Napalig-on sa Akong Pagtuo—Nagkinabuhing May ALS

SUMALA SA GIASOY NI JASON STUART

“Gikasubo ko, Mr. Stuart. Ikaw adunay amyotrophic lateral sclerosis, o ALS. Kining sakita nailhan usab nga Lou Gehrig’s disease.” a Dayon gisultihan ako sa doktor sa dulom nga pangagpas bahin niining sakita: Sa dili madugay ako dili na makalihok o makasulti, ug sa kadugayan hunoson sa sakit ang akong kinabuhi. “Hangtod kanus-a na lang kutob ang akong kinabuhi?” nangutana ako. “Tingali mga tulo ngadto sa lima ka tuig,” siya mitubag. Bayente anyos lang ako niadto. Bisan pa sa makapasubong balita, ako nagtuo nga bulahan ako sa daghang paagi. Paasoya ako.

AKO natawo niadtong Marso 2, 1978, sa Redwood City, California, T.B.A., ang ikatulo sa upat ka anak nila ni Jim ug Kathy Stuart. Ang akong mga ginikanan dako kaayog gugma sa Diyos, ug ilang gisilsil ang halawom nga pagtahod sa espirituwal nga mga prinsipyo nganhi kanako ug sa akong mga igsoon​—sila si Matthew, Jenifer, ug Johnathan.

Segun sa akong mahinumdoman, ang pagpakigbahin sa balay-balay nga ministeryo, pagtuon sa Bibliya, ug pagtambong sa Kristohanong mga tigom maoy regular nga bahin sa rutina sa among pamilya. Kanang maong espirituwal nga pagmatuto nakatabang kanako sa pagbaton ug lig-ong pagtuo kang Jehova nga Diyos. Wala gyod nako damha nga masulayan ang akong pagtuo.

Natuman ang Akong Pangandoy Sukad sa Pagkabata

Niadtong 1985, gidala ni Papa ang among pamilya ngadto sa New York aron sa pagduaw sa Bethel sa Brooklyn, ang tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova. Bisan tuod ug siyete anyos pa ako niadto, gibati nako nga morag dunay espesyal nga butang bahin sa Bethel. Ang tanan daw malipayon sa ilang trabaho. Naghunahuna ako, ‘Inigdako nako, moalagad ako sa Bethel ug motabang sa paghimog Bibliya alang kang Jehova.’

Sa Oktubre 18, 1992, akong gipasimbolohan ang akong pagpahinungod kang Jehova pinaagig bawtismo sa tubig. Pipila ka tuig sa ulahi, sa nag-17 anyos ako, gipauban ako ni Papa aron sa pagduaw sa Bethel pag-usab. Kay dakodako na, mas nasabtan pa nako ang kahinungdanon sa buluhaton nga ginahimo didto. Mipauli ako nga mas determinado sa pagkab-ot sa akong tumong nga makaalagad sa Bethel.

Niadtong Septiyembre 1996, nagsugod ako sa pag-alagad ingong regular payunir, o bug-os-panahong magsasangyaw. Nagkugi ako sa espirituwal nga mga butang aron masentro ang akong hunahuna sa akong tumong nga mag-alagad sa Bethel. Akong gidugangan ang panahon nga akong gigugol kada adlaw sa pagbasa sa Bibliya ug personal nga pagtuon. Inigkagabii maminaw ako sa narekord nga mga pakigpulong sa Bibliya. Ang pipila sa maong mga pakigpulong naghisgot bahin sa mga kasinatian sa mga Kristohanon kinsa miatubang sa kamatayon nga may lig-ong pagtuo sa umaabot nga  Paraiso ug sa pagkabanhaw. (Lucas 23:43; Pinadayag 21:​3, 4) Sa wala madugay nasag-ulo nako ang tanang pakigpulong. Wala gayod ako masayod nga sa dili madugay ang maong makapalig-ong impormasyon mahimong hinungdanon diay kaayo kanako.

