sa ilang mga kauban, paggamit sa Internet alang sa personal nga mga kalihokan ginamit ang oras sa kompaniya, pagpasulod ug dili-awtorisadong software o programa diha sa mga kompiyuter sa trabahoan, ug paggamit sa software sa opisina didto sa ilang balay. “Daghang tawo nalibog gayod bahin sa kon unsay husto ug sayop,” matod ni Garie Dooley, nga maoy nagdumala sa surbi.

Paglubong sa mga Binuhing Hayop​—Buhisan ba o Dili?

Kay nag-ingon nga ang makuwarta tungod sa paglubong, pagsunog, ug pagtipig sa abo sa binuhing mga hayop angayng dili buhisan, ang usa ka Budhistang templo sa Japan di pa dugay nagdemanda sa mga awtoridad sa pamuhis, nagsaysay ang mantalaang IHT Asahi Shimbun sa Japan. Ang buhatan sa pamuhis miergo nga ang pagsunog ug ang relihiyosong mga serbisyo alang sa binuhing mga hayop nahilakip sa “kontraktuwal nga negosyo” ug ang pagtipig ug mga abo magklasipikar sa templo nga “negosyo sa pagbodega.” Sa laing bahin, ang templo nag-ingon nga ang “serbisyo sa patay maoy usa ka relihiyosong buhat, nga nagtumong sa pag-alim sa kasubo sa magul-anong mga tag-iya sa binuhing mga hayop ug sa paghupay sa kalag sa mga mananap,” nga wala mag-isip sa pagpanapi.

Pag-us-os sa Mihagsa nga mga Ayroplano

Ang gidaghanon sa mihagsa nga ayroplano sa tibuok kalibotan sa 2003 mao ang kinaubsan sukad sa katuigang 1950, sa dihang gisugdan ang pagrekord niini, nagtaho ang Flight International nga magasin. Ang namatay nga 702 mao ang kinaubsan sukad sa 1990, bisan pa sa 40 porsiyentong pag-uswag sa naglupad nga mga ayroplano sukad niadto. Ang Daily Telegraph sa London nag-ingon nga usa sa gihatag nga rason “alang sa katibuk-ang pag-uswag sa kahilwas mao ang pag-us-os sa mga hitabo diin ang kasaypanan sa pagmaneho maoy hinungdan nga ang ayroplano mabangga sa bukid. Ang bag-ong mga sistema sa pagpasidaan bahin sa kahimtang sa tugpahanan ug sa palibot gikaingon nga nakaamot usab, apan ang teknolohiya gihubit nga ‘dili kay dili masayop.’” Daghang mas daang mga ayroplano walay mga sistema nga sama niana.

Ang mga Asin nga Epsom Makaluwas sa Nagsabak nga mga Babaye

Ang usa ka yano, dili-mahal nga terapiya ginamit ang hydrated magnesium sulfate (mga asin nga Epsom) makapaus-os ug mga 50% sa posibilidad nga maugmad sa mga babaye ang makamatay nga komplikasyon sa pagsabak, nagsaysay ang The Times sa London. Ang eclampsia, usa ka peligrosong matang sa alta presyon nga makapakirig, makapatay ug kapin sa 50,000 ka babaye ug sa ilang wala pa matawo nga mga bata sa tibuok kalibotan kada tuig. Bisan tuod ang pagpatulo o mga pag-ineksiyon ug magnesium sulfate gigamit na sa daghang tuig didto sa Tinipong Bansa aron sa pagtambal sa preeclampsia, nga kon dili matambalan mahulog sa eclampsia, ang maong terapiya wala pa kaayo gamita diha sa kadaghanang nasod. Busa, ang usa ka internasyonal nga tem sa mga doktor sa Institute for Health Sciences sa Oxford, Inglaterra, “nakadesidir nga sulayan ang mga kaayohan sa mga asin pinaagi sa pagsulay sa 10,000 ka babaye diha sa 33 ka nasod,” nag-ingon ang The Times. “Human ang tulo ka tuig . . . ang pagsulay gihunong ug sayo kay naklaro na nga ang tambal epektibo gayod: ang paggamit sa magnesium sulphate sa mga babaye nga may pre-eclampsia nakapaus-os ug mga 58 porsiyento sa kapeligrohan nga sila magkirigkirig. Kini nakapaus-os ug mga 45 porsiyento sa risgo nga sila mamatay.” Ang pagtambal “mogasto lamang ug £3 [$4.50] sa kada babaye, mao nga . . . sayon ra kining mabatonan sa mga babaye sa kabos nga mga nasod.”

Mga Batasan sa Pagkaon sa mga Tin-edyer

“Ang makapabalakang gidaghanon sa estudyanteng mga tin-edyer nga babaye kanunayng molaktaw ug kaon tungod sa kabalaka bahin sa mga porma sa ilang lawas ug sa tinguha nga mosundog sa mga modelo sa urog ug popular nga mga artista,” nag-ingon ang Daily Telegraph sa London. Ang usa ka pagtuon bahin sa mga batasan sa pagkaon sa 300,000 ka estudyante nga gihimo sa Schools Health Education Unit sa Britanya nagbutyag nga kapin sa 40 porsiyento sa mga babaye nga nagpangedarog 14 ug 15 “mieskuyla nga walay pamahaw. Kon itandi sa susamang impormasyon nga nahipos niadtong 1984, ang gidaghanon nga mobiya sa balay nga walay kaon halos midoble.” Ang gidaghanon niadtong molaktaw sa pagpaniudto midaghan usab, gikan sa 2 porsiyento sa 1984 ngadto sa 18 porsiyento sa 2001. Tungod sa nagkagrabeng risgo nga ang mga estudyante lagmit makaugmad sa mga sakit maylabot sa pagkaon sama sa anorexia nervosa ug bulimia, ang mga prinsipal sa mga tunghaan sa mga babaye gihangyo nga imonitor ang timbang sa ilang mga estudyante. Ang batan-ong mga lalaki nagpakita usab ug dugang kaikag sa pagdiyeta. Sa ilang taliwala, 31 porsiyento sa mga 12 ug 13 anyos ug 25 porsiyento sa mga 14 ug 15 anyos gustong magpaniwang, nga sa unang grupo kini misaka gikan sa 26 porsiyento ug sa ikaduhang grupo 21 porsiyento.