Mga Doktor Diha sa Nagakausab nga Kalibotan

Niadtong 1174, si Maimonides gitudlo ingong doktor sa mga pamilya ug mga sulugoon sa mga hari sa Ehipto ug naggugol ug dakong bahin sa iyang panahon didto sa palasyo. Mahitungod sa pag-abot niya sa iyang balay matag adlaw, siya misulat: “Motimo kog gamay, ug kadto ra ang akong pagkaon sulod sa 24 oras. Dayon mag-akatar na ako sa akong mga pasyente ug magsulat ug mga reseta ug mga instruksiyon para sa ilang mga sakit. Maggawas-sulod ang mga pasyente hangtod sa gabii, ug usahay. . . kapoy na kaayo ako nga halos dili na ako makasulti.”

ANG pagka-doktor kanunayng nagkinahanglan ug pagsakripisyo sa kaugalingon. Apan ang kalibotan sa mga doktor karon kusog nga nagakausab. Ang ilang eskedyul sa trabaho hago gihapon sama nianang kang Maimonides. Apan sila ba gitahod sama sa mga doktor kaniadto? Sa unsang paagi ang bag-ong mga kahimtang nakaapektar sa paagi sa kinabuhi sa mga doktor? Ug sa unsang paagi ang bag-ong mga kaugmaran nakapausab sa doktor-pasyente nga relasyon?

Nausab nga Relasyon

Ang uban mahinumdom gihapon sa panahon nga dad-on pa sa doktor ang tanan niyang tambal ug gamit diha sa iyang itom nga bag. Ang pagbati sa mga tawo bahin sa mga doktor nagkasumpaki kaniadto, sama karon. Ang kadaghanan gitamod tungod sa ilang abilidad, gitahod tungod sa ilang posisyon, ug gidayeg tungod sa ilang maayong pamatasan. Apan, sa samang higayon, sila mahimong sawayon tungod sa ilang mahal nga singil, kasab-an tungod sa ilang kapakyasan, ug badlongon tungod kay morag dili kaayo sila mabination.

Bisan pa niana, gibati sa daghang doktor ang dakong katagbawan sa pagtabang sa sunodsunod nga henerasyon sa usa ka pamilya. Kaniadto duawon nila ang ubay-ubayng mga pasyente diha sa balay, ug kon moadto sila sa mga baryo, magpabilin sila usahay alang sa tingkaon o magpalabay pa gani sa kagabhion kon magpaanak. Daghang doktor personal nga magsulat sa mga resetang tambal alang sa ilang mga pasyente. Ang mga kabos libreng tambalan sa buotang mga doktor nga masangpit nimo sa tanang oras, sa tanang adlaw.

Tinuod, ingon niana gihapon ang pamaagi sa ubang mga doktor, apan diha sa daghang dapit ang doktor-pasyente nga relasyon lagmit nausab na pag-ayo sa milabayng pipila ka dekada kon itandi sa milabayng mga siglo. Sa unsang paagi nahitabo kini nga mga kausaban? Atong unahon pagsusi ang bahin sa pagduaw sa doktor sa iyang pasyente diha sa balay.

Nganong Dili na man Duawon sa mga Doktor ang mga Pasyente Diha sa Balay?

Ang pagduaw sa mga doktor sa ilang mga pasyente diha sa balay mao kanhi ang kaylap ug naandang paagi sa pagpanambal, ug ingon niana gihapon ang paagi diha sa ubang kayutaan. Apan sa tibuok kalibotan, kini nga batasan nagakawala na. Ang The Times of India nag-ingon: “Niining atong panahon diin daghang doktor ang nahimo nang mga espesyalista sa lainlaing mga natad, talagsa ka na lang makakita ug doktor sa pamilya nga may makapadasig nga paagi sa pagpakiglabot sa pasyente, nga nasinati pag-ayo sa maong pamilya ug andam nga moduaw sa pasyente diha sa balay sa bisan unsang oras kon gikinahanglan.”