Niadtong Hulyo 11, 1998, nakadawat ako ug sulat gikan sa Brooklyn. Oo, gidapit ako nga motrabaho sa Bethel. Usa ka bulan sa ulahi didto na ako sa akong kuwarto sa Bethel. Giasayn ako sa pagtrabaho sa bindery, nga naghimog mga libro nga ipadala ngadto sa daghang kongregasyon. Natuman na gayod ang akong pangandoy sa bata pa ako. Nakasulod na gayod ako sa Bethel, nga ‘naghimog mga Bibliya alang kang Jehova’!

Natakboyan ug Sakit

Ugaling lang, mga usa ka bulan sa wala pa ako moadto sa Bethel, nakamatikod ako nga dili nako matul-id ang akong tudlo sa tuong kamot. Nianang panahona usab, sa dihang manglimpiyo ako sa swimming pool, ako nakamatikod nga dali kaayo akong kapoyon. Sa akong hunahuna nagtinapolan lang ako. Kay una pa niana, ako nakatrabaho na ug mas bug-at nga mga trabaho ug wala ra may problema.

Sulod sa pipila ka semana human makaabot sa Bethel, migrabe ang akong gibati. Dili na ako makaapas sa ubang batan-ong mga lalaki nga abtik kaayong mosaka-kanaog sa hagdanan. Ang akong trabaho sa bindery naglakip sa pag-alsa ug binangan nga mga seksiyon sa libro. Dali ra akong kapoyon ug mangungkong ang akong tuong kamot. Lain pa, ang kaunoran sa akong kumagko nanggahi, ug sa wala madugay dili na gayod nako malihok ang akong kumagko.

Sa tungatunga sa Oktubre, mga duha pa lang ka bulan sukad sa akong pag-abot sa Bethel, nadayagnos sa doktor nga ALS ang akong sakit. Sa pagbiya nako sa klinika sa doktor, ako nagsugod dayon sa paghinumdom sa mga pakigpulong sa Bibliya nga akong nasag-ulo. Gitultolan gayod ako sa espiritu ni Jehova tungod kay wala ako mahadlok nga mamatay. Migawas lang ako ug nagpaabot nga ihatod ug balik sa Bethel. Nanghinaot ako nga lig-onon ni Jehova ang akong pamilya sa dihang akong sultihan sila sa maong balita.

Sama sa akong gihisgotan sa sinugdan, para nako bulahan ra gihapon ako. Ang akong pangandoy sukad sa bata pa ako nga moalagad sa Bethel natuman ra gayod. Nianang gabhiona naglakawlakaw ako sa Brooklyn Bridge, ug akong gipasalamatan si Jehova sa pagtugot kanako nga makat-ob ang akong tumong. Tim-os usab akong miampo nga tabangan niya ako sa pagsagubang niining mapait nga situwasyon.

Daghang higala ang nanawag aron sa paghupay ug pagpalig-on kanako. Naningkamot ako nga magpabiling malipayon ug positibo. Apan, mga usa ka semana human madayagnos, sa dihang nakig-estorya ako kang Mama sa telepono, siya miingon nga maayo nga lig-on ang akong pagbati apan walay kaso kon mohilak ako. Sa dihang gisulti ni Mama kana, misugod ako sa pagbakho. Akong naamgohan nga hapit nang mawala kanako ang tanan nakong gipangandoy.

Si Mama ug Papa maikagon nga mopauli na ako kanila, mao nga usa ka buntag niana sa ulahing bahin sa Oktubre, ila akong gisorpresa sa dihang nanuktok sila sa akong pultahan. Sa misunod nga pipila ka adlaw, ako silang gilibot sa Bethel ug gipailaila sa akong mga higala ug sa mga edaran nga dugay nang mga membro sa pamilyang Bethel. Ang usa sa labing malipayong panahon sa akong kinabuhi mao ang pagduaw sa akong mga ginikanan sa Bethel ug naeksperyensiyahan nila ang akong kinabuhi dinhi.

Nag-ihap sa Akong mga Panalangin

Sukad niadto, si Jehova padayong nagpanalangin kanako sa daghang paagi. Niadtong Septiyembre 1999, akong gipahayag ang akong unang pakigpulong. Nakahatag akog daghang pakigpulong sa lainlaing mga kongregasyon, apan sa wala madugay lisod nang masabtan ang akong sinultihan mao nga wala na ako mohatag ug mga pakigpulong.

