Usa ka Butang nga Mas Malungtaron kay sa Arte

Sumala sa Giasoy ni Rakel Koivisto

Sa 1950 ang akong sugyot kon unsang matanga sa monumento ang tukoron agig pasidungog niadtong nangamatay sa Gubat sa Kalibotan II nakadaog sa tibuok-nasod nga kompetisyon. Paglabay sa usa ka tuig ang akong gikulit nga dakong monumento nga granito gipakita ngadto sa publiko diha sa solemne nga seremonya sa Tuusula, Pinlandia, nga niana ako wala motambong. Paasoya ako kon ngano.

NATAWO ako sa 1917, nga kinamanghoran sa walo ka managsoon nga nagpuyo sa baryo sa habagatang Pinlandia. Bisan tuod ug kabos kami, ako malipayon ug masaligon. Ang akong mga ginikanan kasaligan ug mahinadlokon sa Diyos, ug kami ilang gitudloan sa pagpabili sa espirituwal nga mga butang. Ang Bibliya nga gipalit sa akong amahan amo gayod nga gipabilhan.

Sa bata pa, nagkulit ako ug gagmay nga mga estatwang kahoy. Ang akong mga paryente nakadayeg sa akong mga kinulit, busa ila akong giawhag nga magtuon ug arte. Sa ngadto-ngadto, ang akong aplikasyon sa pagtuon sa University of Industrial Arts sa Helsinki gidawat. Kining inila nga tunghaan, nga sentro sa kalihokan sa arte sa Pinlandia, makaiikag kaayo alang sa usa ka dalagang probinsiyana, ug nalinga kaayo ako niana. Sa migraduwar ako niadtong 1947, nagtuo ako nga makahimo akog usa ka butang nga molungtad ug dugay niining kalibotana.

Usa ka Dakong Kausaban sa Kinabuhi

Dayon ang akong mga ambisyon kalit lang nausab. Usa ka adlaw niana, ang akong igsoong babaye nga si Aune miduol nako ug malipayong miingon, “Nakaplagan na nako ang kamatuoran!” Siya nakadawat ug librong “Pasagdi ang Diyos Maminatud-on,” nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova. Ako walay interes. Wala magdugay human niana, nakamatikod ako nga ang usa ka babayeng estudyante nga kauban nako sa unibersidad aduna usab niining libroha. Sa dihang akong gikataw-an kini, siya mitubag: “Ayawg katawa! Kining libroha makatabang nimo sa pagsabot sa Bibliya.” Nakabaton ako niining libroha ug wala nako kini lung-i ug basa. Wala na ako mokatawa; gani nakombinsir ako nga ang mga Saksi ang nakabaton sa kamatuoran. Akong nahibaloan usab nga gitanyagan ako ni Jehova nga Diyos ug usa ka butang mga dili ikahatag sa arte—ang kinabuhing walay kataposan.

Sa akong unang pagkahimamat ug mga Saksi, wala nila ako dapita sa pagtambong sa ilang mga tigom. Busa, nagtuo ako nga para lamang sa mga membro ang mga tigom. Busa, nangutana ako kon mahimo ba akong motambong. Nalipay ako sa pagkahibalo nga ang Kristohanong mga tigom bukas alang sa tanan. Tungod sa pagtambong ug mga tigom ang akong pagtuo milig-on, ug nakadesisyon ako sa pagpahinungod sa akong kinabuhi ngadto  kang Jehova. Akong gipadayag sa publiko kining desisyona sa Nobyembre 19, 1950, sa dihang ako ug ang akong igsoong babaye gibawtismohan. Nalipay kaayo kami tungod kay ang among upat pa ka igsoong babaye ug ang among minahal nga mga ginikanan nahimo usab nga mga Saksi sa ulahi.

Unsang Kareraha ang Akong Pilion?

Samtang nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi, medyo inila na ako sa akong propesyon. Human makagraduwar sa tunghaan sa arte, nagtrabaho ako ingong asistant sa usa ka propesor sa eskultura. Dayon, sama sa gihisgotan sa sinugdan, ang akong ideya maylabot sa paghimog monumento alang niadtong nangamatay sa Gubat sa Kalibotan II nakadaog sa tibuok-nasod nga kompetisyon sa pagkulit. Ang akong gisugyot nga titulo mao “Ang Dalan nga Wala Nay Makabalik,” nga nagpabanaag sa akong bag-ong panghunahuna bahin sa gubat. (Isaias 2:4; Mateo 26:52) Sa dihang ang monumento—nga kapin sa singko metros ang gihabogon—gipakita ngadto sa publiko, ako wala motambong tungod kay ang seremonya nagpasiugdag pagmahal sa nasod nga sukwahi sa akong pagtuo nga gibase sa Bibliya.

