Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Akong Malabanan ang Akong Pagtuo Bahin sa Paglalang?

“Ang ebolusyon nga gitudlo sa among klase sukwahi kaayo sa gitudlo kanako sukad. Kini gitudlo nga maoy tinuod, ug nahadlok ako tungod niana.”—Ryan, 18.

“Sa hapit na akong mag-12 anyos, ang akong maestra maoy usa ka lunod-patayng ebolusyonista. Diha pa ganiy simbolo ni Darwin sa iyang awto! Tungod niana ako nagpanuko sa pagpakig-estorya kaniya sa akong pagtuo bahin sa paglalang.”—Tyler, 19.

“Nahadlok ako sa dihang ang akong maestra sa social studies miingon nga ang among sunod nga leksiyon maoy ebolusyon. Ako nahibalo nga kinahanglan nakong ipatin-aw ang akong baroganan bahin sa maong kontrobersiyal nga isyu.”—Raquel, 14.

SAMA kang Ryan, Tyler, ug Raquel, mahadlok ka tingali kon ebolusyon nay hisgotan diha sa klase. Nagtuo ka nga “gilalang [sa Diyos] ang tanang butang.” (Pinadayag 4:11) Imong nakita ang ebidensiya nga dunay intelihenteng nagdisenyo sa mga butang sa imong palibot. Apan ang mga libro nag-ingon nga kita maoy produkto sa ebolusyon, ug mao usab kanay giingon sa imong magtutudlo. Si kinsa god kang makiglalis sa “mga eksperto”? Ug unsa kahay reaksiyon sa imong mga klasmet kon mosugod ka sa pagsulti bahin sa . . . Diyos?

Kon ang mga pangutana nga sama niini nakapahadlok kanimo, relaks lang! Dili kay ikaw ray nagtuo bahin sa paglalang. Ang tinuod mao nga duna ganiy daghang siyentipiko nga dili motuo sa teoriya sa ebolusyon. Daghang magtutudlo ang dili usab motuo niana. Sa Tinipong Bansa, sa lima ka estudyante, upat ang nagtuo nga dunay Maglalalang—bisan pa sa giingon sa mga libro!

Bisan pa niana, makapangutana ka tingali, ‘Unsa may akong isulti kon kinahanglan nakong labanan ang akong pagtuo bahin sa paglalang?’ Ayawg kabalaka, kay bisan pag maulawon ka, ikaw masaligong makapahayag sa imong baroganan. Hinunoa, ikaw kinahanglang mangandam.

Tinoa ang Imong mga Gituohan!

Kon ikaw gimatuto sa Kristohanong mga ginikanan, lagmit ikaw nagtuo sa paglalang kay mao man kanay gitudlo kanimo.  Apan karon nga dako ka na, gusto nimong mosimba sa Diyos uban sa imong “gahom sa pagpangatarongan,” aron adunay lig-ong pundasyon ang imong mga gituohan. (Roma 12:1) Gidasig ni Pablo ang mga Kristohanon sa unang siglo sa ‘pagtino sa tanang butang.’ (1 Tesalonica 5:21) Unsaon nimo pagtino ang imong mga gituohan bahin sa paglalang?

Una, tagda ang gisulat ni Pablo bahin sa Diyos: “Ang iyang dili-makita nga mga hiyas . . . tin-awng makita sukad sa paglalang sa kalibotan padayon, tungod kay kini sila maila pinaagi sa mga butang nga gihimo.” (Roma 1:20) Nga naghunahuna sa maong mga pulong, tagda pag-ayo ang lawas sa tawo, ang yuta, ang halapad kaayong uniberso, ang kailadman sa kadagatan. Palandonga ang kahibulongang kalibotan sa mga insekto, mga tanom, mga mananap—ang bisan unsang natad nga makapainteres kanimo. Dayon, pinaagi sa imong “gahom sa pagpangatarongan,” pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Unsay nakapakombinsir nako nga adunay Maglalalang?’