Ang laing panalangin mao ang way-paglubad nga gugma ug pagpaluyo sa akong pamilya ug sa akong mga igsoon sa pagtuo. Sa dihang nagkaluya na ang akong mga bitiis, agakon ako sa akong mga higala  aron makasangyaw. Ang pipila moadto pa gani sa among balay sa pagtabang sa pag-atiman kanako.

Apil sa akong kinadak-ang mga panalangin mao ang akong asawa, si Amanda. Sa akong paghiuli gikan sa Bethel, nagkasuod kami, ug ako nakadayeg kaniya kay hamtong siya sa espirituwal. Akong gisulti kaniya ang tanan bahin sa akong sakit nga ALS ug ang mga pangagpas sa doktor bahin sa akong sakit. Kanunay kaming mag-uban sa ministeryo sa wala pa kami magkatrato. Naminyo kami niadtong Agosto 5, 2000.

Matod ni Amanda: “Nakagusto ako kang Jason tungod sa iyang gugma sa Diyos ug sa iyang kasibot sa espirituwal nga mga butang. Ang mga batan-on ug mga tigulang madani dayon ngadto niya. Sa tinuoray, ako hilomon ug maulawon, ug siya bibohon ug mahigalaon kaayo. Pareho ming hingatawa, mao nga kanunay kami nga magkinataw-anay. Ganahan akong makig-uban kaniya, nga morag dugay na kaming kaila. Gitug-anan gayod ako ni Jason sa tanan bahin sa iyang sakit ug kon unsa unyay mahitabo. Apan, para nako, bisan pila na lay nahibilin sa iyang kinabuhi paningkamotan namo nga magmalipayon ang among panag-ubanay. Gawas pa, walay kasegurohan ang kinabuhi niining sistemaha sa mga butang. ‘Ang panahon ug ang wala damhang panghitabo’ modangat bisan niadtong maayog panglawas.”​—Ecclesiastes 9:11.

Nangitag mga Paagi Aron Makakomunikar

Sa dihang ang akong sinultihan dili na kaayo masabtan, si Amanda ang mosulti para nako. Sa dihang dili na gayod ako makasulti, naghimo kami ug linaing sistema sa pagpakigkomunikar. Isulti ni Amanda ang mga letra sa alpabeto, ug kon iyang malitok ang letra nga akong gipasabot, mamilok ako. Iyang hinumdoman ang maong letra, ug mopadayon sa sunod letra. Niining paagiha, malitok nako ang tibuok pulong. Si  Amanda ug ako nahanas niining matanga sa pagpakigkomunikar.

Karon, tungod sa modernong teknolohiya, aduna akoy laptop nga kompiyuter nga akong gamiton sa pagpakigsulti. Akong itayp ang gusto nakong isulti, ug litokon sa kompiyuter ang bisan unsa nga akong gitayp. Kay dili man nako magamit ang akong mga kamot, may infrared sensor nga gitumong sa akong aping ug mamatikdan niini ang bisan unsang mga lihok. Dunay motunghang kahon sa alpabeto diha sa eskina sa eskrin sa kompiyuter. Pinaagi sa paglihok sa akong aping, akong pilion ang letra nga akong gusto ug akong itayp ang mga pulong.

Pinaagi ning maong kompiyuter akong masulatan ang mga tawo nga interesado sa Bibliya​—kadtong nahimamat sa akong asawa diha sa ministeryo. Pinaagi sa tingog sa kompiyuter, akong ikasulti ang naandam na nakong mga presentasyon sa pagpamalaybalay ug ako makadumalag mga pagtuon sa Bibliya. Niining mga paagiha ako nakapadayon sa pag-alagad ingong regular payunir. Karong bag-o, nakahatag usab ako ug mga pakigpulong ug nakadumalag ubang mga asaynment nga magtudlo diha sa kongregasyon, diin ako usa ka ministeryal nga alagad.

