Emerhensiyang Tawag sa Telepono​—London

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA BRITANYA

“AMONG tumong nga maabot ang masakiton kaayo ug grabeng pagkaangol nga mga pasyente sulod sa walo ka minutos bisan asa sa 1,600 kilometro kuwadrado nga luna sa London,” miingon ang operations manager nga si Rob Ashford sa London Ambulance Service. “Amo kining nahimo diha sa kapin sa 75 porsiyento sa mga kaso, bisan pa sa tinuig nga pag-uswag sa gidaghanon sa mga emerhensiya.”

Ako gidapit sa pagduaw sa Central Ambulance Control sa London nga nahimutang sa Waterloo sa habagatang tampi sa suba sa Thames. Ang sentro, nga maoy kinadak-an sa Uropa, moresponde sa mga 3,000 ka emerhensiyang tawag sa telepono kada adlaw. Kining maong mga tawag naggikan sa populasyon sa mga pito ka milyong tawo, nga nagsulti ug kapin sa 300 ka pinulongan. Sa unsang paagi giorganisar ang 300 ka kawani sa control center aron madumala ang mga emerhensiya?

Pagtino Kon Unsa ka Dinalian ang mga Tawag

Akong gipanid-an ang usa ka operitor nga nagtubag sa “999 nga emerhensiyang mga tawag sa telepono,” nga maoy tawag niini sa Britanya​—ang 999 mao ang numero sa telepono nga dayalon panahon sa emerhensiya. Naila dayon sa operitor kon asang dapita ang emerhensiya ug ang kinadul-ang nagsanga nga dalan. Dihadiha usa ka mapa ang makita diha sa eskrin sa iyang kompiyuter. Aron matino kon unsa kini ka dinalian, siya misuknag mga pangutana: Pila ka tawo ang nagkinahanglag tabang? Unsay ilang edad ug sila ba lalaki o babaye? Wala ba sila mawad-i sa panimuot? Nagginhawa pa ba sila? Aduna ba silay gibati nga panakit sa dughan? Nagkadugo ba sila?

Samtang isulod sa usa ka operitor kining maong impormasyon, ang kompiyuter awtomatikong  magklasipikar sa situwasyon: pula​—nagpameligro gayod sa kinabuhi, dalag​—grabe apan wala kaayo magpameligro sa kinabuhi, o berde—wala gayod magpameligro sa kinabuhi o dili grabe. Dayon ipasa sa operitor kining maong impormasyon ngadto sa iyang kauban nga maoy mohikay sa pagpadalag tabang ngadto sa biktima.

Pag-abag Diha sa Nahitaboan sa Emerhensiya

Kining maong serbisyo adunay 395 ka ambulansiya ug 60 ka sakyanan nga dali rang makaresponde sa emerhensiyang mga tawag sa telepono. Sa dihang itaho ang usa ka emerhensiya, ang kinadul-ang haom nga sakyanan paadtoon sa nahitaboan sa emerhensiya. Ang mga paramedik nga nagmotorsiklo mahimo usab nga ipadala, kay dali ra silang makaliot-liot sa naghuot nga trapiko. Dugang pa, 12 ka doktor ang andam moresponde 24 oras kada adlaw aron motabang sa mga paramedik.

Samtang didto ko sa sentro, usa ka polis niadtong dapita ang nagtaho bahin sa usa ka grabeng aksidente diha sa puliki nga haywey. Didto nay ambulansiya sa nahitaboan sa aksidente, apan ang mga polis mitawag gihapon sa hedkuwarter sa ambulansiya. Ngano? Aron pahibaloon ang kawani didto nga lagmit kinahanglanon ang ilang serbisyo pinaagi sa helikopter. Kining lahi nga pulang helikopter moresponde sa duolan sa 1,000 ka emerhensiya kada tuig. Sakay niini ang usa ka paramedik ug usa ka doktor, kinsa sagad nga magdala sa grabeng nangaangol ngadto sa Royal London Hospital, diin sila atimanon dayon.

