Ang Tinuod nga Bili sa Dugo

“Ang tanang tawo adunay samang tinubdan sa kinabuhi: ang dugo. Mao kini ang puwersa sa kinabuhi sa tanang tawo, bisan pa kon unsay kolor sa panit, rasa o relihiyon.”​—Presidente sa Heneral nga Asembliya sa Hiniusang Kanasoran.

WALAY duhaduha nga may pagkatinuod ang mga pulong nga gikutlo. Ang dugo kinahanglanon kaayo sa kinabuhi sa tanang tawo. Bililhon kini nga substansiya. Apan kombinsido ka ba nga ang paghatag sa maong pluwido ngadto sa uban diha sa pagpanambal dili peligroso ug maoy maalamon?

Sumala sa atong nahibaloan, ang mga sukdanan sa tibuok kalibotan bahin sa pagkadili-peligroso nagkalahi kaayo, ug ang mga pagpanambal ginamit ang dugo mas peligroso kay sa gituohan sa daghang tawo. Dugang pa, nagkalahi kaayo ang mga doktor diha sa ilang paggamit ug dugo tungod sa edukasyon, mga kahanas, ug mga punto-debista. Ngani, daghang doktor mas mapanagan-on bahin sa pag-abonog dugo. Ang ubay-ubay ug nagkadaghang doktor nagapili sa mga pagtambal nga dili moabonog dugo.

Busa hisgotan nato ang pangutana sa sinugdan sa unang artikulo niini nga serye. Nganong bililhon kaayo ang dugo? Kon ang pag-abonog dugo diha sa pagpanambal mas giduhaduhaan, aduna bay laing kagamitan sa dugo?

Atong Maglalalang ug ang Dugo

Sa panahon ni Noe, nga maoy katigulangan sa tanang tawo, ang Diyos mihatag ug usa ka talagsaong balaod. Bisan pag gitugotan ang mga tawo sa pagkaon sa unod sa mga hayop, iyang gidid-an  sila sa pagkaon sa dugo. (Genesis 9:4) Iyang gihatag usab kanila ang iyang hinungdan, nga gitumbas ang dugo ngadto sa kalag o sa kinabuhi sa linalang. Siya miingon sa ulahi: “Ang kalag [o kinabuhi] anaa sa dugo.” Sa panglantaw sa Maglalalang, ang dugo maoy sagrado. Kini naghawas sa bililhong gasa sa kinabuhi nga nabatonan sa tanang buhing kalag. Sublisubling gipahayag sa Diyos ang maong prinsipyo.—Levitico 3:17; 17:10, 11, 14; Deuteronomio 12:16, 23.

Wala madugay human sa pagkatukod sa Kristiyanidad mga 2,000 ka tuig kanhi, ang mga magtutuo gihatagan sa balaang sugo nga “mag-ayad . . . sa dugo.” Ang pagdili gipasukad, dili sa mga hinungdang may kalabotan sa panglawas, kondili sa pagkabalaan sa dugo. (Buhat 15:19, 20, 29) Ang pipila moergo nga ang maong pagdili sa Diyos aplikado lang sa pagkaon ug dugo, apan ang kahulogan sa pulong “mag-ayad” maoy tin-aw. Kon sultihan kita sa usa ka doktor nga ayran ang alkohol, dili kita maghunahuna nga puwede kining iineksiyon sa atong kaugatan.

Ang Bibliya dugang nagpatin-aw kon nganong ang dugo balaan kaayo. Ang giulang dugo ni Jesu-Kristo, nga mao ang hawas sa tawhanong kinabuhi nga iyang gihatag alang sa katawhan, mao ang pasikaranan sa Kristohanong paglaom. Kini nagkahulogan sa kapasayloan sa mga sala ug sa paglaom sa kinabuhing dayon. Sa dihang moayad ang Kristohanon sa dugo, siya sa pagkatinuod nagpahayag sa iyang pagtuo nga ang giulang dugo ni Jesu-Kristo mao lang ang makatubos kaniya ug makaluwas sa iyang kinabuhi.—Efeso 1:7.