Sa pagtubag nianang pangutanaha, gisusi sa 14-anyos nga si Sam ang lawas sa tawo. “Kini detalyado ug komplikado kaayo,” matod niya, “ug ang tanang parte niini naglihok nga nagkahiusa pag-ayo. Ang lawas sa tawo dili gayod produkto sa ebolusyon!” Si Holly, 16 anyos, miuyon niana. “Sukad nga ako nadayagnos nga may diabetes,” siya miingon, “daghan akog nakat-onan kon sa unsang paagi nag-obra ang lawas. Pananglitan, katingalahan kaayo ang pag-obra sa pancreas—usa ka gamayng organo nga anaa sa luyo sa tungol—sa pagseguro nga ang dugo ug ang ubang mga organo padayong mag-obra.”

Ang ubang mga batan-on nagsusi sa isyu bahin sa Maglalalang gikan sa laing anggulo. “Alang nako,” matod sa 19-anyos nga si Jared, “ang kinadak-ang pamatuod mao nga kita matinguhaon sa espirituwal, may katakos sa pagpabili sa katahom ug may tinguha nga makakat-on. Kining mga hiyasa dili gikinahanglan aron mabuhi, sama sa gipatuo kanato sa ebolusyon. Ang bugtong katin-awan nga makataronganon para nako mao nga dunay nagbutang kanato dinhi nga gustong malipay kita sa kinabuhi.” Mao usab kanay nahinapos ni Tyler, nga gihisgotan sa sinugdan. Siya miingon: “Kon akong palandongon ang papel sa mga tanom sa pagsustento sa kinabuhi ug ang komplikado kaayong pagkahimo niini, ako kombinsido nga aduna gayoy Maglalalang.”

Dili lisod ang pagpakigsulti bahin sa paglalang kon imo kining natun-an pag-ayo ug kombinsido ka gayod niini. Busa, sama kang Sam, Holly, Jared, ug Tyler, paggahin ug panahon sa pagpamalandong sa kahibulongan nga buhat sa Diyos. Dayon “paminawa” kon unsay “gisulti” niining mga butanga kanimo. Sa walay duhaduha, ikaw makahinapos usab sama kang apostol Pablo—nga dili lang ang kalungtaran sa Diyos kondili ang iyang mga hiyas usab tin-awng “maila pinaagi sa mga butang nga gihimo.” *

Susiha Kon Unsay Tinuod nga Gitudlo sa Bibliya

Gawas pa sa pagsusi sa mga butang nga gihimo sa Diyos, kinahanglan usab nimong mahibaloan kon unsay tinuod nga gitudlo sa Bibliya bahin niana aron imong malabanan ang paglalang. Dili na mistil lalison ang mga butang diin ang Bibliya walay direktang gisulti bahin niana. Tagda ang pipila ka pananglitan.

 ◼ Ang akong libro sa siyensiya nag-ingon nga ang yuta ug ang solar nga sistema naglungtad sulod na sa bilyonbilyong katuigan. Ang Bibliya wala maghisgot bahin sa gidugayon sa paglungtad sa yuta o sa solar nga sistema. Ang gisulti niini nahiuyon sa ideya nga ang uniberso mahimong naglungtad na sa bilyonbilyong katuigan sa wala pa magsugod ang unang “adlaw” sa paglalang.—Genesis 1:1, 2.

◼ Ang akong magtutudlo nag-ingon nga ang yuta dili gayod malalang sa unom lang ka adlaw. Ang Bibliya wala mag-ingon nga ang matag usa sa unom ka “adlaw” sa paglalang maoy literal nga 24-oras nga yugto. Alang sa dugang kasayoran, tan-awa ang panid 18-20 niining magasina.

