Gisagubang Ko ang Kalisdanan sa Pag-alagad sa Diyos

SUMALA SA GIASOY NI IVAN MIKITKOV

“Kon moestar ka sa among lungsod, ikaw ibalik sa prisohan,” mao ang pasidaan sa polis sa Soviet State Security Committee (KGB). Bag-o pa akong nakagawas human sa pagsilbig 12-ka-tuig nga sentensiya. Grabeng nasakit ang akong amahan ug inahan ug kinahanglang atimanon ko sila. Unsay akong buhaton?

NATAWO ako sa balangay sa T̩aul, Moldova niadtong 1928. * Sa dihang ang akong edad usa pa ka tuig, ang akong amahan, si Alexander, mibisita sa Ias̩i , Romania, diin iyang nahimamat ang mga Estudyante sa Bibliya, nga maoy ngalan kaniadto sa mga Saksi ni Jehova. Sa pagbalik niya sa T̩aul, iyang gipakig-ambit sa iyang pamilya ug mga silingan kon unsay iyang nakat-onan gikan kanila. Naporma sa wala madugay ang gamayng grupo sa mga Estudyante sa Bibliya sa T̩aul.

Ingong kinamanghoran sa upat ka anak​—nga ang tanan lalaki​—ako gilibotan sukad sa pagkabata ug mga tawo nga mahunahunaon sa espirituwal, nga naghatag kanakog maayong panig-ingnan. Sa lakat sa panahon, nahimong tin-aw kanako nga ang pag-alagad kang Jehova makapukaw ug pagsupak​—ug mahimong lisod. Matin-aw pa sa akong panumdoman nga ang kapolisan nagbalikbalik ug rekisa sa among balay, kay naningkamot sa pagkaplag sa gitagoan namong mga basahon sa Bibliya. Wala ako mahadlok niadtong mga higayona. Gikan sa among pagtuon sa Bibliya akong nasayran nga ang Anak sa Diyos mismo, si Jesu-Kristo, ug ang iyang mga tinun-an, gilutos. Kanunay kaming gipahinumdoman panahon sa among mga tigom nga ang mga sumusunod ni Jesus angayng magdahom nga pagalutoson.​—Juan 15:20.

Nalig-on sa Pagsagubang sa Paglutos

Niadtong 1934, sa dihang sayis anyos pa lang ako, gibasa ang usa ka sulat diha sa among kongregasyon sa T̩aul. Kadto nagpahibalo kanamo bahin sa mga pag-antos sa among mga isigka-Kristohanon sa Nazi Alemanya. Kami gidasig nga mag-ampo alang kanila. Bisan pag gamay pa ako niadto, dili gayod ako makalimot sa maong sulat.

Upat ka tuig sa ulahi naatubang ko ang unang pagsulay sa akong integridad. Panahon sa klase bahin sa relihiyon sa tunghaan, ang Ortodoksong pari nagbalikbalik ug mando kanako nga ikulentas ko ang krus sa akong liog. Sa dihang midumili ako, gipadispley niya sa tanang bata sa klase ang ilang mga krus sa pagpaila nga sila maoy maayong mga membro sa simbahan. Unya ang pari misukna sa klase nga akoy gitudlo: “Gusto ba ninyong mauban sa inyong klase ang usang sama niya? Ang tanang dili gusto, ipataas ang inyong mga kamot.”

Sanglit ang mga estudyante nahadlok man sa pari, ang tanan nagpataas sa ilang mga kamot. “Nakita mo,” matod niya, nga misulti kanako, “walay gustong makig-uban kanimo. Hala, gawas dayon sa tunghaan.” Pipila ka adlaw sa ulahi, ang direktor sa tunghaan miduaw sa among balay. Human makigsulti sa akong mga ginikanan, siya nangutana kon gusto ko bang magpadayon sa pagtungha. Gisultihan ko siya nga gusto ko. “Samtang ako ang direktor,” siya mitubag, “ikaw makaeskuyla ug ang pari dili makapapahawa kanimo.”  Sumala sa iyang pulong, samtang kadtong tawhana mao ang direktor, ako wala na samoka sa pari.

Misamot ang Paglutos

Niadtong 1940 ang dapit nga among gipuy-an, nga ginganlag Bessarabia, nahimong bahin sa Unyon Sobyet. Sa Hunyo 13 ug 14, 1941, ang tanang aktibo sa politika ug mga inila sa komunidad gidestiyero sa Siberia. Ang maong pagdestiyero wala makaapektar sa mga Saksi ni Jehova. Hinuon, sukad niadto kami mas nagbantay sa among pagdumala sa mga tigom ug sa pagsangyaw.

