Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Ako Mang Pasakitan ang Akong Kaugalingon?

“Grabe kaayo ang pagkalaslas nako sa akong pulso nga kinahanglang tahion kini. Nianang panahona, akong giingnan ang doktor nga nasamad ko sa buak nga bombilya, nga maoy tinuod​—wala lang nako isulti nga ako kanang gituyo.”​—Sasha, 23.

“Ang akong mga ginikanan nakamatikod sa akong mga samad, apan kana lamang dili grabe ug morag garas lang tan-awon. . . . Usahay makakita sila ug bag-ong samad, busa mag-imbento kog pasangil. . . . Dili ko gustong mahibalo sila.”—Ariel, 13.

“Akong ginapasakitan ang akong kaugalingon sukad niadtong 11 anyos pa ako. Ako nahibalo sa hataas nga pagtamod sa Diyos sa lawas sa tawo, apan bisan kana wala makapugong kanako.”​—Jennifer, 20.

DUNA ka tingaliy kaila nga sama kang Sasha, Ariel, o Jennifer. a Tingali siya kauban nimo sa tunghaan. Basin siya igsoon nimo. Tingali ikaw kana. Sa Tinipong Bansa lamang, gibanabana nga milyonmilyong tawo​—kadaghanan kanila mga batan-on​—ang tinuyong nagpasakit sa ilang kaugalingon sa lainlaing paagi, sama sa paglaslas, pagpaso, pagbun-og, o paggaras sa ilang panit. b

Sila ba tinuyo nga nagpasakit sa ilang kaugalingon? Kaniadto, daghan ang maglangkit sa maong buhat sa usa ka katingad-ang uso o kulto. Apan, sa di pa dugayng katuigan, daghan na ang nahipos nga impormasyon bahin sa pagpasakit-sa-kaugalingon​—nga nag-apil sa paglaslas o pagsamad-sa-kaugalingon. Dayag nga midaghan usab ang mitug-an nga sila aduna nianang problemaha. “Ang tanang doktor nag-ingon nga nagkadaghan ang may ingon niana nga problema,” matod pa ni Michael Hollander, direktor sa usa ka tambalanan sa Tinipong Bansa.

Ang pagpasakit-sa-kaugalingon talagsa rang moresulta sa kamatayon, apan kini peligroso. Tagda pananglitan si Beth. “Sa dihang ako magsamad sa akong kaugalingon, ako mogamit ug labaha,” matod niya. “Kaduha na ko maospital. Kas-a kinahanglang dad-on ko sa emergency room tungod sa usa ka lawom nga samad.” Sama sa daghan nga nag-antos niini, nadala ni Beth ang batasan sa pagpasakit-sa-kaugalingon hangtod sa pagkahamtong.  “Ginahimo ko kini sukad nga ako 15 anyos pa, ug karon ako 30 anyos na,” matod niya.

Ikaw ba o ang imong kaila nadala sa agda sa pagpasakit-sa-kaugalingon? Kon mao, magmalaomon ka. Adunay tabang. Sa sunod nga gula sa Pagmata! among hisgotan kon sa unsang paagi matabangan kadtong nagpasakit sa ilang kaugalingon. c Apan, una sa tanan, maayong hisgotan nato ang mga tawo nga aduna niini nga problema ug kon nganong ginabuhat nila kini.

Nagkadaiyang Kinaiyahan

Lisod iklasipikar ang mga tigpasakit-sa-kaugalingon sa usa lang ka kategoriya. Ang uban naggikan sa mga pamilya nga daghag problema; ang uban gikan sa lig-on, malipayon nga mga panimalay. Ubay-ubay kanila ang hagbong sa klase, apan daghan ang hawod nga mga estudyante. Kasagaran, ang mga tigpasakit-sa-kaugalingon wala kaayoy timailhan nga sila adunay problema, kay ang usa ka tawo nga nag-antos sa kalisdanan dili kanunayng magpakita niana. Ang Bibliya nag-ingon: “Bisan diha sa pagkatawa ang kasingkasing magmasulub-on.”​—Proverbio 14:13.

