Kon Nganong Kami Nagtuo sa Usa ka Maglalalang

Daghang eksperto sa lainlaing natad sa siyensiya ang nakaamgo sa intelihenteng disenyo diha sa kinaiyahan. Ilang nakaplagan nga dili makataronganon ang pagtuo nga ang hilabihang kakuti sa kinabuhi dinhi sa yuta mitungha nga sulagma lamang. Busa, daghang siyentipiko ug mga tigpanukiduki ang nagtuo sa usa ka Maglalalang.

Ang uban kanila nahimong mga Saksi ni Jehova. Sila kombinsido nga ang Diyos sa Bibliya mao ang Tigdisenyo ug Magtutukod sa materyal nga uniberso. Nganong nakab-ot nila kanang maong konklusyon? Ang Pagmata! nangutana sa pipila kanila. Maikag ka sa ilang mga komento. *

“Dili-Matugkad nga Kakuti sa Kinabuhi”

◼ WOLF-EKKEHARD LÖNNIG

KAAGI SA KINABUHI: Sa milabayng 28 ka tuig, ako nakahimog siyentipikanhong panukiduki ug eksperimento maylabot sa mutasyon o pagkausab sa gene diha sa mga tanom. Sa 21 ka tuig niana, ako nagtrabaho sa Max Planck Institute for Plant Breeding Research, sa Cologne, Alemanya. Sa duolan sa tulo ka dekada, ako nag-alagad usab ingong ansiyano sa Kristohanong kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova.

Ang akong pagpanukiduki bahin sa henetika pinasukad sa obserbasyon ug eksperimento ug ang akong mga pagtuon sa lainlaing sanga sa biolohiya sama sa pisiolohiya (may kalabotan sa mga obra ug kalihokan sa buhing mga butang) ug morpolohiya (may kalabotan sa porma ug gambalay sa mga mananap ug mga tanom) nakapaamgo kanako sa hilabihan ka daghan ug subsob lisod matugkad nga kakuti sa kinabuhi. Ang akong pagtuon bahin niining maong mga topiko nagpalig-on sa akong kombiksiyon nga ang kinabuhi, bisan ang labing yanong mga matang sa kinabuhi, aduna gayoy intelihenteng tinubdan.

Ang mga siyentipiko nakaamgo gayod sa kakuti nga makaplagan diha sa kinabuhi. Apan kining makaiikag nga mga kamatuoran kasagarang gipresentar sa konteksto nga nagpaluyo sa ebolusyon. Apan, sa akong hunahuna ang mga argumento batok sa asoy sa Bibliya bahin sa paglalang mapamatud-ang sayop kon susihon sa siyentipikanhong paagi. Akong nasusi ang maong mga argumento sulod sa daghang dekada. Human sa mainampingon kaayong pagtuon bahin sa buhing mga butang ug sa pagtagad sa paagi nga ang mga balaod nga nagkontrolar sa uniberso hingpit kaayong pagkapasibo aron molungtad ang kinabuhi dinhi sa yuta, ako napugos sa pagtuo sa usa ka Maglalalang.

“Ang Tanan Nakong Naobserbahan Adunay Tigpahinabo”

◼ BYRON LEON MEADOWS

KAAGI SA KINABUHI: Ako nagpuyo sa Tinipong Bansa ug nagtrabaho sa National Aeronautics and Space Administration sa natad sa laser physics. Sa pagkakaron ako nalangkit sa pag-ugmad sa teknolohiya nga magpauswag sa katakos sa pag-obserbar sa tibuok-globong klima, panahon, ug ubang talagsaong hitabo sa planeta. Ako ansiyano sa usa ka kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Kilmarnock, Virginia.

Sa akong panukiduki ako subsob nga mogamit sa mga prinsipyo sa pisika. Ako nagtinguha sa pagsabot kon sa unsang paagi ug kon nganong mahitabo ang pipila ka butang. Sa akong natad sa pagtuon, akong nakaplagan ang tin-awng ebidensiya nga ang tanan nakong naobserbahan adunay tigpahinabo. Ako nagtuo nga makataronganon sa siyentipikanhong paagi ang pag-admitir nga ang Diyos mao ang orihinal nga tigpahinabo sa tanang butang diha sa kinaiyahan. Ang mga balaod sa kinaiyahan dili gayod mausab mao nga ako nagtuo gayod nga kini gilatid sa usa ka Organisador, usa ka Maglalalang.

 Kon klaro kaayo kining maong konklusyon, nganong daghan man kaayong siyentipiko ang nagtuo sa ebolusyon? Mahimo kaha nga ang mga ebolusyonista mihimo nag konklusyon sa wala pa nila kini mapamatud-i? Komon kini taliwala sa mga siyentipiko. Apan, ang obserbasyon, bisan unsa ka makapakombinsir, dili kanunayng maggarantiya ug hustong konklusyon. Pananglitan, ang usa ka tawo nga nanukiduki bahin sa laser physics mahimong moinsistir nga ang kahayag usa ka balod, susama sa balod sa tingog, tungod kay ang kahayag subsob nga molihok ingong balod. Apan, kining maong konklusyon dili bug-os tungod kay ang ebidensiya nagpaila usab nga ang kahayag molihok ingong grupo sa mga partikulo, nga nailhang mga photon. Sa samang paagi, kadtong moinsistir nga tinuod ang ebolusyon nagbase sa ilang mga konklusyon sa usa lamang ka bahin sa ebidensiya, ug ilang gitugotan ang ilang nahimo-nang-daan nga mga konklusyon sa pag-impluwensiya sa ilang panglantaw sa ebidensiya.

