Pagpaniid sa Kalibotan

Nausong Tubig

“Kini usa ka timaan sa kinaiya sa katawhan karon,” nag-ingon ang Alemang magasing Natur+Kosmos: “Ang artehong mga estudyante kanunayng nagdala sa ilang inilang binotelyang tubig. Sa New York, ang makiurog nga mga tawo magtagbo sa mga dapit nga imnanan ug tubig. Ug ang five-star nga mga hotel nga adunay mga silbidor motanyag ug mineral nga mga tubig nga gikan sa nagkalainlaing mga nasod, nga adunay mga grado sa kalidad nga alang lamang sa labing maayong mga klase sa bino.” Ang tubig dili barato. “Ang mga tawo mobayad ug mahal alang sa ilang mineral nga tubig, nga ilang gidaladala sulod sa mga botelyang may inilang ngalan,” nag-ingon ang artikulo. Sa pipila ka hotel ang usa ka litrong tubig nga adunay talagsaong tinubdan mahimong mobilig abot sa $81. Bisag ang binotelyang tubig nga may inilang ngalan nahimong usa ka ilhanan sa linaing estilo sa pilian nga tig-inom, kini wala magpasabot nga kini maayo kanimo. Igarantiya pa sa pipila ka tigbotelyag tubig ang maayong panglawas ug panghunahuna, kahimsog, ug katahom. Apan ang daghang eksperto wala makakita ug kaayohan niana kay sa tubig sa gripo. Pananglitan, sa Alemanya, maayo ang kalidad sa tubig sa gripo, sama ra sa mineral nga tubig nga naggikan sa pikas nga bahin sa yuta, maoy gipatuo sa artikulo. Ug ang tubig sa gripo dili na kinahanglang isulod ug plastik nga mga botelya o ibiyahe ug libolibong kilometro.

 Mga Sugyot Bahin sa Pagkaon Gikan sa Pransiya

“Ang mga Pranses nagkaon ug mas daghang tambok nga dili matunaw,” matod sa UC Berkeley Wellness Letter. “Bisan pa niana, sila mas niwang kay sa mga Amerikano ug dili lagmit manobra ang katambok. Ang ilang gidaghanon sa mga mamatay gumikan sa sakit sa kasingkasing maoy katunga kay sa iya sa mga Amerikano ug mas ubos kay sa ubang nasod sa [European Union].” Nganong adunay daw panagsumpaki? Ang tubag tingali mao nga ang mga Pranses “nagkaon ug menos nga kaloriya,” matod sa Wellness Letter. Ang panukiduki nga gihimo diha sa mga restawran sa Paris ug sa Philadelphia, Pennsylvania, T.B.A., nagpadayag nga ang mga pagkaon nga gidulot sa mga Pranses mas diyutay. Ang mga basahon sa pangluto sa mga Pranses lahi usab. Pananglitan, ang giisip nga angayng mga dulot sa karne mas diyutay diha sa mga basahon sa pangluto sa Pransiya. “Tingali ang labing talagsaong kaplag mao nga ang mga Pranses mogugol ug mas dugayng panahon sa pagkaon sa ilang mas diyutayng mga dulot,” nag-ingon ang artikulo. “Ang kasarangang Pranses mogugol ug duolag 100 minutos matag adlaw sa pagpangaon lang, samtang ang mga Amerikano maglamoy sa ilang tinapay kada adlaw (ug uban pang pagkaon) sa 60 minutos lang.” Ang among ikasugyot? Bantayi kon pila ka kaloriya ang imong ginakaon. Kaona ang igoigo ra nga sustansiyadong pagkaon. Tayamtayama ang imong pagkaon. Kon dulotan kag dagkong mga bahin, ipakig-ambit kana sa usa ka kauban o dad-a sa balay ang katunga niana. Ug “himoa ang mga pagpangaon sa balay nga makapahimuot nga kasinatian.”

Atimana ang Imong mga Libro

“Ang kinagrabehang mga kaaway [sa mga libro] mao ang panahon ug kaumog,” matod sa usa ka artikulo diha sa Mexicanong magasin nga Día Siete. Aron kana dili mangadaot, ang artikulo nagsugyot sa pagtrapo sa abog sa imong mga libro labing menos kausa sa usa ka tuig. Hinuon, hugta ang pagkupot sa libro samtang imo kanang trapohan aron dili mosuksok ang abog sa mga panid. Sa umog nga mga dapit, ang kaumog makontrolar pinaagi sa pagwitikwitik ug diyutayng polbos diha sa matag panid, pagdat-og ug bug-at nga butang sa libro sulod sa pipila ka adlaw, ug unya pagpalpag sa polbos ginamit ang brutsa. Kon motungha ang agup-op gumikan sa kaumog, kiyasa kanag gilit ug kompletoha ang paghinlo sa libro nga gamiton ang alkohol. Kon magkuha sa libro gikan sa estante, ayawg hulbota kana nga kuptan ang ibabawng bahin sa likod sa libro. Ang labing maayong paagi sa pagkuha sa libro mao nga kuptan ang sentro sa likod sa libro pinaagig duha ka tudlo, ikilingkiling kini hangtod mabulag gikan sa mga libro sa luyogluyo, ug hinaya kini pagbira. Ang mga libro nga dagko kaayo, ilabina kon daan na, lagmit madaot tungod sa kabug-at. Malikayan kini pinaagi sa pagpahigda kanila diha sa estante sa libro.

