Himamata ang “Senyora sa  Threadneedle Street”

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA BRITANYA

ANG nagbuntaog, walay-bentana nga mga paril nagliyok sa iyang dakong pinuy-anan. Ang mga magbalantay sa ganghaan nagsul-ob ug magilakong pughaw-pula nga mga kupo nga may ikog-ikog, pula nga mga tsaliko, ug itom nga mga kalo. Ang nagpahipi nga mga kamera maampingong nagmonitor sa iyang mga bisita. Kinsa ang “Senyora sa Threadneedle Street,” ug nganong nagkinahanglan siya sa maong proteksiyon?

Ang “Senyora” maoy usa sa dagkong pinansiyal nga mga institusyon sa kalibotan​—ang Bank of England. Apan sa unsang paagi nabatonan sa usa ka bangko ang maong talagsaong ngalan? Ang Kalye Dagom o Threadneedle Street nahimutang sa dapit sa London diin dihay daghang asosasyon sa mga komersiyante sa Edad Medya kanhi, nga ang ngalan niini lagmit gipasukad sa tulo ka dagom diha sa eskudo de armas sa Needlemaker Company. Mga usa ka gatos ka tuig human matukod ang bangko, ang politiko ug magsusulat ug drama nga si Richard Sheridan diha sa Parliamento nagtawag sa bangko ingong “senyora sa siyudad nga dungganon ug dugay nang naglungtad.” Ang kartonista nga si James Gillray migamit dayon sa ideya nga ang usa ka bangko gipakasama sa usa ka senyora, ug sukad niadto, kini nailhang Senyora sa Threadneedle Street.

Gikinahanglan ang Usa ka Nasodnong Bangko

Sa ika-17ng siglo, ang mga platero maoy nagkontrolar sa kadaghanang negosyo sa bangko sa London. Maayo ra ang dagan sa maong kahikayan hangtod nga ang mga hari sa Stuart nga dinastiya nagsugod paghulam ug kuwarta nga walay bayadbayad. Ang pangunang mga platero ngadtongadto nangabangkrap, ug tungod niadto ang kagamhanan nanginahanglan pag-ayog salapi aron isuportar sa gubat batok sa Pransiya.

Sa dihang si William III ug Mary II milingkod sa trono niadtong 1689, dihay dinaliang mga hangyo nga ang usa ka nasodnong bangko maoy magsilbing magbabangko ug tigpatunghag-salapi alang sa kagamhanan. Gikan sa nagkalainlaing pamaagi nga gisugyot, ang Parliamento sa kataposan midawat sa sugyot sa magpapatigayon nga taga-Scotland nga si William Paterson bisan pa sa kusganong pagsupak. Ang mga lungsoranon sa London gihangyo nga magpahulam ug kuwarta nga gilaomang mokabat ug 1,200,000 ka pound o 1,700,000 ka euro. Agig balos, ang kagamhanan mobayad sa mga tigpahulam ug 8 porsiyento nga interes ug sila iinkorporar ingong Governor and Company of the Bank of England. Sulod lamang sa duha ka semana ang kuwarta mitungha, ug niadtong 1694 ang Bank of England nagsugod pagpatigayon.

Kap-atan ka tuig sa ulahi, ang bangko gibalhin diha sa mga propiedad sa Threadneedle Street. Ang presenteng estruktura, nga gitukod sa katuigang 1930, maoy pito ka andana ang gihabogon nga may dagkong mga tagoanag salapi sa ilalom sa yuta. Kini nag-okupar sa bug-os 1.2 ektaryas nga bloke.