Ang mga Saksi ni Jehova inila gayod tungod sa pagsunod sa maong mga sugo sa Bibliya. Gidumilian nila ang tanang pag-abono nga naglangkit sa bug-os nga dugo o sa upat ka pangunang sangkap sa dugo —pulang mga selula, plasma, puting mga selula, ug mga platelet. Bahin sa nagkalainlaing tipik nga makuha gikan sa maong mga sangkap—ug mga produkto nga duna nianang maong mga tipik—walay komento ang Bibliya bahin  niini. Busa, ang matag Saksi personal nga modesisyon bahin nianang mga butanga. Nagpasabot ba nga tungod niining gibase-sa-Bibliya nga baroganan, ang mga Saksi mosalikway sa medikal nga pagpatambal o wala kaayo magpabili sa ilang panglawas ug kinabuhi? Wala gayod!—Tan-awa ang kahon nga “Mga Saksi ni Jehova ug ang Maayong Panglawas.”

Sa di pa dugayng katuigan daghang doktor ang nag-ila nga ang mga Saksi nakabenepisyo sa medikal nga paagi tungod sa pagsunod sa sukdanan sa Bibliya. Pananglitan, usa ka siruhano sa taludtod nagpahayag karong bag-o nga pilion niya ang mga kapuli sa dugo inay ang mga pag-abono ug dugo. Matod niya: “Kini mao gayod ang labing dili-peligroso nga himoon, dili lang alang sa mga Saksi ni Jehova, kondili alang sa tanan.”

Ang seryosong mga desisyon bahin sa panglawas makapahinabog dakong kalisdanan ug kasagarang lisod himoon. Bahin sa kasagarang batasan sa pag-abonog dugo, matikdi ang mga pulong sa eksperto sa baga ug medikal direktor nga si Dr. Dave Williams: “Hinungdanon nga atong tahoron ang kagustohan sa mga tawo, . . . ug kinahanglang magbantay gayod kita kon unsay atong isulod sa atong mga lawas.” Mas makataronganon kanang mga pulonga karon kay sukad masukad.

[Kahon/​Mga hulagway sa panid 11]

Unsa ang mga Tigdalag Oksiheno nga Nagsukad sa Hemoglobin?

Ang matag pulang selula sa dugo adunay mga 300 ka milyon nga molekulang hemoglobin. Ang hemoglobin maoy mga un-tersiya sa katibuk-ang hingkod na nga pulang selula. Ang matag molekula adunay protein globin ug usa ka pigmento nga ginganlag heme—nga naglakip sa usa ka atomong iron. Inig-agi sa usa ka pulang selula sa dugo diha sa baga, ang mga molekulang oksiheno mosuhot sa selula ug motapot sa mga molekulang hemoglobin. Pipila ka segundo sa ulahi, ang oksiheno ipagawas ug mosulod sa tisyu sa lawas, nga maoy mosustento sa kinabuhi sa mga selula.

Ang pipila ka pabrika nagproseso na karon ug hemoglobin, nga nagkuha niana gikan sa mga pulang selula sa tawo o sa baka. Unya ang nakuha nga hemoglobin salaon sa pagwagtang sa mga hugaw, bag-ohon ug lunsayon nga gamiton ang kemikal, isagol sa usa ka solusyon, ug ipakete. Ang moresulta nga produkto—nga dili pa aprobadong gamiton diha sa kadaghanang nasod—ginganlan ug hemoglobin-based oxygen carrier (tigdalag oksiheno nga nagsukad sa hemoglobin) o HBOC. Sanglit ang heme maoy hinungdan sa dugom-pula nga kolor sa dugo, ang usa ka yunit sa HBOC pareho gayod ug dagway sa usa ka yunit sa pulang mga selula sa dugo, ang pangunang sangkap nga gikuhaan niini.