Unya, gawas pa niana, ang kagrabehon sa pagpasakit-sa-kaugalingon nagkalainlain diha sa matag tawo. Pananglitan, nakaplagan sa usa ka pagtuon nga ang ubang mga tawo magsamad sa ilang kaugalingon kas-a lamang sa usa ka tuig, samtang ang uban mag-aberids ug kaduha sa usa ka adlaw. Makaiikag nga mas daghang lalaki ang nagpasakit sa ilang kaugalingon kay sa gituohan kaniadto. Bisan pa niana, ang problema sagad nga makita diha sa mga batan-ong babaye. d

Bisan pag lainlain silag kinaiyahan, ang ubang mga tigpasakit-sa-kaugalingon daw pareho ug mga taras. Ang usa ka ensiklopedia bahin sa mga batan-on nag-ingon: “Ang mga batan-on nga magpasakit sa ilang kaugalingon subsob nga mobating sila walay mahimo, malisdan sa pagpahayag sa ilang pagbati sa uban, mobating nag-inusara o nahilain, mahadlokon, ug ubos ug pagtamod-sa-kaugalingon.”

Siyempre, ang uban moingon tingali nga kining maong kahubitan mohaom halos kang bisan kinsang batan-on nga nagsagubang sa kahadlok ug kawalay-kasegurohan nga duyog sa pagdako. Apan, alang sa tigpasakit-sa-kaugalingon hilabihan ang pagpakigbisog. Tungod kay dili niya ikapahungaw ang iyang mga problema ngadto sa usa ka kasaligang higala, ang mga pagpit-os sa eskuylahan, sa trabaho, o ang mga panagbangi sa balay morag hilabihan na ka bug-at alang kaniya. Wala siyay makitang solusyon ug gibati niyang wala siyay kasumbongan. Mosamot ang tensiyon. Sa kataposan, madiskobrehan niya ang usa ka butang: Pinaagi sa pagpasakit sa iyang kaugalingon, morag mahupayan siya sa iyang kaguol, ug iyang bation nga siya makapadayon sa pagkinabuhi​—labing menos nianang yugtoa.

Nganong pasakitan man sa tigsamad-sa-kaugalingon ang iyang lawas aron mahupayan sa iyang kaguol? Sa pag-ilustrar, hunahunaa kon unsay mahitabo sa dihang ikaw anaa sa klinika sa doktor nga hapit nang ineksiyonan. Sa dihang itusok na ang dagom, namatikdan ba nimo nga imong kusion ang imong panit o tingali imong iduot niana ang imong kuko, aron ka lang malinga gikan sa kasakit sa ineksiyon? Susama niana ang buhaton sa tigpasakit-sa-kaugalingon, apan sa mas grabe nga paagi. Para sa tigpasakit-sa-kaugalingon, ang pagsamad sa iyang lawas makapalinga kaniya ug makapahupay sa iyang kaguol. Ug ang kaguol hilabihan kaayo nga kon itandi ang kasakit sa samad mas palabihon pa. Tingali mao kanay hinungdan kon nganong ang usa ka tigpasakit-sa-kaugalingon naghubit sa pagsamad sa lawas ingong “tambal sa akong kahadlok.”

 “Usa ka Paagi sa Pagsagubang sa Kapit-os”

Alang niadtong wala makasinati sa maong problema, ang pagpasakit sa kaugalingon morag usa ka pagsulay sa paghikog. Apan subsob nga dili ingon niana ang kahimtang. “Kasagaran, kining mga tawhana naningkamot sa pagtapos sa ila lamang kasakit, dili sa ilang kinabuhi,” misulat si Sabrina Solin Weill, ehekutibong editor sa usa ka magasin alang sa mga tin-edyer. Busa, ang usa ka basahon naghisgot sa pagpasakit-sa-kaugalingon ingong “‘tigluwas sa kinabuhi’ inay kay paagi sa pagtapos sa kinabuhi.” Kining basahona nagtawag usab niining maong batasan nga “usa ka paagi sa pagsagubang sa kapit-os.” Unsang matanga sa kapit-os?

Nakaplagan nga daghang tigpasakit-sa-kaugalingon ang nag-antos sa usa ka matang sa mapait nga kasinatian, sama sa pag-abuso kaniya panahon sa iyang pagkabata o pagpasagad kaniya. Alang sa uban, ang panagbangi sa pamilya o ang pagkaalkoholiko sa usa ka ginikanan maoy hinungdan. Alang sa pipila, ang hinungdan sa pagpasakit sa kaugalingon mao ang usa ka suliran sa pangutok.