Sa 2004, laing pamaagi ang gisugdan​—usa ka eksperimental nga grupo sa ambulansiya nga bisikleta diha sa Heathrow Airport sa London, usa ka dugang serbisyo nianang nag-obra na diha sa Kasadpang Bahin sa siyudad. Ang usa ka tem sa pang-emerhensiya nga mga medikal nga teknisyan ug mga paramedik maoy gihatagan niini nga responsibilidad, sa ingon magamit ang mga ambulansiya sa ubang mga emerhensiya. Ang matag bisikleta, nga gitaoran ug asul nga suga ug sirina, adunay mga basket nga gikargahan ug 35 kilos nga kasangkapan, lakip na ang usa ka defibrillator, oksiheno, ug mga analgesic.

Sa pipila pa lang ka adlaw sukad sa pagkamugna niini, ang grupo sa mga bisikleta napamatud-ang mapuslanon. Ang usa ka 35-anyos nga babaye diha sa Terminal 4 sa Heathrow may gipamati sa lawas ug mihunong pagginhawa. Duha ka paramedik ang miresponde sa 999 nga tawag sulod sa pipila ka segundo, naghatag kaniyag oksiheno, ug dihadiha gisugdan ang paghuyop ug hangin sa iyang baba aron siya moginhawa pag-usab. Gidali siya pagdala sa usa ka ambulansiya ngadto sa kinadul-ang ospital. Sa dihang naulian na, personal niyang gipasalamatan ang mga paramedik tungod sa pagluwas sa iyang kinabuhi.

Nagakadako nga Serbisyo

Kon ang mga nanawag sa 999 dili makasultig Iningles, ipasa sila ngadto sa usa ka interpreter. Siyempre, lisod tinoon kon unsay pinulongan sa nanawag, ilabina kon kanang tawhana paspas kaayong mosulti tungod sa kabalaka o kahigwaos!

Aron maedukar ang publiko bahin sa emerhensiyang pag-atiman sa panglawas, ang usa ka mubo nga pelikula nga dunay mga subtitulo nga Iningles mahimong mabatonan sa DVD. Ang tumong mao ang pagdasig sa mga molupyo sa London nga naggikan sa mga komunidad sa Habagatang Asia “sa pagkat-on kon unsaon paghimo ang cardio-pulmonary resuscitation,” matod pa sa LAS News, usa ka publikasyon sa London Ambulance Service. Makita usab diha sa DVD kon unsay mahitabo sa dihang madawat ang 999 nga tawag.

Ang lainlaig rasa nga mga lungsoranon sa kaulohan sa Inglaterra mapasalamaton sa dihadihang pagresponde sa ilang medikal nga mga emerhensiya, kini man naglangkit sa usa lang ka tawo o sa daghan ug kini man nahitabo sa ilawom sa yuta o sa itaas sa habog nga bilding. Mahitungod sa mga lalaki ug babaye sa London Ambulance Service, usa ka boluntaryong doktor ang miingon: “Sila nalakip sa kinamaayohang medikal nga mga propesyonal nga akong nakauban pagtrabaho.” Kini maoy maayong komendasyon alang sa kawani sa kinadak-ang libre nga serbisyo sa ambulansiya sa tibuok kalibotan.

[Kahon sa panid 11]

Mga Problema ug mga Kahigawad

Ang dili angay nga mga tawag nga nangayog personal nga impormasyon ug ang mga tawag bahin sa ginagmayng mga sakit ug mga samad, maingon man ang wala tuyoa nga pagdayal sa 999 o ang pagdayal niana agig lingawlingaw, makapahinabog mga problema sa emerhensiyang mga serbisyo. Mas grabe pa, ang pipila ka pasyente ug ang uban, lakip na ang ilang mga membro sa pamilya, nagsultig masakit nga mga pulong ug nagdagmal pa gani sa medikal nga kawani nga miadto aron sa pagtabang kanila! Ang hinungdan sa kasuko nga gibati niining mga tawhana lagmit mao ang kahigwaos o pag-abuso sa droga o pagkawalay-pailob tungod kay sila naghunahuna nga dugay kaayong miabot ang maong tabang. Walay yanong solusyon niining mga problemaha, apan ang pag-edukar sa publiko nakatabang sa pagbuntog niini.

[Mga hulagway sa panid 10]

Ang sentro moresponde sa 3,000 ka emerhensiyang mga tawag kada adlaw

[Picture Credit Line sa panid 10]

All photos: Courtesy of London Ambulance Service NHS Trust