Pagkapabiling Buhi Nagdepende sa  Pagtakoban

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ESPANYA

DIHA sa kalibotan sa mga insekto, matag adlaw ilang atubangon ang duha ka dagkong mga problema: kon unsaon sa pagpangitag makaon ug kon unsaon sa paglikay nga dili makaon. Ang mga insekto maoy lamiang pagkaon sa mga langgam, baki, ug mga tabili. Alang sa kadaghanang insekto, ang ilang pagpabiling buhi nagdepende sa pagpaangay sa ilang panagway diha sa ilang palibot.

Aron mawala sila sa panan-aw, ubay-ubayng mga matang sa insekto magpasundayag ug talagsaong paagi sa pagtakoban. Sila mas maayo pa nga motakoban kay sa tawo. Tagda ang tulo ka talagsaong mga pananglitan.

● Mga alibangbang nga morag laya nga mga dahon. Ang brawon nga ilalom nga bahin sa ilang mga pako kon tan-awon mora gayod ug laya nga dahon. Ang disenyo sa pako samag laya nga dahon kon bahin sa kolor ug mga ugat-ugat niini. Kini nga pagtakoban makalipat gayod tungod kay ang mga alibangbang makabatog sa berdeng mga dahon nga dili mailhan kay sila mora gayod ug laya nga dahon nga nahulog gikan sa ibabaw.

● Mga saluksok, o mga mangloy. Daghang saluksok makapabiling buhi, dili pinaagi sa pagtakoban ingong laya nga dahon, kondili pinaagi sa pagsundog sa berdeng mga dahon. “Dili lamang sundogon nila ang porma ug kolor: kondili sundogon usab nila ang mga ugat-ugat ug ang mga lama-lama nga morag mga dahon nga giagup-op,” miingon ang usa ka libro. Kon tan-awon nimog maayo ang nagauban nga letrato, imong makita ang gagmayng mga lama-lama o pat-akpat-ak sa mga pako sa insekto, nga makapalipat kay mora gayod kinig dahon nga giagup-op.

● Mga treehopper. Kining gagmayng mga insekto halos dili gayod mamatikdan. Ug dako kaayo kinig tabang sa ilang pagkapabiling buhi​—sila mopahiangay sa dagway sa ilang palibot pinaagi sa pagsundog sa naglumbay nga mga tunok. Niining bahina, ang matag insekto morag tunok, ug ang tibuok pundok sa mga treehopper nga naglinya diha sa sanga morag mga tunok sa sanga. Diha lamang mahibaloan nga kining “mga tunok” mga treehopper diay kon tan-awon ug maayo.

Ang lainlaing matang sa pagtakoban sa mga insekto kaamgid gayod sa butang nga gisundog niini. Usa ka hantatalo sa Costa Rica mora ug iti sa langgam, samtang ang mga stick insect halos dili makita taliwala sa mga lipak. Adunay dulon sa Habagatang Aprika nga mora gayod ug bato, ug usa ka insekto sa Israel sama gayod ug dagway sa bulak nga ginakaon niini.

Bisag unsa pay matang sa ilang pagtakoban, kini nakapanalipod sa mga insekto ug nakalingaw kanato sa atong pagtan-aw sa hilabihan ka daghang klase sa kalalangan.

[Hulagway sa panid 22]

Naglakaw nga stick insect

[Hulagway sa panid 23]

Alibangbang nga morag laya nga dahon

[Credit Line]

Zoo, Santillana del Mar, Cantabria, España

[Hulagway sa panid 23]

Saluksok

[Hulagway sa panid 23]

Mga treehopper

[Hulagway sa panid 23]

Hantatalo nga morag iti sa langgam

[Credit Line]

© Gregory G. Dimijian/Photo Researchers