TV—Kawatan bag Panahon?

KON may tawo nga mohatag kanimo ug usa ka milyon ka dolyar aron dili ka na gayod motan-aw pag telebisyon sa tibuok nimong kinabuhi, mosugot ka ba? Pipila ka tuig kanhi, 25 porsiyento sa mga Amerikano nga gisurbi ang wala mosugot nga mohunong. Ang laing surbi nangutana sa mga lalaki kon unsay mas gusto nilang mabatonan. Ang kadaghanan miingon nga gusto nilang magmalinawon ug magmalipayon. Apan ang tinuod ikaduha lang kini sa ilang listahan. Ang unang gusto nilang mabatonan sa ilang kinabuhi mao ang dakog eskrin nga telebisyon!

Popular kaayo ang telebisyon sa tibuok kalibotan. Balik niadtong 1931, sa dihang mao pay pagsugod sa telebisyon, ang tsirman sa Radio Corporation of America miingon: “Kon mosikat na ang telebisyon, ang tanang tawo sa kalibotan mao gayod ang mahimong mga tumatan-aw niini.” Morag dili pa katuohan kanang mga pulonga niadtong panahona, apan katuohan na kana karon. Gibanabana nga adunay 1.5 bilyones ka telebisyon sa tibuok kalibotan, ug mas daghan pa ang tumatan-aw. Gusto man niini ang mga tawo o dili, ang telebisyon dakog impluwensiya sa kinabuhi sa mga tawo.

Makapahingangha ang mga oras nga gigugol sa mga tawo sa pagtan-awg telebisyon. Gipakita sa di pa dugayng pagtuon sa tibuok kalibotan nga sa aberids, ang mga tawo motan-awg TV mga tulo ka oras kapin kada adlaw. Ang mga taga-Amerika del Norte motan-aw ug upat ka oras ug tunga kada adlaw, samtang ang mga Hapones maoy nanguna sa pagtan-aw ug lima ka oras kada adlaw. Kon matingob, taastaas gayod kana nga panahon. Kon motan-aw kitag upat ka oras kada adlaw, inig-edad nato ug 60 nakagugol na kitag napulo ka tuig atubangan sa TV. Bisan pa niana, walay mausa kanato ang gustong magpakulit niining mga pulonga sa atong lapida: “Dinhi gilubong ang among minahal nga higala, nga nakagugol ug napulo ka tuig sa iyang kinabuhi sa pagtan-awg TV.”

Motan-aw bag telebisyon ang mga tawo tungod kay nalingaw sila niana? Dili kanunayng ingon niana ang rason. Daghan ang nagtuo nga migugol silag taas kaayong panahon sa pagtan-awg TV ug nagmahay nga maayo pa untag gigamit nila ang maong panahon sa mas mapuslanong butang. Ang pipila moingon nga sila “mga adik sa TV.” Siyempre, bisan tuod may kasamahan, ikaw dili maadik sa TV nga sama sa usa ka tawo nga naadik sa droga. Ang mga adik naggugol ug dakong panahon sa paggamit ug droga. Bisan tuod gusto nilang menosan kanang panahona o mohunong sa maong bisyo, sila dili makahimo. Ilang gisakripisyo ang mapuslanong mga kalihokan sa katilingban ug sa pamilya baylo sa paggamit ug droga, ug sila nag-antos sa makadaot nga mga epekto niini sa lawas ug hunahuna sa dihang sila mihunong sa paggamit niini. Kining mga simtomaha masinati usab sa mga tawo nga hinan-aw kaayog telebisyon.

 “Ang pagkaon ug labihan ka daghang dugos dili maayo,” misulat ang maalamon nga si Haring Solomon. (Proverbio 25:27) Kining prinsipyoha mapadapat usab kon bahin sa pagtan-awg TV. Bisan tuod adunay daghang makalingawng programa diha sa TV, ang sobrang pagtan-awg TV makakuha sa panahon nga angay untang igahin para sa pamilya, makabalda sa pagbasa ug makaapektar sa grado sa mga bata nga nag-eskuyla, ug makaamot sa sobrang katambok. Kon mogugol kag taas nga panahon sa pagtan-awg TV, maalamon ang paghunahuna kon unsay imong makuha gikan niana. Ang atong panahon bililhon kaayo nga dili maayong usikan. Maalamon usab ang paghunahuna kon unsay atong ginatan-aw. Atong hisgotan kini sa sunod artikulo.