Kataposan sa mga Unitarian?

“Usa sa labing karaang mga denominasyon [sa Britanya] . . . nagkahinay na gayod ug mahanaw sa pipila ka dekada,” nag-ingon ang The Times sa London. Ubos sa 6,000 na lang ang mga membro sa Unitarian nga organisasyon didto sa Britanya. Ang edad sa katunga kanila maoy kapin ug 65 anyos. Ang pagkahanaw sa organisasyon gitagna ni Peter Hughes, usa ka senyor nga ministro sa denominasyon. Sa paghisgot sa ilang labing karaang kapilya sa Liverpool ingong pananglitan, si Hughes miingon: “Wala silay ministro sukad 1976 ug ang organisasyon sa Unitarian didto wala na gayod maglihok.” Ang ngalang “Unitarian” gigamit na sa Britanya sukad 1673, matod sa The Times. “Daghang Ingles nga mga Presbiteryano ang nahimong mga Unitarian sa ika-18 nga siglo, nga natukmod sa pagsalikway sa pagtuo sa Trinidad panahon sa usa ka teolohikanhong debate mahitungod sa pagkadiyos ni Kristo nga nagpahinabog kagubot sa Iglesya sa Inglaterra.” Ang mantalaan midugang: “Apan ang dili pagtuo ug Trinidad karon dili na supak sa balaod, ug ang daghang simbahan walay pagtagad sa ‘mga magtutuo’ nga adunay matinugotong mga hunahuna bahin sa tradisyonal nga mga doktrina, ang Unitarian nga organisasyon wala nay balaod nga gipatuman sama kaniadto.”

Magkamubo Samtang Magkatigulang

Samtang ang mga tawo magkatigulang, sila kasagarang magkamubo. “Ang hinungdan adunay dakong kalangkitan sa grabidad,” mitaho ang Daily Telegraph sa Australia. Tungod sa epekto sa grabidad, ang katas-on sa usa ka tawo mausab-usab sa tibuok adlaw. Ang bug-os nga katas-on mapasig-uli panahon sa pagkatulog. “Apan, samtang magkatigulang ang atong mga lawas, ug magkaluya, ang pagkupos mapermanente na,” nag-ingon ang mantalaan. “Samtang magkatigulang ang mga tawo, moyatyat ang kaunoran sa lawas ug mawad-an silag tambok. Kini maoy bahin sa kinaiyanhong proseso sa pagtigulang ug nalangkit pag-ayo sa mga kausaban sa hormone. Ang taludtod mosugod pagkadaot ug malusno​—nga mokupos ang dugokan ug kapin sa usa ka pulgada.” Ang osteoporosis lagmit nga usa ka hinungdan sa proseso sa pagkupos.

Pagpadako ug mga Bata nga Makasultig Duha ka Pinulongan

“Kon ang mga bata padakoon uban ang pailob ug pagkamahunahunaon, ang katakos sa pagsultig daghang pinulongan mahimong dakong bentaha alang kanila, sa ilang mga pamilya, ug sa katilingban,” nag-ingon ang mantalaang Milenio sa Mexico City. Ang mga tawo nga nagtuon bahin niana “nag-ingon nga ang mga bata nga makasultig duha ka pinulongan mas maayog grado sa tunghaan kay niadtong makasultig usa lang.” Ang mga ginikanan mabalaka usahay sa dihang sagolon sa ilang mga anak ang mga pulong gikan sa duha ka pinulongan diha sa usa ka tudling-pulong o sa dihang masayop sila tungod sa pagpadapat sa mga lagda sa usa ka pinulongan nganha sa lain. “Apan kining ‘mga sayop’ sa gramatika maoy gagmay lang ug daling masulbad,” nag-ingon si Propesor Tony Cline, usa ka sikologo nga nag-espesyalista sa pagtuon sa kaugmaran sa pinulongan diha sa mga bata. Kon ang mga pinulongan sa duha ka ginikanan itudlo sukad sa pagkahimugso, ang duha ka pinulongan kinaiyanhong makat-onan, ug ngadtongadto, ang mga bata makasulti sa matag pinulongan.