Mga Cherry Blossom—Nipis nga mga Gihay nga Gidayeg Sukad pa Kaniadto

Tinampo sa magsusulat sa Pagmata! sa Japan

SUKAD pa sa karaang panahon, gidayeg na sa mga Hapones ang katahom sa sakura​—ang mamulak nga kahoyng cherry sa Japan. Gimahal pag-ayo kining nipis nga mga gihay nga tungod niini ang cherry blossom nahimong mas popular kay sa ubang mga bulak ug nahimong hinungdanong bahin sa kasaysayan ug kultura sa Japan. Sa pagkatinuod, adunay mga higayon nga ang pulong “bulak” sa Hinapon nagkahulogan na nga sakura. Libolibo nang katuigan nga gimahal pag-ayo sa mga Hapones ang mga cherry blossom.

Daghang kahoyng cherry ang nanubo sa mga isla sa Japan. Dili ka na kinahanglang mobiyaheg layo aron makita ang usa sa mga 300 ka matang nga nanubo dinhi. Ang matag bulak kasagarang may lima ka gihay nga adunay mga giwang ang mga kilid, bisan tuod ang ubang matang adunay mas daghan pang mga gihay. Ang usa ka pungpong gilangkoban ug daghang bulak. Ang kolor sa mga gihay nagkadaiya gikan sa halos puti ngadto sa rosason ug bisan luto nga pagkapula, o pughaw nga pagkapula usab. Ang porma ug kolor niining mga bulaka dugay nang giisip ingong mga simbolo sa pagkaputli ug pagkayano.

Ang nanglimbukad nga kahoyng cherry nindot kaayong tan-awon. Kon mahayagan sa sidlak sa adlaw nga manglusot sa mga panganod, manihagsihag ang rosason nga nipis nga mga gihay niini. Ang pundok sa mga kahoyng cherry mas nindot pa gayod nga tan-awon.

Usa ka Nindot nga Talan-awon

Ang Yoshino Mountains ilado tungod sa puti nga mga cherry blossom niini. Kining dapita adunay upat ka dagkong luna sa kakahoyan nga may kapin sa 100,000 ka kahoyng cherry. Ang usa ka luna gitawag ug Hitome Senbon, nga nagkahulogan ug ‘usa ka libong kahoyng cherry sa usa ka pagpasiplat.’ Sa literal, makita sa usa ang kabakiliran nga namuti sa mga bulak, nga daw kini naputos sa niyebe. Nan, dili ikatingala nga kapin sa 350,000 ka tawo ang manghugop didto kada tuig aron motan-aw niining hilabihan ka nindot nga talan-awon!

Ang paagi sa pagtanom sa kahoyng cherry makapatunghag makaiikag nga mga resulta. Pananglitan, ang duha ka lumbay sa nag-atbangay nga mga kahoyng cherry diin ang mga sanga niini nag-abot mapormang ‘tunel nga cherry.’ Handurawa ang nagpungpong nga mga bulak sa cherry sa ibabaw nimo nga nagsilbing rosason nga atop-atop samtang ang yuta natabonan ug mga gihay.

Ugaling lang, ang nipis nga mga bulak dili molungtad ug dugay tungod kay kini malawos sulod lang sa duha ngadto sa tulo ka adlaw. Depende sa klima, kini mas daling malawos.

Hanami​—Piknik Ilalom sa Kahoyng Cherry

Ang pagpanglimbukad sa nipis nga mga bulak magsugod una sa habagatan sa kapupud-an sa Japan, sa Okinawa, panahon sa Enero ug anam-anam nga magpadayon paamihan sa Hokkaido hangtod sa ulahing bahin sa Mayo. Kini ang kinaiyahan sa pagpamulak sa cherry. Ang telebisyon, radyo, mantalaan, ug bisan ang Internet regular nga magtaho kon diing dapita na nanglimbukad ang cherry. Ang balita nga nanglimbukad na ang mga kahoyng cherry sa Japan  magpahugop sa milyonmilyong tawo ngadto sa mga dapit diin ila kining makita.

Ang kostumbre nga hanami, o “pagtan-awg bulak,” nagsugod sa dugay na kaayong panahon. Ug ang bulak nga tan-awon niining panahona mao ang cherry blossom. Sukad pa sa Heian nga yugto sa panahon (794-​1185), ang hamiling mga tawo maghikay ug mga salosalo aron motan-aw sa katahom sa sakura. Sa 1598, usa ka lider sa militar nga ginganlag Hideyoshi Toyotomi naghikay ug salosalo aron lang motan-aw ug cherry blossom sa templo sa Daigoji sa Kyoto. Ang tanang asyendero maingon man ang iladong mga dinapit magtapok ilalom sa namulak nga mga kahoy ug mag-asoy ug mga balak nga nagdayeg sa mga bulak. Ang mga babaye magsul-ob ug mga besti nga adunay nindot nga mga disenyo sa bulak nga sakura.

