Pagpaniid sa Kalibotan

◼ Saysenta porsiyento sa mga bata sa Brazil daot ug ngipon sa dihang mag-edad na ug tulo ka tuig. Usa sa mga rason mao ang dili pagpanepilyo magabii human makasuso ug tam-is nga tinimpla sa beberon.—FOLHA ONLINE, BRAZIL.

◼ Bayente-singko porsiyento sa mga babaye sa Tinipong Bansa karon manganak pinaagig Sesaryan. Sa New York City, ang gidaghanon sa gisesaryan lima ka pilo kay sa 1980. Ang usa sa mga rason mao nga sayon kini ieskedyul, apan “dako kaayo” ang peligro sa maong operasyon, nga dili na unta angay.—THE NEW YORK TIMES, U.S.A.

◼ Sa milabayng 100 ka tuig, ang aberids nga temperatura sa Mexico City mitaas ug mga 4 grado Celsius, kon itandi sa 0.6 grado Celsius sa tibuok kalibotan. Ang hinungdan, matod sa mga eksperto, mao ang pagpamuril sa kakahoyan ug pagdako sa mga siyudad.—EL UNIVERSAL, MEXICO.

◼ Kapin sa katunga sa mga magtiayon nga magminyo sa Tinipong Bansa daan nang nagpuyo-puyo. Kini nga mga magtiayon halos doble ug purohan nga magdiborsiyo kay niadtong nagpakasal una pa mag-ipon.—PSYCHOLOGY TODAY, U.S.A.

Makalagot Kaayong mga Batasan sa Pagtrabaho

“Ang saba nga pagpakig-estorya diha sa telepono, [paggamit ug] mga speakerphone ug pagpunayg reklamo tungod sa kadaghan sa trabaho maoy nanguna diha sa listahan sa makalagot kaayong mga batasan sa among mga kauban sa trabaho,” nagtaho ang Washington Post. Ang uban pang mga batasan nga makapasungot sa mga kauban sa trabaho mao ang “paggrupo-grupo, pagkaulahi ug abot sa trabaho, pagbagutbot, pag-estoryahay bisag gitaliwad-an ug partisyon, kawalay pagpanghindik ug pagkasabaan mokaon.” Ang produksiyon sa trabahante madaot tungod niining dili maayong mga batasan sa pagtrabaho. Apan, kadaghanan niadtong mitubag sa mga pangutana sa mga tigdukiduki miadmitir nga wala pa nila sukad masukmati ang ilang gikalagotan. “Dunay hinungdan kon nganong wala sila manukmat,” matod sa mantalaan. “Sila sad-an usab niini.”

Nagkadaghang Pumoluyo sa mga Siyudad

“Duha ka tuig gikan karon katunga sa populasyon sa kalibotan magpuyo na sa mga siyudad,” matod sa CBC News. Sumala sa usa ka taho sa Hiniusang Kanasoran, ang Tinipong Bansa mao ang may kinatas-ang porsiyento sa mga molupyo sa siyudad, nga halos 9 sa 10 ka tawo nagpuyo sa mga siyudad. Sa milabay lang nga 55 ka tuig, ang New York ug Tokyo mao lang ang duha ka siyudad nga may molupyong napulo ka milyon o kapin pa. Karon, aduna nay 20 ka siyudad nga may kapin sa 10 milyones ka molupyo, apil ang Jakarta, Mexico City, Mumbai, ug São Paulo. Si Kofi Annan, ang sekretaryo-heneral sa UN, miingon: “Tungod niining kusog nga pagdaghan, gikinahanglan sa kadaghanang nasod ang dako kaayong kausaban sa ekonomiya ug katilingban.”

Dili Magsundalo Tungod sa Relihiyosong mga Prinsipyo

Ang Nasodnong Komite sa Tawhanong mga Katungod sa Republika sa Korea nag-ingon nga ang pagdumili sa pagsundalo tungod sa relihiyosong mga prinsipyo maoy katungod gayod sa tawo. Ang komite nagsugyot sa pagtahod niini nga katungod pinaagi sa pagmugna ug kapuli nga serbisyo diha sa komunidad. Ang rekomendasyon, matod sa The Korea Times, “sukwahi” sa desisyon dili pa dugay sa Konstitusyonal nga Korte nga maoy nagpasiugda sa presenteng balaod sa pagsundalo, nga wala maghimog kahikayan alang niadtong modumili tungod sa relihiyosong mga prinsipyo. Ang Korte Suprema nag-ingon nga ang lehislatura, dili ang mga korte, maoy mag-establisar niini nga katungod diha sa balaod. Tuig-tuig, mga 500 ngadto sa 700 ka batan-ong mga lalaki nga mga Saksi ni Jehova ang mapriso sa Republika sa Korea tungod sa pagdumili nga magsundalo. Latas sa katuigan mga 10,000 ka Saksi ang napriso tungod niini.