◼ Ang among klase naghisgot ug daghang pananglitan kon sa unsang paagi nangausab ang mga mananap ug mga tawo paglabay sa panahon. Ang Bibliya nag-ingon nga ang Diyos naglalang sa buhing mga butang “sumala sa ilang mga matang.” (Genesis 1:20, 21) Kini wala magpaluyo sa ideya nga ang kinabuhi naggikan sa walay-kinabuhing butang o nga gisugdan sa Diyos ang proseso sa ebolusyon pinaagig usa ka selula. Sa gihapon, ang matag “matang” adunay panagkadaiya. Busa ang Bibliya nagtugot nga mahitabo ang kausaban sulod lang sa kada “matang.”

Magmasaligon sa Imong mga Gituohan!

Dili ka angayng mabalaka o maulaw tungod kay ikaw nagtuo sa paglalang. Kon susihon ang mga ebidensiya, bug-os makataronganon ug siyentipikanhon pa gani ang pagtuo nga kini maoy bunga sa intelihenteng disenyo. Sa ngadtongadto, ang ebolusyon hinuon—dili ang paglalang—ang nanginahanglan sa imong dakong pagsalig bisag walay lig-ong pamatuod. Sa pagkatinuod, human makonsiderar ang ubang mga artikulo niining gulaa sa Pagmata! walay duhaduha nga ikaw kombinsido nga ang mga ebidensiya nagpaluyo sa paglalang. Ug sa dihang palandongon nimo pag-ayo kana pinaagi sa imong gahom sa pagpangatarongan, ikaw mas masaligon nga imong malabanan ang imong mga gituohan diha sa klase.

Kana ang nakaplagan ni Raquel, nga gihisgotan ganina. “Gidangtan ug pipila ka adlaw una pa nako naamgohi nga dili nako angayng ililong ang akong mga gituohan,” siya miingon. “Gihatagan nako ug librong Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? ang akong magtutudlo, nga gimarkahan ang pipila ka bahin nga gusto nakong ipatagad kaniya. Sa ulahi, siya miingon kanako nga ang maong libro naghatag kaniyag bag-o gayod nga panglantaw bahin sa ebolusyon ug nga sa umaabot iyang tagdon ang gihisgotan sa libro sa dihang magtudlo siyag ebolusyon!”

Ang dugang mga artikulo gikan sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana . . .” sa Iningles makita diha sa Web site nga www.watchtower.org/ype

[Footnote]

ANGAYNG PALANDONGON

◼ Unsa ang pipila ka paagi nga ikaw dili malisdan sa pagpahayag sa imong pagtuo bahin sa paglalang diha sa eskuylahan?

◼ Unsaon nimo pagpakita sa imong pagpabili sa Usa nga naglalang sa tanang butang?—Buhat 17:26, 27.

[Kahon sa panid 27]

“DAGHAN KAAYO ANG EBIDENSIYA”

“Unsay imong isulti sa usa ka batan-on nga gimatuto sa pagtuo sa Maglalalang apan gitudloan ug ebolusyon diha sa eskuylahan?” Kining pangutanaha gisukna ngadto sa usa ka microbiologist kinsa usa sa mga Saksi ni Jehova. Ang iyang tubag? “Angay nimong lantawon kini ingong kahigayonan sa pagpamatuod nga naglungtad ang Diyos—dili lang tungod kay kini ang gitudlo sa imong mga ginikanan kondili tungod kay imong nasusi ang mga ebidensiya ug mao kanay imong nahinapos. Usahay sa dihang hangyoon ang mga magtutudlo nga ‘pamatud-an’ ang ebolusyon, dili nila kapamatud-an kana, ug sila makaamgo nga ila ra diayng gituohan ang maong teoriya tungod kay mao kiniy gitudlo kanila. Mahimong ingon usab niana ang mahitabo kanimo bahin sa imong pagtuo sa Maglalalang. Kanay hinungdan kon nganong mas maayo nga imong pamatud-an nga naglungtad gayod ang Diyos. Daghan kaayo ang ebidensiya. Dili lisod ang pagpangita niana.”

[Kahon/​Hulagway sa panid 28]

UNSAY NAKAPAKOMBINSIR KANIMO?

Sa ubos, ilista ang tulo ka butang nga nakapakombinsir kanimo nga dunay Maglalalang:

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․