Nagpabiling Hingatawa

Nakasinati gihapon kami ug makapaguol nga mga kahimtang. Sa dihang nagkaluya na ang akong mga bitiis, kanunay akong matumba. Makadaghan akong nahayang ug ang panit sa akong bagolbagol napaknit. Mogahi lang ug kalit ang akong kaunoran, mao nga mora akog kahoy nga matumba. Kadtong anaa sa akong duol makuratan ug magdalidalig tabang nako. Apan magpakatawa na lang ko aron dili na sila makuyawan. Naningkamot gayod ako nga magpabiling hingatawa. Unsa pa may akong mahimo? Unsa may akong makuha kon masuko ako sa akong lisod nga kinabuhi?

Usa ka gabii niana sa dihang nagsuroysuroy kami ni Amanda kauban sa duha ka higala, kalit lang akong nahayang ug napakog ang akong ulo. Nahinumdoman pa nako ang tulo ka nabalakang mga nawong nga nagtan-aw kanako ug usa sa akong mga higala nangutana kon wa ra ba ako maunsa.

“Wala ra,” miingon ako, “apan nakakita kog mga bituon.”

“Wala ka ba magtiaw?” nangutana ang akong higala.

“Maayo ra lagi, tan-awa,” mitubag ako, nga nagtudlo sa langit. “Pagkanindot sa mga bituon.” Nangatawa ming tanan.

Pagsagubang sa Adlaw-Adlawng mga Kalisdanan

Samtang ang akong mga kaunoran nagpadayon sa pagpanggahi, nagkadaghan ang akong mga kalisdanan. Ang yanong trabaho, sama sa paghungit sa pagkaon, pagkaligo, pagkalibang, ug pagbutones sa akong mga sinina, lisod kaayo ug hasol nga alatubangon adlaw-adlaw. Karon migrabe na ang akong sakit nga dili na ako makalihok, makasulti, makakaon, o makaginhawa nga walay tabang. Adunay tubo nga deretso sa akong tungol diin adto ipaagi ang akong pagkaon nga likido. Aduna usay respirator o aparato nga gikonektar sa akong tutonlan aron ako makaginhawa.

Bisan tuod ug porsigido ako nga dili magdepende sa uban kutob sa mahimo, si Amanda andam gayong moabag kanako. Sa dihang dili na nako maatiman ang akong kaugalingon, wala gyod niya ako pabatia nga ako inutil. Gitratar niya ako nga may dignidad. Talagsaon gayod ang iyang pag-atiman kanako, ug nahibalo ako nga kini dili sayon.

 Gisulti ni Amanda ang iyang pagbati: “Anam-anam nga migrabe ang sakit ni Jason, busa anam-anam usab akong nakakat-on kon unsaon siya pag-atiman. Kay siya duna may respirator, siya kinahanglang atimanon 24 oras. Daghang plema ug laway ang mapondo sa iyang baga, nga kinahanglang suyopon ginamit ang usa ka suction device. Tungod niana, lisod kaayo nga kami makatulog ug maayo inigkagabii. Usahay mobati akog kamingaw ug kaguol. Bisan tuod kanunay kaming nag-uban, lisod kaayo ang pagpakigkomunikar. Abtikon siyang pagkatawo, apan karon mata na lay naglihok kaniya. Hingatawa gihapon siya, ug lantip ang iyang pangisip. Apan gimingaw ako sa iyang tingog. Gimingaw usab ako sa iyang mga gakos ug bisan sa pagkupot na lang sa akong kamot.

“Usahay mangutana ang mga tawo kon giunsa nako pagsagubang. Aw, kining malisod nga kahimtang nagtudlo kanako nga kinahanglan gayod akong mosalig kang Jehova. Kon mosalig lang ako sa akong kaugalingon, madaog ako sa akong kahimtang nga morag dili na ako makaginhawa. Nakatabang ang pag-ampo, tungod kay si Jehova ray bugtong nakasabot kanako ug kon unsay akong gisagubang. Dako usab ug tabang ang mga ginikanan ni Jason. Sila anaa kanunay kon kinahanglan kong mopahulay o mosangyaw sa kanataran. Nagpasalamat ako sa tabang ug pagpaluyo sa mga igsoon sa among kongregasyon. Ang usa pa ka butang nga nakatabang kanako mao ang paghinumdom nga ang bisan unsang mga pag-antos niining sistemaha maoy ‘makadiyot lamang ug magaan.’ (2 Corinto 4:17) Naningkamot ako sa pagsentro sa akong hunahuna sa umaabot nga bag-ong kalibotan, diin ayohon ni Jehova ang tanang butang. Tingali mokatawa ug mohilak ako sa samang higayon sa dihang ang tanang kalisod mahanaw na ug mamaayo na si Jason.”

