Pagpaniid sa Kalibotan

◼ “Ang lawod mao gayod ang kinadak-ang puy-anan ibabaw sa planeta. Ug usa sa kinalisorang dapit nga puy-an . . . Apan bisan asa kami molantaw makakaplag kamig kinabuhi nga usahay talagsaon ka abunda.”​—NEW SCIENTIST, BRITAIN.

◼ Sa usa ka dili pa dugay nga kaso, ang usa ka huwes sa pederal nga korte sa Harrisburg, Pennsylvania, U.S.A., nagpakanaog ug hukom nga “dili uyon sa konstitusyon ang pagtudlo [sa intelihenteng disenyo] ingong kapuli sa ebolusyon panahon sa klase sa siyensiya diha sa publikong tunghaan.”​—NEW YORK TIMES, U.S.A.

◼ Sumala sa usa ka surbi sa usa ka ahensiya sa balita sa 2005, “51 porsiyento sa mga Amerikano ang nagsalikway sa teoriya sa ebolusyon.”​—NEW YORK TIMES, U.S.A.

◼ Sa kagulangon nga 175 anyos, si Harriet, ang 150 kilos nga higanteng pawikan gikan sa mga isla sa Galápagos nga anaa na magpuyo sa usa ka zoo sa Brisbane, Australia, “nailhang kinatigulangan nga buhing mananap sa tibuok kalibotan.”—AUSTRALIAN BROADCASTING CORPORATION.

◼ Ang Swekong mga tigdukiduki nakadiskobre kon sa unsang paagi ang pipila ka matang sa mais manalipod sa kaugalingon niini batok sa ulod nga tigdaot sa mais sa kasadpan, ang rootworm. Kini sila magpagawas ug baho nganha sa yuta. Kini nga baho makadani sa gagmayng mga threadworm nga maoy mopatay sa rootworm.​—DIE WELT, GERMANY.

Higanteng Nukos Naletratohan

Duol sa Bonin Islands, habagatan sa Japan, naletratohan sa mga siyentipiko sa unang higayon ang usa ka buhi nga higanteng nukos didto mismo sa dagat. Gipaonan nila ang taga ug gagmayng nukos ug unod sa pasayan ug nagtaod silag mga kamera sa ibabaw niini. Ang higanteng nukos nga mipakita, sa giladmon nga 900 metros, gibanabanang adunay gitas-on nga mga 8 metros.

“Ang mga Dinosaur Mokaog Sagbot”

“Nakurat gayod ang mga siyentipiko” sa dihang ilang nadiskobrehan nga “ang mga dinosaur mokaog sagbot,” matod pa sa taho sa Associated Press. Nadiskobrehan kini sa dihang gieksamin ang nahimo nang fossil nga hugaw sa sauropod nga nakaplagan sa India. Nganong nakurat sila? Gituohan nga “ang mga sagbot mitungha dugay pa human mamatay ang mga dinosaur,” nagsaysay ang taho. Gituohan usab nga ang mga sauropod “walay linaing matang sa mga ngipon nga makahimo sa pag-usap sa hait nga mga dahon sa sagbot.” Ang paleobotanist nga si Caroline Stromberg, lider sa tem nga maoy nakadiskobre, nag-ingon: “Wala magtuo ang kadaghanang tawo nga [ang mga sauropod] mokaon diayg sagbot.”

Unsaon Paglupad sa mga Buyog?

Makadungog kitag pasiaw nga napamatud-an kono sa mga inhenyero nga ang mga buyog dili makalupad. Kining “bug-at” nga mga insekto morag dili makalupad kay dili kaayo makapakapa ang mga pako niini. Aron madiskobrehan ang sekreto niining insektoha, “gi-videohan [sa mga inhenyero] ang naglupad-lupad nga mga buyog pinaagi sa paggamit ug paspas kaayo nga kamera,” matod pa sa magasing New Scientist. Ang teknik sa mga buyog gihubit nga “talagsaon.” “Ang pako mobukhad nga pormag 90-grado nga arko, dayon mobali ang pako sa dihang kini mopaubos—230 ka beses matag segundo. . . . Kini samag olisi, nga ang pala nagtuyok usab,” nagsaysay ang usa ka membro sa tem nga nanukiduki. Ang ilang mga kaplag mahimong motabang sa mga inhenyero sa paghimog bag-ong disenyo sa mga olisi ug sa pag-imbentog mga ayroplano nga mas daling imaniobra.

Moawit nga mga Ilaga

“Ang mga ilaga makamaong moawit, ug . . . ang ilang mga awit para sa ilang umaabot nga mga pares halos susama ka komplikado nianang sa mga langgam,” nagtaho ang New Scientist. Ang mga awit sa ilaga anaa sa mga ultrasonic frequency, sa ato pa, mga tingog nga taas kaayo ug tono nga dili na madunggan sa tawo—nga lagmit mao ang hinungdan kon nganong wala kini mamatikdi kaniadto. Nakaplagan sa mga tigdukiduki sa St. Louis, Missouri, U.S.A., nga ang pag-awit sa laki nga mga ilaga “maoy nindot pagkahan-ay nga mga nota ug tono, nga naghimo sa ‘awit’ nga maayong pagkaangay.” Busa, ang mga ilaga nahilakip sa linaing matang sa mga mananap. Ang ubang sus-an nga nailhang moawit mao ang mga balyena, mga lumod, pipila ka matang sa mga kuwaknit ug, siyempre, ang tawo.