Ang Palaaboton sa Turismo

“Adunay mga situwasyon sa halos matag nasod sa kalibotan diin ang pag-uswag sa turismo nahimong dakong hinungdan sa pagkadaot sa kalikopan.”—An Introduction to Tourism, ni Leonard J. Lickorish ug Carson L. Jenkins.

ANG pag-uswag sa turismo dili lang tingali makapameligro sa kalikopan kondili mahimong makahatag usab ug ubang mga problema. Atong tagdon sa makadiyot ang pipila niini. Pagkahuman, atong hisgotan ang mga posibilidad nga makaadto sa lainlaing bahin sa atong matahom kaayong yuta sa umaabot ug sa pagsinati sa nindot kaayong mga talan-awon, ilabina sa makaikag nga mga tawo dinhi.

Mga Problema Bahin sa Kalikopan

Ang daghan kaayong turista karon nahimong hinungdan sa mga problema. “Ang Taj Mahal sa India nagakadaot tungod sa mga turista,” misulat ang mga tigdukiduki nga si Lickorish ug Jenkins, nga midugang: “Ang mga piramide sa Ehipto nameligro usab nga madaot tungod sa pagkadaghan sa mga turista.”

Dugang pa, ang mga awtor nagpasidaan nga ang walay kontrol nga turismo makapatay o makapasalot sa mga tanom kon ang mga turista maglakawlakaw sa protektadong mga dapit. Ang mga espisye mameligro usab kon ang mga turista mangolekta ug mga butang sama sa talagsaong mga kinhason ug korales o kon ang mga residente manguha niini aron ibaligya ngadto sa mga turista.

Ang mga turista daghag mabiling mga basura​—sa aberids nga usa ka kilong basura sa matag turista kada adlaw, sumala sa banabana sa UN Environment Programme. Bisan ang kinahilitang mga dapit daw naapektohan. Usa ka report dili pa dugay gikan sa Rainforest Action Network nag-ingon: “Diha sa naandang mga agianan sa mga turista sa pagtungas sa mga bukid sa Himalaya, ang mga basura nagkatag sa mga dalan-dalan ug ang kakahoyan sa mga bukid gipamuril sa mga turistang nangitag sugnod aron gamiton sa pag-init sa ilang pagkaon ug tubig pangkaligo.”

Dugang pa, ang mga turista kasagaran daghan ug mausik nga tubig ug koryente nga tungod niini naapektohan ang mga residente. Pananglitan, si James Mak nagsulat diha sa iyang librong Tourism and the Economy: “Ang tubig nga gigamit sa mga turista sa Grenada pito ka pilo ang gidaghanon kay sa gigamit sa mga residente.” Siya midugang: “Sa direkta ug dili direktang paagi, 40 porsiyento sa katibuk-ang koryente ang ginakonsumo sa mga turista sa Hawaii, bisan ug sa aberids usa lang sa matag walo ka residente sa Hawaii ang turista.”

Bisan pag dakog gasto ang mga turista sa pagbisita sa kabos nga mga nasod, kadaghanan sa salapi dili mapahimuslan sa lokal nga mga molupyo. Ang  World Bank nagbanabana nga 45 porsiyento lang sa kita sa turismo ang mahiadto sa nasod nga giduaw​—ang kadaghanan sa kita mahibalik ngadto sa adunahang mga nasod pinaagi sa mga tig-organisar sa biyahe sa maong mga nasod ug sa mga sak-anang gipanag-iya sa mga langyaw.

Daotang Epekto Diha sa Katilingban

Ang medyo adunahang mga turista gikan sa Kasadpan nga mobisita sa kabos nga mga nasod adunay laing daotang mga epekto diha sa lokal nga mga kultura, mga epekto nga dili mamatikdan​—apan usahay mamatikdan. Pananglitan, kasagarang dad-on sa mga turista ang ilang maluhong mga gamit ngadto sa ilang lugar nga bakasyonan. Ang lokal nga mga molupyo wala pa tingali sukad makakita ug ingon niana nga maluhong mga gamit. Daghan kanila maibog sa maong mahalong mga butang apan dili makapalit niana gawas kon bag-ohon nila ang ilang paagi sa kinabuhi​—mga kausaban nga lagmit dunay daotang mga epekto kanila.

Si Mak naghisgot sa mga problema nga posibleng motungha, nga nag-ingong tungod sa paglambo sa turismo, mahimong “mawala ang pagkatalagsaon sa usa ka kultura ug komunidad, motungha ang panagbangi tali sa tradisyonal nga mga katilingban bahin sa paagi sa paggamit sa yuta ug kinaiyanhong mga kahinguhaan nga gipanag-iya sa komunidad, ug mosamot ka daghan ang daotang mga kalihokan nga makadaot sa katilingban, sama sa krimen ug prostitusyon.”