Sa hinapos nga bahin sa Hunyo 1941, ang Nazi Alemanya mabug-oson ug kalit nga miatake sa Unyon Sobyet, nga hangtod niadto maoy iyang kaalyado. Sa wala madugay, ang kasundalohan sa Romania nagbihag na usab sa Bessarabia. Tungod niadto kami nailalom na usab sa pagmando sa Romania.

Sa haduol nga mga balangay ang mga Saksing midumili sa pag-alagad sa kasundalohan sa Romania gipanakop, ug ang kadaghanan gisentensiyahan ug 20 ka tuig sa kampo sa pinugos nga trabaho. Si Papa gipatawag sa estasyon sa kapolisan ug unya gibun-og tungod kay siya Saksi. Gawas pa, ako gipugos pagkuha gikan sa tunghaan aron motambong sa mga serbisyo sa simbahan.

Unya nabalit-ad ang mga panghitabo sa Gubat sa Kalibotan II. Sa Marso 1944 daling nabihag sa mga Sobyet ang amihanang Bessarabia. Pagka-Agosto ilang nabihag ang tibuok nasod. Tin-edyer pa ako niadto.

Sa wala madugay, gireklutang mga sundalo sa Sobyet nga kasundalohan ang tanang lalaki nga himsog ug lawas sa among balangay. Apan wala ikompromiso sa mga Saksi ang ilang neyutralidad. Busa gisentensiyahan silag napulo ka tuig sa bilanggoan. Ang Gubat sa Kalibotan II sa Uropa natapos sa Mayo 1945 sa pagsurender sa Alemanya. Bisan pa niadto, daghang Saksi sa Moldova ang nagpabiling binilanggo hangtod 1949.

Mga Kasakitan Human sa Gubat

Pagkatapos sa gubat sa 1945, ang Moldova nakaagom ug grabeng hulaw. Bisan pag may hulaw, padayong nangayo ang gobyernong Sobyet gikan sa mga mag-uuma ug dakong bahin sa ilang abot isip buhis. Miresulta ang grabeng kagutmanan. Pagka-1947, nakita ko ang daghang patayng lawas sa kadalanan sa T̩aul. Ang akong igsoong lalaki si Yefim namatay, ug ako luya kaayo sa daghang semana tungod sa kagutom mao nga lugos akong makalihok. Ang kagutmanan ngadtongadto natapos ra, ug kaming mga Saksi nga nahibiling buhi nagpadayon sa among publikong ministeryo. Samtang ako ang nagsangyaw sa among balangay, ang akong igsoong lalaki nga si Vasile, nga magulang nakog pito ka tuig, nagsangyaw sa sikbit nga kabalangayan.

Sanglit ang mga Saksi nahimong mas aktibo sa ministeryo, kami gipanid-an pag-ayo sa mga awtoridad. Tungod sa among pagsangyaw, ug pagdumili namo sa pag-apil sa politika o pagsundalo, girekisa sa Sobyet nga gobyerno ang among mga balay aron mangitag literatura sa Bibliya ug dakpon kami. Niadtong 1949 ang pipila ka Saksi gikan sa duol nga mga kongregasyon gidestiyero ngadto sa Siberia. Busa kaming nahibilin nagsugod pag-usab sa pagpaningkamot nga mahimong mas mabinantayon sa paghimo sa among ministeryo.

Kasamtangan, ako nasakit nga inanayng nagkagrabe. Sa kadugayan ang mga doktor miingon nga ako may tesis sa kabukogan, ug niadtong 1950 ang tuo nakong bitiis gisemento.

Pagkadestiyero sa Siberia

Sa Abril 1, 1951, nga gisemento pa ang akong bitiis, ang akong pamilya ug ako gidakop, ug kauban sa ubang mga Saksi, kami gidestiyero sa Siberia. * Tungod kay gamay ra kaayog panahon sa pagpangandam, kami nakadalag diyutay rang pagkaon. Kadto nahurot dayon.

Sa kataposan, human sa mga duha ka semana nga pagsakay ug tren, nakaabot kami sa Asino, sa distrito sa Tomsk. Didto kami gipangdiskarga nga samag mga baka. Bisan pa sa grabeng katugnaw, pagkalalim nga makahanggab ug lab-as nga hangin. Sa Mayo, sa dihang nabungkag ang yelo sa suba, kami gidalag 100 kilometros sa barko paingon sa Torba, diin may usa ka kampo nga nagtroso sa Siberian taiga, o kakahoyan duol sa artiko. Didto nagsugod ang among sentensiya nga pinugos nga trabaho​—nga sumala nila magpadayon kono hangtod sa kahangtoran.