Tungod sa dakong pag-uswag sa kahibalo bahin sa medisina, daghang doktor ang nag-eskuyla aron mahimong espesyalista ug nagtrabaho ingong bahin sa  usa ka grupo, ug kini ang hinungdan nga ang mga pasyente magpakonsulta tingali sa lahi nga doktor matag higayon nga sila magsakit. Tungod niini, daghang doktor ang dili makaugmad ug tagdugay nga relasyon uban sa mga pamilya sama kaniadto.

Mga usa ka gatos ka tuig na ang milabay sukad gihunong ang batasan sa pagduaw sa mga pasyente diha sa balay, sa dihang ang mga doktor kanunay nang mag-analisar sa mga sakit diha sa laboratoryo ug maggamit ug mga himan sa pagdayagnos. Diha sa daghang dapit, giisip sa mga ahensiya sa panglawas nga usik sa panahon sa doktor ang pagduaw sa mga pasyente diha sa balay. Karong panahona sayon na alang sa kadaghanang pasyente ang pagsakay paingon sa klinika sa doktor. Dugang pa, ang mga paramedik ug nars mao nay moatiman sa mga emerhensiya nga kaniadto mga doktor lang maoy mangamot.

Nausab nga Kahimtang

Sa kalibotan karon, pipila lang ka doktor ang nag-independente. Ang medikal nga mga serbisyo mas kasagaran nang himoon sa grupo sa mga doktor nga nagtrabaho ilalom sa mga ahensiya sa gobyerno o sa mga kompaniya nga nalangkit sa pag-atiman sa panglawas. Ugaling lang, daghang doktor ang dili gusto nga dunay laing tawong malangkit sa doktor-pasyente nga relasyon. Kasagaran, gusto sa maong mga ahensiya nga mas daghang pasyente ang mahiling sa mga doktor sa mubo nga panahon. “Kinahanglang pito hangtod napulo lang ka minuto ang akong paghiling sa matag pasyente,” matod ni Dra. Sheila Perkins, usa ka doktor sa Britanya. “Ug kinahanglang mogugol ako ug dakong bahin sa maong panahon sa pagsulod ug impormasyon diha sa kompiyuter. Gamay na lang ang panahong mabilin aron makaugmad ug relasyon uban sa pasyente. Makapahigawad kaayo kini.”

Diha sa nagakausab nga kalibotan sa mga doktor, mas dako na ang impluwensiya sa mga pasyente. Kaniadto, walay mokuwestiyon sa mga instruksiyon nga ihatag sa doktor. Apan diha sa daghang dapit karon, ang mga doktor giobligar sa pagpahibalo sa pasyente bahin sa mga kapilian sa pagtambal ug sa posibleng mga resulta niana aron ang pasyente makahatag sa iyang pagtugot sa maong pagtambal. Ang doktor-pasyente nga relasyon nausab. Sa panglantaw sa uban, ang doktor nahimo na lang nga teknisyan.

Sa atong katilingban nga kusog nga nagakausab, daghan ang mga doktor nga babaye. Kasagaran, mas daghan ang magpakonsulta sa mga doktor nga babaye tungod kay namatikdan nga mas maayo silang maminaw. Busa tungod sa ilang impluwensiya, daw nahimong mas mabination ang mga tawo sa maong propesyon.

Gipabilhan sa kadaghanang tawo ang usa ka doktor nga mosabot sa pagbati ug kapit-os nga gisagubang sa mga pasyente. Apan makataronganon ang pagpangutana, Gisabot ba sa mga pasyente ang pagbati ug kapit-os nga gisagubang sa ilang doktor? Ang pagpakitag pagsabot kanila seguradong makapauswag sa doktor-pasyente nga relasyon. Ang sunod nga artikulo makatabang.

[Hulagway sa panid 3]

Maimonides

[Credit Line]

Brown Brothers

[Mga hulagway sa panid 4]

Kaniadto, kasagarang duawon sa mga doktor ang mga pasyente diha sa ilang balay