Maayong Puy-anan Alang sa Tanan—Sa Kataposan!

SA GAWAS sa Nairobi, Kenya, nahimutang ang maanindot nga 56-ektaryang luna sa Gigiri nga iya sa Hiniusang Kanasoran, diin makita usab ang hedkuwarter sa UN-HABITAT. Kini nga komunidad maoy simbolo sa kasabotan sa lainlaing mga nasod sa pagsulbad sa tibuok-kalibotang problema sa puy-anan. Sa pagpaseyo diha sa Gigiri Nature Trail, imong makita ang dalayegong pamatuod kon unsay mahimo sa hiniusang paningkamot ug igong pondo. Kining yuta nga kaniadto gidapogan ug mga biya sa konstruksiyon gihimong mapuslanon ug maanindot nga dapit sa lulinghayaw alang sa mga kawani ug mga bisita.

 Apan, pipila lang ka kilometros gikan dinhi nahimutang ang medyo bag-o pa apan nagkadako nga eskuwater. Kini maoy usa ka makapasubo nga pahinumdom nga lisod gayod sulbaron ang presenteng problema sa kakulang ug mga puy-anan. Ang mga barongbarong, nga gama sa lapok, mga sanga-sanga, ug lata, may gidak-on nga mga 16 metro kuwadrado. Ang mga dalan-dalan taliwala niini nangalisbo sa baho sa hugawng tubig. Ang bayranan sa tubig sa mga residente lima ka pilo kay sa bayranan sa aberids nga lungsoranon sa Tinipong Bansa. Ang kadaghanan sa mga 40,000 ka molupyo dinhi nagpangedaron ug 20 ngadto sa 40 anyos. Sila dili tapolan o kulang ug interes. Nanganhi sila dinhi aron sa pagpangitag trabaho sa Nairobi sa duol.

Sa dakong kalainan, ang mga lider sa kalibotan nagtigom dinhi sa hinlo, kombenyente, ug nindot nga palibot sa UN-HABITAT aron debatehan ang palaaboton sa kabos nga mga lalaki, babaye, ug mga bata nga nagpuyo sa duol. Ang makapaguol, matod pa sa sekretaryo-heneral sa Hiniusang Kanasoran, mao nga “ang kalibotan adunay kahinguhaan, kahibalo ug gahom” sa pagpauswag sa kinabuhi sa mga tawo nga nagpuyo sa eskuwater. Nan unsa diay ang kinahanglang buhaton? “Naglaom ako,” si Gn. Annan miingon, “nga . . . mabuntog sa tanang hingtungdan ang kawalay-interes ug kakulang ug determinasyon sa mga gobyerno nga nahimong kababagan sa pag-uswag.”

Apan, unsa ka realistikanhon ang maong paglaom? Unsay gikinahanglan aron mahiklin sa tanang internasyonal, rehiyonal, ug lokal nga mga politiko ang ilang personal nga interes ug mangitag kasulbaran alang sa kaayohan sa tanan? Adunay Usa nga dunay kahinguhaan, kahibalo, ug gahom sa pagtapos niining problemaha. Labaw sa tanan, siya mabination ug determinado sa paglihok sa dili madugay. Sa pagkatinuod, ang iyang kagamhanan naglatid na ug usa ka detalyadong programa nga permanenteng magsulbad sa tibuok-kalibotang problema sa puy-anan.

Bag-ong Programa sa Pagtaganag mga Puy-anan

Sa Bibliya, ang atong Maglalalang nga si Jehova nga Diyos, nagbatbat sa iyang katuyoan. Siya nagsaad: “Ako naglalang ug bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta.” (Isaias 65:17) Kana moresulta ug dako kaayong kausaban. Himoon sa bag-ong kagamhanan sa “mga langit” ang mga butang nga dili mahimo sa tawhanong mga kagamhanan karon. Ang Gingharian o kagamhanan sa Diyos nagpasalig ug maayong panglawas, kahilwas, ug pagtahod sa kaugalingon alang sa tanan nga maglangkob sa bag-ong katilingban sa mga tawo sa yuta. Kaniadto, si Isaias gisultihan nga kadtong mahimo unyang mga sakop niining bag-ong katilingban sa yuta pagatigomon sa “kaulahiang bahin sa mga adlaw.” (Isaias 2:1-4) Kini nagpasabot nga kining maong mga kausaban hapit nang mahitabo.​—Mateo 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5.

