Pagpaniid sa Kalibotan

◼ “Halos usa sa upat ka tawo” sa Tinipong Bansa “makaagom ug labing menos usa ka sakit sa utok labing menos kausa sa bisan unsang tuig, ug halos usa sa duha ka tawo may sakit usab sa utok sa usa ka yugto sa ilang kinabuhi.”—SCIENCE NEWS, U.S.A.

◼ Sa Septiyembre 2004, ang Bagyong Ivan nagpahinabog labing menos 24 ka balod nga kapig 15 metros ang gihabogon sa Gulpo sa Mexico. Ang kinahabogan may sukod nga 27.7 metros.— SCIENCE MAGAZINE, U.S.A.

◼ Ang paggamit ug mga cell phone samtang nagmaneho mosangpot sa upat-ka-pilo nga pagsaka sa posibilidad nga mabangga nga moresultag pagkaospital, nag-headset man o wala ang mga drayber. —BMJ, BRITANYA.

◼ Usa ka bag-ong edisyon sa katalogo nga gidisenyo sa pagtabang sa mga maghuhubad sa Bibliya nagtala ug 6,912 ka pinulongan nga gigamit pa gihapon.—THE NEW YORK TIMES, U.S.A.

◼ Bisan pa sa mga pasidaan nga mameligro ang ilang mga anak, 30 porsiyento sa mga babaye sa Polandia nanigarilyo gihapon samtang nagsabak o sa mga tuig nga sila nagpasuso.—ZDROWIE MAGAZINE, POLANDIA.

Mga Tinamdan Maylabot sa Bahandi

Ang pagtuon sa Australia Institute sa mga tinamdan maylabot sa bahandi nagpadayag nga 1 lamang sa 20 ka Australianong mga milyonaryo ang nag-isip sa iyang kaugalingon nga mauswagon, nagtaho ang ABC News Online. Sumala kang Clive Hamilton, ang ehekutibong direktor sa maong institusyon, “kon mas dato kita, mas diskontento kita sa atong kinitaan.” Sa pagkatinuod, 13 porsiyento lamang sa kinadak-ag kita nga mga tawo ang bug-os natagbaw sa ilang kinabuhi. Si Hamilton nag-ingon: “Matingala ka gayod kon nganong kita gusto kaayong mangagpas ug daghang salapi, bisan pag ang tanang ebidensiya nagpakita nga ang ubang butang sa kinabuhi mao gayod ang makahatag ug kalipay.”

Mga Biya nga Nagabiyo sa Wanang

“Handurawa ang kagubot kon ibilin sa mga drayber ang ilang mga sakyanan diha sa mga karsada sa siyudad sa dihang mahutdan kinig gasolina,” nag-ingon ang magasing New Scientist. Apan, mao kana ang nagakahitabo sa daot nga mga satelayt sa wanang, nga nagpadako sa kapeligrohan nga kini mabanggaan sa mas bag-ong salakwanang. Gibanabana nga mga 1,120 ka butang nga may gidak-ong kapin sa 60 sentimetros ang anaa duol sa geostationary ring, usa ka luna diha sa kawanangan nga nahimutangan sa mga satelayt sa komunikasyon, apan mga 300 lamang sa maong mga satelayt ang magamit pa. Lakip sa peligroso ug giabandonar nga mga butang nga nagabiyo diha sa lainlaing gihabogon mao ang 32 ka nukleyar reaktor nga daot na.

Mga Hinagiban ug Gubat

Sa dihang natapos ang Bugnawng Gubat, ang negosyo sa armas mihinay. Apan, sa milabayng pipila ka tuig kini mikusog. Sa 2004, sumala sa taho sa Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), ang gigasto sa militar sa tibuok kalibotan mikabat ug usa ka trilyong dolyares. Kining kantidara motumbas sa $162 alang sa matag lalaki, babaye, ug bata sa atong planeta. Sumala sa SIPRI, niadtong 2004 adunay 19 ka gubat nga ang matag usa niini nakakalas ug 1,000 ka kinabuhi. Nianang maong mga gubat, 16 ang gisangka kapin na sa napulo ka tuig.

Mga Sakyanan nga Dual-Fuel

Un-tersiya sa bag-ong mga sakyanan nga nahalin karon sa Brazil maoy dual-fuel, nagtaho ang magasing Veja. Kini nga mga sakyanan matubilan ug gasolina, alkohol gikan sa tubo, o sinagol niining duha, bisan unsay sukod sa pagsagol. Sukad sa 2003 hangtod sa 2004, ang halin sa alkohol nga pangtubil misaka ug 34 porsiyento. Nauso kini dili tungod kay maayo kini sa kalikopan, kondili mas barato kini alang sa kadaghanang motorista. Ang dual-fuel nga mga sakyanan makatabang aron mapanalipdan “ang mga motorista sa krisis sa gasolina ug pag-usab-usab sa presyo,” nagpatin-aw si Rafael Schechtman, direktor sa Brazilian Center of Infrastructure. “Kon momahal ang alkohol, ikaw makagamit ug gasolina, ug kon gasolina ang momahal, ikaw makagamit ug alkohol.”