Natingala ako nga dunay moangkon nga tinuod ang teoriya sa ebolusyon sa dihang ang mga “eksperto” mismo sa ebolusyon naglalis kon sa unsang paagi kana nahitabo. Pananglitan, modawat ka ba nga tinuod ang aritmetika kon ang pipila ka eksperto moingon nga ang 2 dugangag 2 mahimong 4, samtang ang ubang mga eksperto moingon nga gituohan nga ang total niini maoy 3 o posibleng 6? Kon ang papel sa siyensiya mao lamang ang pagdawat sa kon unsay mapamatud-an, maeksperimentohan, ug makopya, nan ang teoriya nga ang tanang kinabuhi mitungha gikan sa usa lang ka kagikan pinaagi sa ebolusyon dili usa ka siyentipikanhong kamatuoran.

“Dili Mahimong Motungha ang Usa ka Butang Gikan sa Wala”

◼ KENNETH LLOYD TANAKA

KAAGI SA KINABUHI: Ako usa ka geologo nga nagtrabaho karon sa U.S. Geological Survey sa Flagstaff, Arizona. Sa duolan sa tulo ka dekada, ako nakigbahin sa siyentipikanhong panukiduki diha sa lainlaing natad sa geolohiya, lakip na sa geolohiya sa mga planeta. Daghan sa mga artikulo nga akong gipanukiduki ug sa geolohikanhong mga mapa sa Mars nga akong gihimo ang napatik diha sa inilang siyentipikanhong mga magasin. Ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, ako naggugol ug mga 70 oras kada bulan sa pagdasig sa pagbasa ug Bibliya.

Ako gitudloan nga motuo sa ebolusyon, apan dili nako madawat nga ang dako kaayong enerhiya nga gikinahanglan sa pag-umol sa uniberso mitungha nga walay gamhanang Maglalalang. Dili mahimong motungha ang usa ka butang gikan sa wala. Akong nakaplagan usab ang usa ka lig-ong argumento dapig sa Maglalalang diha sa Bibliya mismo. Kining basahona naghatag ug daghang pananglitan sa siyentipikanhong mga kamatuoran bahin sa akong propesyon, sama sa kamatuoran nga ang yuta lingin ug nagbitay “sa wala.” (Job 26:7; Isaias 40:22) Kining maong mga kamatuoran dugay nang nasulat diha sa Bibliya sa wala pa kini mapamatud-i sa panukiduki sa tawo.

Hunahunaa lang ang pagkahimo kanato. Kita adunay mga igbalati, kaamgohan sa kaugalingon, intelihenteng panghunahuna, abilidad sa pagpakigsulti, ug pagbati. Labaw sa tanan, kita makaeksperyensiya, makaapresyar, ug makapakita ug gugma. Ang ebolusyon dili makapatin-aw kon sa unsang paagi mitungha kining kahibulongang mga hiyas sa tawo.

Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Unsa ka kasaligan ug unsa ka katuohan ang mga tuboran sa impormasyon nga gigamit sa pagpaluyo sa ebolusyon?’ Ang geolohikanhong talaan dili-kompleto, komplikado, ug makalilibog. Ang mga ebolusyonista napakyas sa pagpamatuod sa mga proseso sa ebolusyon diha sa laboratoryo ginamit ang siyentipikanhong mga pamaagi. Ug bisan tuod ang mga siyentipiko kasagarang mogamit ug maayong mga teknik sa pagpanukiduki aron makakuhag impormasyon, sila subsob nga naimpluwensiyahan sa hakog nga mga motibo sa dihang nagpatin-aw sa ilang mga kaplag. Ang mga siyentipiko nailhan nga magpasiugda sa ilang kaugalingong mga hunahuna sa dihang ang impormasyon dili-tin-aw o nagkasumpaki. Ang ilang mga karera ug ang ilang pagpabili sa kaugalingon adunay hinungdanong papel.

Ingong siyentipiko ug estudyante sa Bibliya, ako nanukiduki sa bug-os nga kamatuoran, nga nahiuyon sa tanang nahibaloang mga impormasyon ug mga obserbasyon aron makab-ot ang labing tukma nga pagsabot. Para nako, ang pagtuo sa Maglalalang nga gihubit sa Bibliya mao ang labing makataronganon.