Labi pang hinungdanon, sumala pa sa mga pulong nga natala diha sa ubang mga bersikulo sa Isaias kapitulo 65, ang Diyos espesipikong nagsaad sa pagtagana ug permanenteng puy-anan sa tanan nianang panahona. “Sila gayod magtukod ug mga balay ug magpuyo niini,” matod pa niya. “Dili sila magtukod ug lain ang magpuyo.” (Isaias 65:​21, 22) Handurawa nga sa kataposan ikaw makabaton ug maayong puy-anan ug magpuyo sa hinlo nga palibot ug hilwas nga kahimtang diha sa usa ka nindot kaayo nga paraiso! Kinsa bay dili mangandoy nianang mga kahimtanga? Apan sa unsang paagi ka makaseguro nga matinuod ang saad sa Diyos?

Saad nga Imong Kasaligan

Sa dihang gilalang sa Diyos si Adan ug Eva, sila wala niya pasagdi diha sa usa ka umaw nga yuta. Hinunoa, sila iyang gipahiluna sa tanaman sa Eden, nga usa ka matahom nga parke diin hinlo ang hangin ug dagaya ang tubig ug pagkaon. (Genesis 2:8-15) Si Adan gisugo sa ‘pagpuno sa yuta,’ dili sa pagpahuot niini. (Genesis 1:28) Sukad sa sinugdanan, katuyoan sa Diyos nga matagamtam sa tanan ang kahusay, pakigdait, ug kadagaya sa maayong mga butang.

Sa paglabay sa panahon, sa mga adlaw ni Noe, ang katilingban sa mga tawo puno sa kapintasan ug imoralidad, busa “ang yuta nadaot sa panan-aw  sa matuod nga Diyos.” (Genesis 6:​11, 12) Ang Diyos ba nagpalingog-lingog lang sa maong kahimtang? Wala. Siya milihok dayon. Iyang gihinloan ang yuta pinaagi sa tibuok-kalibotang Lunop, tungod sa iyang kaugalingong ngalan ug alang sa matarong nga si Noe ug sa iyang mga kaliwat. Busa, sa dihang si Noe ug ang iyang pamilya migula sa arka ug mipuyo sa ilang bag-ong puy-anan, siya gisugo na usab sa ‘pagdaghan ug sa pagpuno sa yuta.’​—Genesis 9:1.

Sa pagdagan sa panahon, gihatag sa Diyos ngadto sa mga Israelinhon ang panulondon nga gisaad ngadto sa ilang katigulangang si Abraham. Kana nga Yutang Saad gihubit ingong “usa ka yuta nga maayo ug haluag, . . . nga nagaagay sa gatas ug dugos.” (Exodo 3:8) Tungod sa ilang pagsupil, ang mga Israelinhon naglatagaw sa kamingawan nga walay permanenteng puy-anan sa 40 ka tuig. Apan, sa pagtuman sa iyang saad, ang Diyos sa ngadtongadto naghatag kanila ug yuta nga ilang pagapuy-an. Ang inspiradong asoy nagkanayon: “Si Jehova mihatag kanilag pahulay sa tibuok palibot . . . Walay saad nga napakyas sa tanang maayong saad nga gisaad ni Jehova ngadto sa balay sa Israel; kining tanan natuman.”​—Josue 21:43-45.

Sa Kataposan ang Tanan Makabaton na ug Puy-anan!

Busa, tin-aw nga ang mga pulong ni Jehova diha sa Isaias kapitulo 65 maoy mapuslanong mga saad. Ingong Maglalalang sa tanang mga butang, siya aduna gayoy gahom sa paghimo sa bisan unsa nga gikinahanglan sa paghinlo sa yuta ug sa pagtuman sa iyang orihinal nga katuyoan niini. (Isaias 40:​26, 28; 55:​10, 11) Dugang pa, ang Bibliya nagpasalig kanato nga buot niyang buhaton kini. (Salmo 72:​12, 13) Kaniadto siya naghatag ug maayong puy-anan sa matarong nga mga tawo, ug sa dili madugay buhaton na usab niya kini.

