Giatake sa Kapit-os!

“NUMERO Unong Problema sa Panglawas sa Amerika.” Mao kini ang ulohan sa usa ka artikulo nga gipatik sa American Institute of Stress nga nag-ingong ang kinadak-ang hulga sa panglawas karon dili kanser o AIDS. Ang taho nag-ingon: “Gibanabana nga 75-90 porsiyento sa tanang pagpakonsulta sa doktor maoy tungod sa mga sakit nga nalangkit sa kapit-os.”

Dili pagpasulabi ang pag-ingon nga ang mga tawo karon giatake sa kapit-os. Sumala sa National Consumers League, “ang trabaho maoy pangunang hinungdan sa kapit-os sa mga hamtong nga dunay mga problema ug tensiyon (39%), ug ang ikaduhang hinungdan mao ang pamilya (30%). Ang ubang mga hinungdan mao ang panglawas (10%), kabalaka bahin sa ekonomiya (9%) ug kabalaka bahin sa internasyonal nga panag-away ug terorismo (4%).”

Apan, dili ra Tinipong Bansa ang naapektohan sa kapit-os. Usa ka surbi sa Britanya niadtong 2002 nagbanabana nga “kapin sa tunga ka milyong tawo sa Britanya nagtuo nga sila nagsakit niadtong 2001 ug 2002 tungod sa grabeng kapit-os nga naagoman nila sa trabaho.” Ang “kapit-os, depresyon o kabalaka sa trabaho maoy hinungdan sa gibanabana nga napulog-tulo ug tunga ka milyong adlaw nga palta sa trabaho sa mga mamumuo sa Britanya matag tuig.”

Mangiob usab ang situwasyon sa mga nasod sa Uropa. Sumala sa European Agency for Safety and Health at Work, “ang kapit-os sa trabaho nakaapektar gayod sa milyonmilyon ka mamumuo sa Uropa diha sa tanang natad sa panarbaho.” Gipakita sa usa ka surbi nga “mga 41 ka milyong mamumuo [sa Uropanhong Unyon] ang naapektohan sa kapit-os sa trabaho kada tuig.”

Komosta sa Asia? Ang taho sa usa ka komperensiya sa Tokyo mihinapos: “Gikabalak-an sa daghang nasod sa kalibotan ang kapit-os sa trabaho, kini man kabos o adunahan nga nasod.” Matod pa sa taho, “kusog nga miuswag ang industriya ug ekonomiya sa ubay-ubayng kanasoran sa Sidlakang Asia, apil na sa Tsina, Korea ug Taiwan. Gikabalak-an pag-ayo niining mga nasora karon ang kapit-os sa trabaho ug ang daotang mga epekto niini sa panglawas sa mga mamumuo.”

Apan, dili ka na kinahanglang manukiduki pa aron imong masayran nga ang mga tawo nag-antos sa kapit-os. Lagmit kaayo nga ikaw mismo nag-antos usab sa daotang epekto sa kapit-os! Unsay daotang epekto nga ihatag sa kapit-os kanimo ug sa imong mga minahal? Sa unsang paagi ang mga pamilya makakat-on sa pagsagubang niini? Kining mga pangutanaha tukion diha sa sunod nga mga artikulo.

[Hulagway sa panid 3]

Ang pangunang hinungdan sa kapit-os sa daghang tawo mao ang ilang trabaho