 “Ang Tataw nga Disenyo nga Makita Diha sa Selula”

◼ PAULA KINCHELOE

KAAGI SA KINABUHI: Ako nakagugol na ug ubay-ubayng katuigan ingong tigpanukiduki sa natad sa selula ug molekular nga biolohiya ug mikrobiolohiya. Sa pagkakaron, ako nagtrabaho sa Emory University, sa Atlanta, Georgia, U.S.A. Ako usa usab ka boluntaryong magtutudlo ug Bibliya diha sa Rusog-pinulongan nga komunidad.

Ingong bahin sa akong edukasyon sa biolohiya, ako migugol ug upat ka tuig nga nagtuon lamang bahin sa selula ug sa mga bahin niini. Sa sige nakog tuon bahin sa DNA, RNA, mga protina, ug metabolismo, mas natingala ako sa pagkakuti, pagkaorganisado, ug pagkatukma niini. Ug bisan tuod nahingangha na ako sa natun-an sa tawo bahin sa selula, mas natingala pa gayod ako sa kadaghan pa sa angay natong tun-an. Ang tataw nga disenyo nga makita diha sa selula maoy usa ka rason nga ako nagtuo sa Diyos.

Ang akong pagtuon sa Bibliya nagpadayag kon kinsa ang Maglalalang—nga mao, si Jehova nga Diyos. Kombinsido ako nga siya dili lamang usa ka intelihenteng Tigdisenyo kondili usa usab ka maluloton ug mahigugmaon nga Amahan nga may kahingawa kanako. Gipatin-aw sa Bibliya ang katuyoan sa kinabuhi ug gitagana niini ang paglaom sa usa ka malipayong kaugmaon.

Ang mga batan-on nga gitudloan ug ebolusyon sa tunghaan dili tingali makaseguro kon unsay ilang tuohan. Sila maglibog. Kon sila nagtuo sa Diyos, kini usa ka pagsulay sa ilang pagtuo. Apan sila makalabang sa maong pagsulay pinaagi sa pagsusi sa daghang katingalahang mga butang sa kinaiyahan nga anaa sa atong palibot ug pinaagi sa pag-uswag diha sa kahibalo bahin sa Maglalalang ug sa iyang mga hiyas. Ako kining gibuhat ug ako nakahinapos nga ang asoy sa Bibliya sa paglalang tukma ug dili kasumpaki sa tinuod nga siyensiya.

“Ang Hilabihang Kayano sa mga Balaod”

◼ ENRIQUE HERNÁNDEZ-LEMUS

KAAGI SA KINABUHI: Ako usa ka bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova. Ako usa usab ka teoritikal nga pisiko nga nagtrabaho sa National University of Mexico. Ang akong trabaho karon naglangkit sa pagpangita ug katin-awan binase sa thermodynamics (pagtuon sa kalambigitan sa kainit ug sa ubang mga matang sa enerhiya) sa talagsaong panghitabo nga nailhang gravothermal catastrophe, nga maoy proseso sa pagtubo sa bituon. Ako nanukiduki ug nag-eksperimento usab bahin sa makuti nga pagkasunodsunod sa DNA.

Ang kinabuhi komplikado kaayo nga dili mahimong mitungha kini nga sulagma. Pananglitan, tagda ang daghan kaayong impormasyon nga anaa sa molekula sa DNA. Ang matematikanhong probabilidad nga motungha nga sulagma ang usa ka buok chromosome wala makaabot ug 1 sa 9 ka trilyon, busa mahimo kining isipon nga imposibleng mahitabo. Sa akong hunahuna binuang ang pagtuo nga ang dili-intelihenteng mga puwersa makapatungha dili lamang sa usa ka buok chromosome kondili sa tanang katingalahang kakuti nga makita diha sa buhing mga butang.

Gawas pa, sa dihang akong gitun-an ang makuti kaayong paglihok sa materya, gikan sa hilabihan ka gagmay niini ngadto sa pag-irog sa dagko kaayong mga panganod sa bituon diha sa kawanangan, ako nahingangha sa hilabihang kayano sa mga balaod nga nagkontrolar sa paglihok niini. Para nako, kining mga balaora dili lamang buhat sa usa ka Batid nga Matematiko—kini sama sa pirma sa usa ka Batid nga Dibuhista.

Ang mga tawo subsob nga mahibulong sa dihang ako silang sultian nga ako usa sa mga Saksi ni Jehova. Usahay mangutana sila kon nganong nagtuo ako sa Diyos. Masabot ang ilang reaksiyon, tungod kay ang kadaghanang relihiyon wala mag-awhag sa ilang mga magtutuo sa pagpangayog pamatuod sa gitudlo kanila o sa pagpanukiduki bahin sa ilang mga pagtulon-an. Apan, ang Bibliya nagdasig kanato sa paggamit sa atong “katakos sa panghunahuna.” (Proverbio 3:21) Ang tanang pamatuod sa intelihenteng disenyo diha sa kinaiyahan, apil na ang pamatuod gikan sa Bibliya, nakapakombinsir kanako nga ang Diyos wala lamang maglungtad kondili interesado usab siya sa atong mga pag-ampo.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 22]

Mars in background: Courtesy USGS Astrogeology Research Program, http://astrogeology.usgs.gov