Sa pagkatinuod, sa dihang ang iyang Anak nga si Jesu-Kristo mianhi sa yuta, si Jesus espesipikong nagtudlo sa iyang mga sumusunod sa pag-ampo nga ‘matuman ang kabubut-on sa Diyos, maingon sa langit, mao man usab sa yuta.’ (Mateo 6:10) Iyang gipakita nga ang yuta mahimo unya nga paraiso. (Lucas 23:43) Hunahunaa kon unsa unyay kahulogan niana. Wala nay mga barongbarong, walay mga eskuwater, wala nay mangatulog sa karsada, o papahawaon sa ilang balay. Pagkamalipayon unya nga panahon kana! Ilalom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos, sa kataposan ang tanan makabaton na unya ug permanenteng puy-anan!

 [Kahon/Hulagway sa panid 10]

MGA BALAY SA KARAANG ISRAEL

Sumala sa ebidensiya, ang mga Israelinhon, sama sa mga Canaanhon una pa kanila, mas gustog mga balay nga gama sa bato, kay kini mas lig-on ug dili daling sudlon. (Isaias 9:10; Amos 5:11) Apan, sa kapatagan, ang bungbong sa mga balay maoy mga tisa nga gibulad sa adlaw o gipauga diha sa hurnohan. Ang kadaghanan sa mga atop plat, nga usahay may lawak. Kasagaran, may hurnohan diha sa nataran ug usahay may atabay pa.​—2 Samuel 17:18.

Ang Moisesnong Balaod naundan ug daghang instruksiyon bahin sa pagtukod ug mga balay. Siyempre, ang kahilwas gihatagag pangunang importansiya. Kinahanglang butangan ug mubo nga bungbong ang palibot sa plat nga atop aron malikayan ang mga aksidente. Ang ikanapulo nga sugo nagpasidaan sa mga Israelinhon batok sa pagtinguha sa pag-angkon sa balay sa ilang isigkatawo. Ang mobaligya sa iyang balay may katungod gihapon sa paglukat niini sulod sa usa ka yugto sa panahon.​—Exodo 20:17; Levitico 25:29-33; Deuteronomio 22:8.

Ang usa ka balay sa Israel nagsilbi usab ingong hinungdanong dapit sa paghatag ug espirituwal nga instruksiyon. Ang mga amahan espesipikong gisugo sa pagtudlo sa ilang mga anak kon unsay ginapatuman sa Diyos samtang nanglingkod diha sa ilang balay, ug kinahanglan ang mga balay walay mga butang-butang nga nalangkit sa idolatriya.​—Deuteronomio 6:​6, 7; 7:26.

[Hulagway]

Sa karaang Israel, ang mga balay gigamit alang sa espirituwal nga mga kalihokan, sama sa pagsaulog sa Pista sa mga Balongbalong

[Kahon/Hulagway sa panid 12]

ANG UNANG MGA BALAY

Ang Bibliya wala maghisgot kon ang unang tawo nga si Adan nagpuyo ba sa usa ka balay. Apan, ang Genesis 4:17 nag-ingon nga si Cain “nagtukod ug usa ka siyudad ug gitawag ang ngalan sa siyudad sunod sa ngalan sa iyang anak nga lalaki nga si Enoc.” Kini nga siyudad lagmit nahisama sa pinarilan nga subdibisyon karon. Wala hisgoti diha sa asoy kon unsang matanga sa mga balay ang gitukod. Ang tanang nagpuyo dinhi lagmit mga paryente ni Cain.

Mga tolda ang naandang matang sa puy-anan niadtong panahona. Ang laing kaliwat ni Cain, si Jabal, gitawag nga “mag-uugda niadtong mga nagapuyo sa mga tolda ug may kahayopan.” (Genesis 4:20) Siyempre, ang mga tolda mas sayon tukoron ug ibalhin sa laing lugar.

Sa ngadtongadto, daghang sibilisasyon nagtukod ug mga siyudad nga mas moderno ang mga balay. Pananglitan, sa siyudad sa Ur, diin nagpuyo kanhi ang patriarkang si Abram (Abraham), ang mga kagun-oban nagpakita nga ang pipila ka molupyo may haruhayng mga balay nga pinalitadahan ug pinintalan ug apog nga may 13 o 14 ka lawak. Lagmit kining mga balaya gikaibgan sa uban niadtong mga panahona.

 [Hulagway sa panid 8, 9]

Ang Diyos nagsaad nga ang mga matarong makabaton ug ilang kaugalingong mga puy-anan