Sa Edo nga yugto sa panahon (1603-​1867), gisunod sa ordinaryong mga tawo kining matanga sa paglingawlingaw​—nga nagpiknik ilalom sa namulak nga mga kahoyng cherry. Sila nangaon, nanginom, nanganta, ug nanayaw samtang nanan-aw sa mga bulak uban sa ilang pamilya ug mga higala. Ang popular nga kostumbre nga hanami gisunod gihapon hangtod sa atong panahon, diin ang mga tawo manghugop ngadto sa ilang paboritong pahulayanan aron kalipayan ang matahom kaayo nga pasundayag.

Sagad-Gamiton nga Tema

Nahimo nang bahin sa kasaysayan ug kultura sa mga Hapones ang nagbalikbalik nga tema maylabot sa sakura. Ang sakura sagad gamiton ingong tema sa mga sugilanon, balak, dula sa entablado, ug musika. Latas sa kasiglohan, gidibuho  sa mga pintor ang katahom sa mga cherry blossom diha sa nagkalainlaing mga butang gikan sa mga kulonon ngadto sa mapikopiko nga mga dibayder.

Gigamit usab sa mga manggugubat nga samurai ang tema maylabot sa sakura. Sanglit debotado kaayo sa ilang agalon, sila gidahom sa paghalad sa ilang kinabuhi sa bisan unsang gutlo. Giisip sa mga samurai ang mga cherry blossom ingong simbolo sa kamubo sa kinabuhi. Maylabot niini ang Kodansha Encyclopedia of Japan nag-ingon: “Sanglit ang mga bulak sa cherry dali rang malawos ug dayon mangalarag, kini tukma usab nga simbolo sa matang sa katahom nga gipakahamili sa mga Hapones, usa ka lumalabay nga katahom.”

Gipakamahal sa nasod ang sakura hangtod karon. Ang ilang nindot nga mga kimono sagad dunay disenyo sa mga cherry blossom. Ang disenyo sa sakura makaplagan usab diha sa mga gamit sa balay, bandana, ug mga besti. Gimahal pag-ayo kining bulaka nga ang mga ginikanan mapasigarbohon pa ganing magngalan sa ilang matahom nga mga batang babaye nga Sakura, isip pasidungog sa mga cherry blossom.

Bisan tuod huyang tan-awon, ang cherry blossom dako kaayog impluwensiya sa kultura sa usa ka nasod, ug kini maoy usa ka nindot kaayong panig-ingnan sa maluming nga katahom nga makaplagan taliwala sa batid nga mga buhat sa atong Maglalalang.

 [Kahon/Hulagway sa panid 15]

Namulak nga mga Kahoyng Cherry

Ang kahoy sa cherry maayong gamiton ingong mga kinulit, muwebles, ug pag-imprenta nga gamitan ug kinulit nga molde. Apan ang ingon niana nga kagamitan dili mao ang nakaingon kon nganong gipakamahal pag-ayo ang kahoyng cherry sa Japan. Ni ang prutas niini. Dili sama sa mga kamatang niini sa ubang bahin sa kalibotan, ang kahoyng cherry sa Japan gitanom tungod gayod sa mga bulak niini, nga gipakamahal sa daghang tawo.

Ang nagapamulak nga mga kahoyng cherry sayon lang patuboon gikan sa mga semilya. Busa, ang mga kahoyng cherry gipananom sa daplin sa mga suba ug mga haywey maingon man sa daghang parke ug tanaman sa tibuok nasod.

[Kahon sa panid 15]

Pag-ulan ug Cherry Blossom

Sa dihang mangalarag ang daghan kaayong gihay sa bulak sa kahoyng cherry, kini mahisamag pag-ulan ug rosason-ug-kolor nga niyebe. Sa kalit lang, ang mga gihay malarag gikan sa sanga nga magliyoliyo nga mangahulog sa yuta. Inighuros sa hangin, mangadagdag dayon ang mga gihay sa bulak​—nga magsabwag niana sa yuta. Kining talagsaong talan-awon gitawag sa mga Hapones ug sakura fubuki, o pag-ulan ug cherry blossom. Ang yuta sa ubos daw gihanigan ug nindot nga rosason nga alpombra. Pipila lang ka talan-awon sa kinaiyahan ang makatupong sa makapakalmang epekto niining nangalarag nga nipis nga mga gihay.

[Hulagway sa panid 16, 17]

“Hanami”​—pagpiknik ilalom sa namulak nga mga kahoyng cherry

[Hulagway sa panid 17]

Usa ka ‘tunel nga cherry’