Lahi sa pulang mga selula sa dugo, nga kinahanglang isulod sa repridyeretor ug ilabay human ang pipila ka semana, ang HBOC ikapondo diha sa normal nga temperatura ug magamit human sa daghang bulan. Ug sanglit wala na ang selulang plasma membrane ug ang talagsaong mga antigen niini, wala na ang kapeligrohan nga masinati ang grabeng mga reaksiyon tungod sa wala-magkatakdo nga mga tipo sa dugo. Ugaling lang, kon itandi sa ubang mga tipik sa dugo, ang HBOC nagpresentar ug mas daghang isyu nga pamalandongon sa mga Kristohanon nga nagtagad sa ilang konsensiya ug nagtinguha nga mosunod sa balaod sa Diyos bahin sa dugo. Ngano? Basta kuhaon ang HBOC gikan sa dugo, adunay duha ka pagtutol nga ikapatungha. Ang usa, ang HBOC naghimo sa hinungdanong kalihokan sa pangunang sangkap sa dugo, ang pulang mga selula. Ikaduha, ang hemoglobin nga gikan niana gikuha ang HBOC maoy dakong bahin sa maong sangkap. Busa, mahitungod niini ug sa susamang mga produkto, giatubang sa mga Kristohanon ang seryoso kaayong desisyon. Sila kinahanglang magpalandong pag-ayo ug mag-ampo maylabot sa mga prinsipyo sa Bibliya bahin sa pagkasagrado sa dugo. Tungod sa dakong tinguha nga mahuptan kanunay ang maayong relasyon uban kang Jehova, ang matag usa kinahanglang magiyahan sa iyang konsensiyang nabansay sa Bibliya.—Galacia 6:5.

[Hulagway]

MOLEKULANG HEMOGLOBIN

[Kahon/​Hulagway sa panid 12]

Usa ka Madanihong Kapuli

“Ang nagkadaghang ospital nagtanyag ug usa ka kapuli: operasyon nga ‘walay pag-abonog dugo,’” mitaho ang The Wall Street Journal. “Sa sinugdan giugmad sa pagpahiuyon sa mga Saksi ni Jehova,” matod sa magasin, “kini nahimo nang kasagaran, nga ang daghang ospital nagpasiugda sa ilang mga programa sa operasyon nga walay pag-abonog dugo alang sa tanan.” Ang mga ospital sa tibuok kalibotan nakadiskobreg daghang benepisyo, ilabina alang sa mga pasyente, sa dihang gamiton ang mga pamaagi nga malimitahan ang pag-abonog dugo. Sa pagkakaron, ang linibong doktor nagatambal ug mga pasyente nga walay pag-abonog dugo.

[Kahon/​Hulagway sa panid 12]

Mga Saksi ni Jehova ug ang Maayong Panglawas

Ang mga Saksi ni Jehova, nga pipila kanila mga doktor ug nars, nailhan sa tibuok kalibotan tungod sa ilang pagdumili sa mga pag-abono nga naglakip sa bug-os nga dugo o pangunang mga sangkap sa dugo. Ang ilang nagkahiusang baroganan batok sa maong paagi sa pagtambal nagsukad ba sa doktrinang gama sa tawo o sa tinuohan nga ang pagtuo sa usa ka tawo makaayog mga sakit? Dili kana tinuod.

Kay ilang gipabilhan ang ilang kinabuhi ingong gasa gikan sa Diyos, ang mga Saksi naningkamot kutob sa maarangan sa pagkinabuhi sumala sa Bibliya, nga ilang gituohang “inspirado sa Diyos.” (2 Timoteo 3:16, 17; Pinadayag 4:11) Kanang basahona nagdasig sa mga magsisimba sa Diyos sa paglikay sa mga batasan ug mga bisyo nga makadaot sa panglawas o makapameligro sa kinabuhi, sama sa sobra nga pagkaon, pagpanigarilyo o paglagot ug tabako, paghuboghubog, ug paggamit ug mga droga alang sa kalingawan.—Proverbio 23:20; 2 Corinto 7:1.

Pinaagi sa paghupot sa atong lawas ug sa silinganan nga hinlo ug sa pag-ehersisyog diyutay alang sa maayong panglawas, kita nagagawi nga nahiuyon sa mga prinsipyo sa Bibliya. (Mateo 7:12; 1 Timoteo 4:8) Sa dihang magsakit ang mga Saksi ni Jehova, sila magpasundayag ug pagkamakataronganon pinaagi sa pagpatambal ug sa pagdawat sa kadaghanang kapilian sa pagtambal nga mabatonan. (Filipos 4:5) Tinuod, sila nagasugot sa sugo sa Diyos nga “mag-ayad sa . . . dugo,” nga moinsistir sa pagtambal nga walay pag-abonog dugo. (Buhat 15:29) Ug ang maong pagpili kasagarang moresulta sa mas maayong kalidad sa pagtambal.