Bisan pag ang pinugos nga trabaho sa kampo nga nagtroso dili pareho sa pagkaanaa sulod sa bilanggoan, kami gibantayan kanunay. Sa magabii  ang among pamilya mag-uban pagkatulog sa usa ka bagon sa tren. Niadtong ting-inita nagtukod kamig mga balay​—mga silonganan lamang nga ang bahin nailalom sa yuta ug ang laing bahin anaa sa ibabaw​—ingong salipod sa umaabot nga tingtugnaw.

Tungod kay gisemento ang akong bitiis, ako wala patrabahoa sa kakahoyan ug giasayn sa paggamag mga lansang. Tungod sa maong trabaho ako nakahigayon pagpakigbahin sa sekretong pagkopya sa mga magasing Bantayanang Torre ug ubang mga basahon sa Bibliya. Sa usa ka paagi kini regular nga gipayuhot sa among dapit gikan sa distansiya nga kaliboan ka kilometro sa kasadpang Uropa.

Gidakop ug Gibilanggo

Sa 1953 gitangtang na ang semento sa akong bitiis. Apan, kasamtangan, bisan pag naningkamot sa pagbantay, ang akong espirituwal nga kalihokan, lakip na ang paggamag literatura sa Bibliya, nadiskobrehan sa KGB. Ingong resulta, kauban sa ubang mga Saksi, sa kataposan ako gisentensiyahan ug 12 ka tuig sa kampong bilanggoan. Hinuon, panahon sa bista, kaming tanan nakasangyaw ug maayo bahin sa among Diyos, si Jehova, ug sa iyang mahigugmaong mga katuyoan alang sa katawhan.

Kaming mga binilanggo sa kadugayan gipadala ngadto sa nagkalainlaing mga kampo duol sa Irkutsk, nga ginatos ka kilometro pasilangan. Ang maong mga kampo gitukod ingong mga dapit sa pagsilot sa mga tawong giisip nga mga kaaway sa Sobyet nga Estado. Sukad sa Abril 8, 1954, hangtod sayo sa 1960, ako nabilanggo sa 12 ka kampo sa pinugos nga trabaho. Human niadto, ako gibalhin ug kapig 3,000 kilometros pakasadpan ngadto sa luag kaayo nga Mordovian nga mga kampong bilanggoan nga maoy mga 400 kilometros habagatan-silangan sa Moscow. Nakahigayon ako didto sa pagpakig-uban sa matinumanong mga Saksi gikan sa daghang bahin sa Unyon Sobyet.

Nakaamgo ang mga Sobyet nga sa dihang ang mga Saksi gitugotan nga libreng makigsagol sa dili-Saksing mga binilanggo, ang pipila kanila nahimo usab nga mga Saksi. Busa sulod sa Mordovian nga mga bilanggoan, nga gilangkoban ug daghang kampo sa pinugos nga trabaho ug nga mikobreg 30 kilometros o kapin pa, gisulayan nga ibulag kami sa ubang mga binilanggo. Kapig 400 ka Saksi ang gitingob sa among kampo. Sa pipila ka kilometro nga gilay-on, usa ka gatos o kapin pa nga Kristohanong mga sister ang gibutang sa laing kampong bilanggoan.

Sa among kampo mitabang ako sa pag-organisar sa Kristohanong mga tigom ug pagkopyag literatura sa Bibliya, nga gipayuhot pasulod sa kampo. Kining kalihokana lagmit nadiskobrehan sa mga opisyales sa kampo. Wala madugay human niadto, niadtong Agosto 1961, ako gisentensiyahan ug usa ka tuig nga pagkabilanggo sa daotag-dungog nga Vladimir Prison sa panahon sa mga czar, nga mga 200 kilometros amihanan-silangan sa Moscow. Ang abyador sa T.B. nga si Francis Gary Powers, kinsa gipunggit niadtong Mayo 1, 1960, samtang nagpalupad ug ayroplanong nangespiya sa Rusya, maoy binilanggo usab didto hangtod sa Pebrero 1962.

Samtang didto ako sa Vladimir Prison, ako gitagaan lang ug diyutayng pagkaon aron dili ako mamatay. Nakaantos ra ako sa gutom, sanglit nasinati ko kini sa batan-on pa, apan halos dili ko maantos ang grabeng katugnaw sa yugto sa tingtugnaw sa 1961/62. Naguba ang kasangkapan sa pagpainit  sa bilanggoan, ug ubos kaayo ang temperatura sa akong atob. Nakita sa usa ka doktor ang akong peligrosong kahimtang ug iyang gihikay nga ako mabalhin ngadto sa dili kaayo tugnaw nga atob sulod sa mga semana nga grabeng tugnawa.

