Usa ka Kalibotan nga Nabahin Tungod sa Ekonomiya

SA TUNGATUNGANG bahin sa katuigang 1940 hangtod sa kataposan sa katuigang 1980, ang kalibotan nalambigit sa Bugnawng Gubat ug kini, sa politikanhong paagi, nabahin sa tulo. Ang kalibotan sa mga Komunista, nga pangunang gihawasan sa Unyon Sobyet sa Sosyalistang mga Republika, ug ang kalibotan sa dili-Komunistang mga nasod, nga gipangunahan sa Tinipong Bansa, naniid sa usag usa latas sa usa ka simbolikong Puthawng Tabil. Ang mga nasod nga wala mopahiuyon nianang duha ka kiliran nahimong bahin sa gitawag nga Ikatulong Kalibotan.

Apan, ang terminong “Ikatulong Kalibotan” sa ulahi gilantaw ingong usa ka matamayon nga kahubitan, ug kini gipulihan sa terminong “dili-ugmad nga mga nasod.” Paglabay sa panahon, kini usab nakabaton ug negatibong kahulogan, busa ang mga ekonomista migamit sa terminong “nagakaugmad nga mga nasod.” Sa ingon, ang termino nausab gikan sa pagpasiugdag politikanhong mga kalainan ngadto sa pagpasiugdag ekonomikanhong mga kalainan.

Karon sa ika-21ng siglo, ang kalibotan wala na mabahin sa gihisgotan sa ibabaw nga tulo ka politikanhong mga bahin. Apan, sa ekonomikanhon ug industriyal nga diwa, klaro gihapong makita ang mga kalainan tali sa ugmad ug nagakaugmad nga mga nasod. Ang mga turista gikan sa adunahang mga nasod makahimamat ug kabos nga mga tawo nga nangamas intawon aron mapakaon ang ilang pamilya.

Busa, haom kini nga pangutana: Ang kalibotan padayon ba gayod nga mabahin tungod sa ekonomiya, o ang mga adunahan ba, ug ang mga kabos, makabaton ug kaangayan pinaagi sa pagtagamtam ug samang sukdanan sa pagkinabuhi?

[Picture Credit Line sa panid 3]

© Qilai Shen/Panos Pictures