Mahimong aduna pay ubang mga problema. Pananglitan, si Sara nakigbisog sa sobrang pagkamahingpiton sa kaugalingon. Bisan tuod nakahimo siyag grabeng kasaypanan ug nakadawat na ug tabang gikan sa Kristohanong mga ansiyano, siya mibatig hilabihang pagkasad-an tungod sa iyang adlaw-adlaw nga mga kahuyangan. “Akong gihunahuna nga kinahanglang magbinagis ko sa akong kaugalingon,” miingon si Sara. “Alang kanako, ang pagpasakit-sa-kaugalingon mao lamay pagdisiplina sa kaugalingon. Ang akong ‘pagdisiplina sa kaugalingon’ naglakip sa paglarot sa akong buhok, paglaslas sa akong mga pulso ug bukton, pagbun-og sa akong kaugalingon, ug pagsilot sa akong kaugalingon sama sa pagtuslob sa akong kamot sa init kaayo nga tubig, paglingkod sa gawas panahon sa tingtugnaw nga dili mag-dyaket, o dili pagkaon sa tibuok adlaw.”

Alang kang Sara, ang pagpasakit-sa-kaugalingon maoy banaag sa dulot nga pagdumot sa kaugalingon. “Dihay mga panahon sa dihang ako nahibalo nga gipasaylo na ako ni Jehova sa akong kasaypanan,” matod niya, “apan dili nako gustong pasayloon niya ako. Gusto kong mag-antos tungod kay gidumtan ko pag-ayo ang akong kaugalingon. Bisan tuod ako nahibalo nga dili gayod mosantop sa hunahuna ni Jehova ang paghikay ug usa ka dapit sa pagsakit sama sa impiyerno sa Kakristiyanohan, gusto nakong maghimo siyag dapit sa pagsakit alang lamang kanako.”

‘Makuyaw nga mga Panahon’

Ang uban mahibulong tingali kon nganong kanang makapatugaw nga batasan bag-o lamang nahibaloan. Apan, ang mga estudyante sa Bibliya nahibalo nga kini maoy “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1) Busa, sila dili mahibulong sa pagkasayod nga ang mga tawo​—lakip na ang mga batan-on​—mogawi sa paagi nga lisod ipatin-aw.

Giila sa Bibliya nga “ang pagpanglupig makapabuang sa usa ka maalamon.” (Ecclesiastes 7:7) Ang mga suliran sa pagkabatan-on​—sa pipila ka kahimtang, dinuyogan sa mapait nga mga kasinatian sa kinabuhi—mahimong maoy hinungdan nga ang uban magbatasan sa makadaot nga buhat, lakip na ang pagpasakit-sa-kaugalingon. Ang usa ka batan-on nga mibating nahilain ug nagtuo nga siya walay kasumbongan sa iyang problema mahimong modangop sa pagsamad sa kaugalingon aron mahupayan. Apan ang bisan unsang kahupayan nga mahimong bation gumikan sa pagpasakit-sa-kaugalingon dili ra magdugay. Sa madugay o madali ang mga problema mobalik, ug mao man usab ang pagpasakit-sa-kaugalingon.

Kasagaran, kadtong nagbatasan sa pagpasakit-sa-kaugalingon gusto nang moundang apan nalisdan kaayo sila sa pagbuhat niana. Sa unsang paagi ang uban nakahunong sa batasan sa pagpasakit-sa-kaugalingon? Hisgotan kini sa artikulo sa “Mga Batan-on Nangutana . . .” nga “Sa Unsang Paagi Ako Makahunong sa Pagpasakit sa Akong Kaugalingon?” diha sa Pebrero 2006 nga gula sa Pagmata!

[Mga footnote]

ANGAYNG HINUKTOKAN

◼ Nganong ang pipila ka mga batan-on nagpasakit sa ilang kaugalingon?

◼ Human mabasa kining artikuloha, makahunahuna ka ba ug mas maayong mga paagi sa pagsagubang sa kagul-anan?

[Blurb sa panid 11]

“Bisan diha sa pagkatawa ang kasingkasing magmasulub-on.”​—Proverbio 14:13

[Blurb sa panid 11]

“Kasagaran, kining mga tawhana naningkamot sa pagtapos sa ila lamang kasakit, dili sa ilang kinabuhi”

[Blurb sa panid 12]

Kita nagkinabuhi sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.”​—2 Timoteo 3:1