Pagpakigbisog sa Kaguol

Angkonon ko nga usahay makapaguol gayod alang sa usa ka lalaki nga maglingkod sa iyang wheelchair, nga wala gayoy mahimo. Nahinumdom ako ug usa ka higayon samtang didto kami sa balay sa akong magulang nga babaye alang sa salosalo sa pamilya. Wala pa ako makakaon, busa gigutom ako. Ang tanan gilamian sa sinugbang karne nga pang-hamburger ug sa tinanok nga mais. Samtang nagtan-aw ako sa uban nga nagkaon ug naghagwa sa mga bata, naguol kaayo ako. Misugod ako sa paghunahuna: ‘Dili kini makataronganon! Nganong dili man nako mahimo kining mga butanga?’ Dili nako gustong madaot ang ilang paglingawlingaw mao nga nangaliyupo ako kang Jehova nga tabangan akong dili makahilak.

Gipahinumdoman nako ang akong kaugalingon nga pinaagi sa pagpabiling maunongon, makahatag ako kang Jehova ug higayon sa ‘pagtubag kang Satanas, kinsa nagtamay kaniya.’ (Proverbio 27:11) Kini nakapalig-on kanako, tungod kay akong naamgohan nga aduna pay mas hinungdanong mga isyu kay sa kon makahimo ba ako sa pagkaon ug tinanok nga mais o makahagwa sa mga bata.

Nahibalo gayod ako nga ang usa ka tawong masakiton dali ra kaayong malumsan sa kaguol sa kaugalingon niyang mga problema. Apan nakaplagan nako nga mapuslanon ang ‘pagkapuliki kanunay diha sa buluhaton sa Ginoo.’ (1 Corinto 15:58) Pinaagi sa pagkahimong puliki sa ministeryo, wala na akoy panahong mabalaka sa kaugalingon nakong mga problema. Ang pagsentro sa akong hunahuna sa pagtabang sa uban nga makabaton ug pagtuo kang Jehova nakahatag kanakog kalipay.

Aduna pay laing butang nga nakatabang nako sa pagpakigbisog sa kaguol. Gipamalandong nako ang mga kasinatian sa matinumanong mga tawo nga nabilanggo, nga ang pipila inusarang gibilanggo, tungod kay wala sila mohunong sa pagsangyaw bahin sa Gingharian sa Diyos. Akong hunahunaon nga ang akong kuwarto maoy selda sa bilanggoan ug ako nabilanggo tungod sa akong pagtuo. Gipamalandong nako ang mga bentaha nga akong nabatonan ikomparar sa pipila kanila. Ako adunay mga literatura sa Bibliya. Ako makatambong sa Kristohanong mga tigom, o makapaminaw pinaagig koneksiyon diha telepono. Ako libreng makasangyaw. Ako may minahal nga asawa nga kauban nako. Pinaagi sa pagpamalandong niining mga butanga, ako natabangan sa pagpabili sa kamatuoran nga bulahan gayod ako.

Akong gihinumdoman ang mga pulong ni apostol Pablo: “Wala kami moangka, apan bisan pa kon ang among pagkatawo sa gawas nagakahugo, tino nga ang among pagkatawo sa sulod ginabag-o sa adlaw-adlaw.” Ako usa gayod ka tawo nga may nagakahugo nga panglawas. Apan determinado akong dili mosurender. Ang nakapalig-on kanako mao ang pagsentro kanunay sa akong mga mata sa pagtuo ngadto sa “mga butang nga dili-makita,” nga naglakip sa mga panalangin sa umaabot nga bag-ong kalibotan, diin nakaseguro ako nga si Jehova magaayo kanako.​—2 Corinto 4:​16, 18.

[Footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 27]

Impormasyon Bahin sa ALS

◼ Unsa ang ALS? Ang ALS (amyotrophic lateral sclerosis) maoy usa ka sakit nga kusog nga motakboy ug moatake sa mga motor neuron (mga selula sa kaugatan) sa dugokan ug sa ubos nga bahin sa utok. Ang mga motor neuron maoy magdala sa mga mensahe gikan sa utok ngadto sa mga kaunoran sa tibuok lawas. Ang ALS maoy makaut-ot ug makapatay sa mga motor neuron, nga mosangko sa anam-anam nga paralisis. b

◼ Nganong ang ALS gitawag usab ug Lou Gehrig’s disease? Si Lou Gehrig maoy usa ka iladong Amerikanong magdudula ug besbol nga nadayagnos nga may sakit nga ALS niadtong 1939 ug namatay niadtong 1941 sa edad nga 38 anyos. Diha sa pipila ka nasod, ang ALS gitawag ug motor neuron disease, nga maoy mas sangkad nga kategoriya sa mga sakit nga naglakip sa ALS. Usahay ang ALS tawgon usab nga Charcot’s disease, nga gingalan kang Jean-Martin Charcot, ang Pranses nga neurologist o espesyalista sa mga sakit sa sistema sa nerbiyos, nga maoy unang naghubit niini niadtong 1869.

◼ Unsay hinungdan sa ALS? Wala pa mahibaloi ang hinungdan sa ALS. Sumala sa mga tigpanukiduki, ang gituohang mga hinungdan naglakip sa mga kagaw, kakulang sa protina, henetikong mga depekto (ilabina diha sa familial ALS), bug-at nga mga metal (sama sa tingga, mercury, tumbaga, ug cadmium), mga neurotoxin (ilabina diha sa Guamanian ALS), pagkadaot sa imyun nga sistema ug enzyme.

◼ Unsay mga pangagpas bahin niining sakita? Sa dihang mograbe ang sakit, ang paghuyang ug pagkuyos sa kaunoran mokaylap sa tibuok lawas. Sa ulahing mga hugna, ang sakit mopahuyang sa mga kaunoran sa respiratory system, ug sa ngadtongadto ang mga pasyente magsalig na sa kahimanan alang sa pagginhawa. Tungod kay kining sakita makaapektar lamang sa mga selula sa kaugatan, kini dili makaapektar sa panghunahuna, kinaiya, pangutok, o memorya sa pasyente. Dili usab kini makadaot sa mga sentido​—ang mga pasyente makakita, makapanimaho, makatilaw, makadungog, ug makabatyag sa mga paghikap. Ang ALS kasagarang makamatay sulod sa tulo ngadto sa lima ka tuig sukad sa pagsugod sa mga simtoma, apan mga 10 porsiyento sa mga pasyente ang may posibilidad nga magpabiling buhi sulod sa napulo ka tuig o kapin pa.

◼ Unsay ginahimo aron matambalan kining sakita? Wala pay nahibaloang tambal alang sa ALS. Ang doktor mahimong moreseta lang ug mga tambal nga makahupay sa mga kaul-ol nga iya sa pipila ka simtoma. Depende sa mga simtoma ug sa hugna sa sakit, ang pasyente mahimong makabenepisyo gikan sa mga rehabilitation service, nga naglakip sa physical ug occupational therapy, speech therapy, ug nagkalainlaing makatabang nga mga kahimanan.

[Footnote]

[Credit Line]

Lou Gehrig: Photo by Hulton Archive/Getty Images

[Hulagway sa panid 25]

Nag-tour sa Bethel niadtong 1985

[Hulagway sa panid 26, 27]

Uban kang Amanda sa adlaw sa among kasal

[Hulagway sa panid 28]

Ang usa ka linaing laptop nga kompiyuter nakatabang kanako nga makapakigkomunikar

[Hulagway sa panid 28, 29]

Malipay akong mohatag ug mga pakigpulong sa among kongregasyon