Nalig-on sa Pagsagubang sa Kalisdanan

Ang negatibong mga hunahuna makapaluya sa usa ka tawo human sa daghang bulan sa bilanggoan, nga mao ang gidahom sa mga awtoridad sa bilanggoan. Bisan pa niana, kanunay akong nag-ampo ug nalig-on ako tungod sa espiritu ni Jehova ug sa mga kasulatan nga akong nahinumdoman.

Samtang didto sa sulod sa Vladimir Prison nga ilabinang nakaamgo ko nga mapadapat kanako ang mga pulong ni apostol Pablo bahin sa ‘pagkagipiit sa tanang paagi, apan dili napiotan nga dili na makalihok’ ug ‘nalibog, apan dili bug-os nga walay kalingkawasan.’ (2 Corinto 4:8-10) Human ang usa ka tuig, ako gibalik sa Mordovian nga mga bilanggoan. Sa maong mga kampo, akong natapos ang 12 ka tuig nakong sentensiya sa Abril 8, 1966. Sa pagkagawas, ilang gibatbat ang akong kinaiya ingong “imposibleng mabag-o.” Alang kanako, kadto maoy opisyal nga pamatuod nga ako nagpadayong matinumanon kang Jehova.

Gisukna ako sa makadaghan kon sa unsang paagi nakadawat kami ug unya nakakopyag literatura sa Bibliya sulod sa Sobyet nga mga kampo ug mga bilanggoan bisag gipaningkamotan nga kami mapugngan sa pagbuhat niana. Usa kini ka sekreto nga pipila ray nasayod, sumala sa giingon sa usa ka politikong binilanggo nga taga-Latvia, nga migugol ug upat ka tuig sulod sa kampo sa kababayen-an sa Potma. “Sa usa ka paagi ang mga Saksi padayong nakadawat ug daghang literatura,” misulat siya human makagawas niadtong 1966. “Ang mga manulonda daw nanglupad ug naghulog niana sa magabii,” maoy iyang pangagpas. Sa pagkatinuod, tungod lang sa tabang sa Diyos nga milampos ang among kalihokan!

Usa ka Yugto nga May Diyutayng Kagawasan

Human ako makagawas, kadtong nanguna sa buluhatong pagsangyaw mihangyo nga ako mobalhin ngadto sa kasadpang Ukraine, duol sa Moldova, aron motabang sa among mga igsoon didto. Ugaling lang, ingong kanhi-binilanggo nga gibantayan sa KGB, limitado kaayo ang akong mahimo. Paglabay sa duha ka tuig, kay nameligrong mabilanggo na usab, ako mibalhin ngadto sa Sobyet nga republika sa Kazakhstan, diin ang mga awtoridad talagsa rang nagsusi sa mga papeles sa imigrasyon. Unya, niadtong 1969, sa dihang grabeng nasakit ang akong mga ginikanan, ako mibalhin sa Ukraine aron pag-atiman kanila. Didto, sa lungsod sa Artyomosk, amihanan sa dakong siyudad sa Donetsk, gihulga ako sa usa ka opisyal sa KGB nga ibalik sa bilanggoan, sumala sa giasoy sa sinugdan niining artikuloha.

Ang opisyal nanghadlok lang diay kanako. Walay igong ebidensiya aron isumbong ako. Sanglit ako determinadong mopadayon sa pagtuman sa akong Kristohanong ministeryo ug ang KGB kanunay lang nagbantay kanako bisan diin ako moadto, gipadayon ko ang pag-atiman sa akong mga ginikanan. Si Papa ug Mama namatay nga matinumanon kang Jehova. Si Papa namatay sa Nobyembre 1969, apan si Mama nabuhi pa hangtod sa Pebrero 1976.

Sa akong pagbalik sa Ukraine, ako 40 anyos na. Samtang nag-atiman sa akong mga ginikanan didto, nakauban ko sa kongregasyon ang usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Maria. Otso anyos lang siya sa dihang, sama sa among pamilya, siya ug iyang mga ginikanan gidestiyero sa Siberia gikan sa Moldova sayo sa Abril 1951. Miingon si Maria nga nagustohan niya ang akong pagkanta. Kadto ang sinugdanan, ug bisan pag kaming duha puliki sa ministeryo, naugmad namo ang panaghigala. Pagka-1970, ako siyang nakombinsir nga makigminyo kanako.