Ang mga turista karon kasagarang mobati nga sila makapatuyang, busa mohimo sila ug mga butang nga dili nila himoon sa ilang balay kon kauban ang ilang pamilya ug mga higala. Tungod niana, ang imoralidad sa mga turista nahimong problema nga may daotang resulta. Sa paghisgot ug usa ka bantog nga pananglitan, si Mak nag-ingon: “Nagkadako ang kabalaka sa tibuok kalibotan bahin sa mga epekto sa turismo diha sa prostitusyon sa mga bata.” Sa 2004, ang CNN nga ahensiya sa balita nagreport: “‘Sumala sa kasaligang mga banabana, 16,000 ngadto sa 20,000’ ka bata ang biktima sa pagpamampam sa Mexico, ‘kasagaran diha sa mga utlanan sa nasod, sa siyudad, ug sa mga adtoanan sa turista.’”

Mga Kaayohan sa Pagbiyahe

Ang atong planetang yuta maoy usa ka matahom nga puy-anan, nga nagpasundayag kanunay ug nindot kaayong mga talan-awon niini​—mabulokong pagsalop sa adlaw, nagdan-ag nga kalangitan nga punog mga bituon, ug nagkadaiyang mga tanom ug hayop. Bisag asa pa kita nagpuyo, nalipay kita sa pipila niini ug sa uban pang nindot kaayong mga talan-awon sa atong planetang gipuy-an. Apan, mas makapalipay pa kon makahigayon kita sa pagbiyahe ug pagtan-aw sa uban pang mga katingalahan sa kinaiyahan!

Apan, bisan tuod nakadayeg ang daghang turista sa nindot kaayong mga talan-awon sa yuta, sila  nag-ingon nga ang nakapaikag kaayo kanila sa ilang pagbiyahe mao ang paghimamat ug mga tawong lahi ug kultura kay kanila. Kasagaran, madiskobrehan sa mga turista nga dili diay tinuod ang negatibong mga panglantaw sa uban bahin sa mga tawo sa laing nasod. Ang ilang pagbiyahe nakatabang kanila sa pagsabot sa mga tawo sa ubang rasa ug kultura ug sa pag-ilaila ug dili-malimtang bag-ong mga higala.

Ang pagtulon-an nga nakat-onan sa daghang turista mao nga dili mga butang ang makapalipay sa tawo. Mas importante ang relasyon sa usag usa​—pagkalipay sa daang mga higala ug pagkaila ug bag-ong mga higala. Giasoy sa Bibliya kon sa unsang paagi ang “tawhanon nga kalulot” nga gipakita sa “mga tawo nga langyawg-sinultihan” sa Malta nakabenepisyo sa unang-siglo nga mga magpapanaw kansang barkong gisakyan nalunod didto. (Buhat 28:​1, 2) Karon, ang pag-adto sa laing mga nasod ug paghimamat sa mga tawo nakatabang sa daghan sa pagkaamgo nga kita mga membro gayod sa usa ka tawhanong pamilya nga posibleng magkahiusa sa pagpuyo nga malinawon dinhi sa yuta.

Karon, pipila lamang ang nakaadto sa lainlaing bahin sa kalibotan. Apan komosta sa umaabot? May higayon kaha nga makabiyahe usab ang kadaghanan o kaha ang tanan?

Ang Paglaom sa Palaaboton

Sa pagkatinuod, kitang tanan mga paryente, mga membro sa tawhanong pamilya. Tinuod, namatay ang unang tawhanong magtiayon, nga maoy gipasidaan kanila kon sila mosupak sa Diyos. (Genesis 1:28; 2:17; 3:19) Busa ang tanan nilang mga anak, apil kita karon, matigulang ug mamatay usab. (Roma 5:12) Apan ang Diyos nagsaad nga matuman ang iyang orihinal nga katuyoan sa yuta nga kini pagapuy-an ug mga tawong nahigugma kaniya. “Akong gisulti gayod kini,” nag-ingon ang iyang Pulong, “akong pagabuhaton usab kini.”​—Isaias 45:18; 46:11; 55:11.

Hunahunaa ang kahulogan unya niana! Ang Bibliya nagsaad nga ilalom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos: “Ang mga matarong magapanag-iya sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini hangtod sa kahangtoran.” (Salmo 37:29; Mateo 6:​9, 10) Sa paghubit sa kahimtang sa mga tawo sa yuta sa umaabot, ang Bibliya nag-ingon: “Ang Diyos makig-uban kanila. Ug iyang pagapahiran ang tanang luha gikan sa ilang mga mata, ug ang kamatayon mawala na, ni may pagbangotan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa.”​—Pinadayag 21:​3, 4.

Hunahuna ang lalim nga posibilidad sa umaabot nga makaduaw sa tanang dapit sa yuta ug makita ang nindot kaayong mga talan-awon ug, labaw sa tanan, mahimamat ang makaikag nga mga tawo niini. Dili ka na mabalaka pa sa seguridad nianang panahona! Ang tanang magpuyo sa yuta mga higala na unya nato​—sa pagkatinuod, gihubit kini sa Bibliya ingong ‘tibuok kapunongan sa mga igsoon dinhi sa kalibotan.’​—1 Pedro 5:9.

[Hulagway sa panid 8, 9]

Ang labing makaikag nga bahin sa pagbiyahe mao ang pagpakighigala sa mga tawong lahi ug kultura

Walay kinutoban ang posibilidad sa umaabot nga maduaw ang lainlaing mga tawo ug mga dapit