Maayo ug Dili-Maayong mga Kahimtang

Sa sinugdan, ang bangko nag-isyu ug gikinamot-pagsulat nga mga resibo diha sa mga papel-de-bangko alang sa mga kustomer nga nagdeposito sa ilang mga kuwarta nga pound ug mga sensilyong shilling, ug pence aron patagoan. Kining mga resiboha mahimo nilang pabayloan ug bulawan nga sensilyo sa dihang ila kining ipresentar sa bangko inigwidro nila niini. Siyempre, kon ang tanan magdungan pagwidro, ang bangko mameligro nga mabangkrap. Dihay pipila ka higayon nga diriyot kanang mahitabo. Pananglitan, sa pagka-1797 ang gubat batok sa Pransiya halos nakabangkrap na usab sa nasod. Sa dihang natarantar sa pagwidro ang mga tigpamuhonan sa ilang gideposito, ang bangko nahutdan ug cash. Ingong resulta, nag-isyu na lang kini ug mga papel-de-bangko nga ubos ug kantidad imbes nga bulawan sa misunod nga 24 ka tuig. Sulod niining “yugtoa sa pagpugong sa pagbayad ug bulawan” nga ang bangko nakabaton sa dagnay niini ingon nga Senyora sa Threadneedle Street. Kining dinalidali nga pagkagama nga mga papel-de-bangko nakapatental pag-ayo sa mga palsipikador, apan bug-at kaayo ang silot niadtong panahona. Kapin sa 300 ka tawo ang gibitay tungod sa pagpalsipikar.

Ang bangko nakasagubang usab ug seryosong suliran nga lahi ug matang. Niadtong 1780, ang mga manggugubot sa London misulay sa pag-atake sa bangko. Human niadto, kada gabii hangtod sa 1973, ang usa ka grupo sa mga sundalo nagpatrolya sa palibot aron matino ang kasegurohan sa bulawan sa nasod.

Sulod sa ika-19ng siglo, ang kuwartang pound sa Britanya ug ang mga papel-de-bangko sa Bank of England nahimong labing kasaligang kuwarta sa kalibotan. Ugaling lang, kanang tanan nausab tungod sa Gubat sa Kalibotan I. Ang labihan ka dakong gasto sa pagpakig-away nakadaot pag-ayo sa nasod. Daghan kaayong tigpamuhonan ang nagkabuang nga ang ilang mga papel-de-bangko mabayloan ug bulawan mao nga ang mga sensilyong bulawan dali rang nangahanaw. Gipulihan kadto ug gagmayg kantidad nga mga papel-de-bangko. Ang matag adlaw nga paggamit ug mga sensilyong bulawan nahanaw sa dayon. Sa 1931, wala na gayod gamita sa Britanya ang bulawan ingong sukdanan sa pamatigayon, nga buot sabton ang bili sa salapi nga pound sterling sa Britanya wala na ipasukad sa tinong gidaghanon sa bulawan.

Latas sa kasaysayan niini, ang bangko maoy usa ka kompaniya nga pribadong gipanag-iya. Apan niadtong 1946, gikontrolar kini sa kagamhanan.

Puliki Kanunay ang “Senyora”

Ang Bank of England maoy usa ka bangko sentral. Kini nagsilbing magbabangko sa kagamhanan, nga nagtambag sa kagamhanan maylabot sa pinansiyal nga polisa ug nagtino nga ang bili sa kuwarta niini malig-on kutob sa maarangan pinaagi sa pagsingil ug tukmang porsiyento ingong interes. Ang ubang mga kustomer niini mao ang komersiyal nga mga bangko ug mga bangko sentral sa langyaw nga mga nasod. Sulod sa mga tagoanag kuwarta niini sa ilalom sa yuta, gipanalipdan niini ang gitipigan nga mga bulawan sa nasod. Sa gawas sa London, diha sa laing luwas nga lugar, kini ang nagdumala sa pag-imprentag bag-ong mga papel-de-bangko.

Kay nahimutang man duol sa sentro sa mga time zone sa kalibotan, ang siyudad sa London puliki kanunay. Sa sulod sa siyudad ang Bank of England nagdulag mahinungdanong papel. Ang mga negosasyon sa likod nianang mga paril nga walay mga bentana makaapektar ug dako sa pinansiyal nga mga institusyon sa ubang mga bahin sa kalibotan. Oo, ang “Senyora sa Threadneedle Street” puliki gihapon kaayo, nga padayong nagkontrolar sa panalapi sa nasod.

[Hulagway sa panid 24]

Unang karta sa bangko, 1694

[Hulagway sa panid 24]

Gikinamot pagsulat nga papel-de-bangko nga £5, 1793

[Hulagway sa panid 24]

Diha sa Threadneedle Street, 1794

[Hulagway sa panid 24]

£1 nga bulawang kuwarta sa estado, 1911

[Hulagway sa panid 24]

Bahin sa unang karikatura nga karton ni James Gillray, 1797

[Hulagway sa panid 25]

Papel-de-bangko nga diyes shilling, 1928

[Hulagway sa panid 25]

Presenteng bilding, sukad sa 1939