Wala madugay ang among anak nga babaye, si Lidia, natawo. Unya, niadtong 1983, sa dihang si Lidia diyes anyos, giluiban ug gitugyan ako sa KGB sa usa ka kanhi-Saksi. Niadtong panahona nakaalagad na ako ug duolag napulo ka tuig ingong nagapanawng magtatan-aw sa tibuok silangang Ukraine. Ang mga magsusupak sa among Kristohanong kalihokan nakakuhag mga tawo nga mosaksig bakak panahon sa bista, ug ako gisilotan ug lima ka tuig nga pagkabilanggo.

Sulod sa bilanggoan ako gibulag sa ubang mga Saksi. Apan bisan pa sa mga tuig sa pagkabulag kanila, walay bisan kinsang tawo ang makababag kanako nga makigsulti kang Jehova, ug siya kanunayng naglig-on kanako. Dugang pa, nakakita akog mga kahigayonan sa pagsangyaw ngadto sa ubang mga binilanggo. Sa kataposan, human sa pagsilbi ug upat ka tuig sa akong sentensiya, ako gipagawas ug nahiusa na usab sa akong asawa ug anak nga babaye, nga nagpabiling matinumanon kang Jehova.

 Nahibalik sa Moldova

Miestar kami ug usa pa ka tuig sa Ukraine ug unya mibalik nga permanente sa Moldova diin may panginahanglan alang sa hamtong, eksperyensiyadong mga igsoon aron makatabang. Niadtong panahona, ang Sobyet nga mga awtoridad nagtugot na kanamo sa pag-adto sa lainlaing dapit. Miabot kami sa Bălţi sa 1988, diin si Maria nakapuyo sa wala pa madestiyero 37 ka tuig nga miagi. Pagka-1988, may mga 375 ka Saksi niining ikaduha ka kinadak-ang siyudad sa Moldova; karon adunay kapin sa 1,500! Bisan pag nagpuyo kami sa Moldova, ako nag-alagad gihapon ingong nagapanawng magtatan-aw sa Ukraine.

Sa panahong ang among organisasyon nalegal na sa Unyon Sobyet niadtong Marso 1991, ang kaliboang tawo nahigawad sa kapakyasan sa Komunismo. Daghan ang nalibog ug nawad-ag tinuod nga paglaom bahin sa umaabot. Busa sa dihang ang Moldova nahimong independenteng republika, pagkamabungahon kini nga teritoryo! Ang among mga silingan ug bisan ang pipila ka kanhing maglulutos nainteres sa kamatuoran! Human sa among pagkadestiyero niadtong 1951, pipila ra gayod ka Saksi ang nabilin sa Moldova, apan karon adunay kapin sa 18,000 niining gamayng nasod nga may mga 4,200,000. Ang among mga pag-antos sa nangagi napapas na gayod tungod sa talagsaong mga kasinatian nga among natagamtam!

Sa tungatunga sa katuigang 1990, ako mihunong sa pag-alagad ingong nagapanawng magtatan-aw tungod sa dili-maayong kahimtang sa panglawas. Adunay mga panahon nga ako mawad-ag kadasig tungod sa kahimtang sa akong panglawas. Bisan pa niana, nakaamgo ako nga si Jehova nahibalo kon unsay atong gikinahanglan aron kita madasig. Itagana niya ang pagdasig nga atong gikinahanglan sa hustong panahon. Kon may kahigayonan pa ako nga mabuhi pag-usab, pilion ko ba ang laing pagkinabuhi? Dili. Hinunoa, ako nanghinaot nga ako mas maisogon sa ministeryo ug mas aktibo ug abtik.

Gibati ko nga si Jehova nagpanalangin kanako ug ang tanan niyang alagad maoy bulahan nga katawhan bisan kon unsay ilang mga kahimtang. Kami adunay tin-aw nga paglaom, buhing pagtuo, ug pasalig nga sa dili madugay ang tanan makabaton ug hingpit nga panglawas diha sa bag-ong kalibotan nga gimbut-an ni Jehova.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 20, 21]

Among balay samtang nadestiyero sa Torba, Siberia, 1953. Si Papa ug Mama (wala), ug akong igsoong lalaki si Vasile ug iyang anak nga lalaki (tuo)

[Hulagway sa panid 21]

Sa kampong bilanggoan, 1955

[Hulagway sa panid 23]

Kristohanong mga sister sa Siberia, sa dihang si Maria (ubos nga wala) mga 20 anyos

[Hulagway sa panid 23]

Uban sa among anak nga babaye, si Lidia

[Hulagway sa panid 23]

Adlaw sa among kasal, 1970

[Hulagway sa panid 23]

Uban kang Maria karon