Sa ngadto-ngadto ako nabantog sa akong propesyon ug gitanyagan ug maayong mga posisyon sa trabaho. Apan, akong gitimbang-timbang kon unsay importante kanako. Bisag mahal kaayo nako ang akong trabaho, mas labaw na ang akong tinguha sa pagtabang sa uban sa espirituwal nga paagi. Maoy hinungdan nga sa 1953, nagsugod ako sa pag-alagad ingong payunir, nga maoy pagtawag sa bug-os-panahong magwawali sa mga Saksi ni Jehova.

Sultihan ako usahay nga giusik-usikan lang nako ang akong abilidad. Apan nahibalo ako nga ang kalamposan nga akong maangkon ingong magkukulit lumalabay lang. Kay bisan ang granito nga mga monumento magupok paglabay sa panahon. Apan, ingong payunir, magamit nako ang kadaghanan sa akong panahon sa pagtabang sa uban aron makalakaw diha sa dalan sa kinabuhing walay kataposan! (Juan 17:3) Bisan pa niana, wala nako bug-os talikdi ang pagkulit. Matag karon ug unya, maghimo ako ug gagmayng mga estatwa ingong akong kalingawan ug kini akong ibaligya aron may ikasustento ako sa akong kaugalingon.

Ang Akong Pagbalhin Ngadto sa Probinsiya

Sa 1957, human makapayunir sa Helsinki ug upat ka tuig, gidapit ako sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Pinlandia aron sa pag-alagad sa Jalasjärvi, usa ka munisipalidad sa banika sa Habagatang Ostrobothnia. Didto nag-uban kami ni Anja Keto, usa ka sister nga manghod nako ug 17 ka tuig. Bisag wala ako makaila kang Anja, malipayon nakong gidawat ang asaynment ug mibalhin uban kaniya. Kaming duha lamang ang Saksi sa maong lugar, busa kami kanunay ang mag-uban sa pagsangyaw. Wala magdugay, kami nagkasuod.

Ang akong pagbalhin sa Jalasjärvi nagpasabot nga magkinabuhi na usab ako ingong probinsiyana sama niadtong wala pa ako mahimong propesyonal sa natad sa arte didto sa kaulohang siyudad 20 ka tuig kanhi. Grabe kaayo ang mga tingtugnaw didto, ug usahay among taakon ang niyebe nga kutob sa among bat-ang. Nagpuyo kami sa gamay nga kahoyng balay nga walay tubig diha sa gripo. Magkalos kami ug tubig gikan sa duol nga tubod, ug usahay ang tubig nga among hinakot moyelo inigkagabii. Apan wala kami magkulang sa among panginahanglan. (1 Timoteo 6:8) Malipayon ug puliki kaayo kami niadtong panahona.

Puliki sa Makapalipayng mga Buluhaton

Apan sa sinugdan, ang among paningkamot morag wala magbunga tungod kay ang mga molupyo bug-at ug buut kanamo. Aron makasabot sila sa among buluhaton, nagpasalida kami ug mga pelikula nga gigama sa mga Saksi ni Jehova, sama sa The New World Society in Action ug ang The Happiness of the New World Society. Pinaagi niini mas nailhan nila kami ug mas nasinati nila ang among organisasyon, nga nakatabang kanila sa pagkakita sa maayong mga epekto sa among mga buluhaton diha sa mga tawo sa tibuok kalibotan. Daghan ang nanan-aw niining mga pelikulaha.

Sa usa ka higayon, si Eero Muurainen, nga nagapanawng magtatan-aw sa mga Saksi ni Jehova, nagpasalida sa pelikulang The New World Society in Action diha sa barangay hall. Ang dapit naghuot sa mga tawo nga bisan ako nahapuwesto sa kinalay-ang suok. Nagsandig ako sa bungbong nga nagtindog sa usa lang ka tiil kay ang akong pikas tiil wala nay katindogan. Human sa pagpasalida, daghan ang miduol kanamo ug magpaduaw namo.

Kami migamit usab ug dakong tape recorder sa pagpatokar sa narekord nga mga pakigpulong sa Bibliya diha sa mga balay sa uma. Sa usa ka higayon kami nagkasabot nga magpatokar ug pakigpulong sa alas 7:00 s.g. sa balay sa usa sa pamilya, ug  among gidapit ang tibuok baryo alang niini. Sayo nianang buntaga, nagsugod kami sa pagbisikleta paingon sa usa ka baryo nga duolan sa 25 kilometros ang gilay-on aron sa pagsangyaw didto, nga nagtuo nga may panahon pa kami alang niana sa dili pa mogabii. Apan, sa among pagpauli gikan sa baryo, ang dalan puwerteng lapoka tungod sa ulan.

Wala magdugay, ang ligid sa among mga bisikleta dili na makatuyok kay napuno sa lapok, busa gipas-an na lang namo ang among bisikleta pagpauli. Tungod niini, gabii na kaming nakagikan sa balay paingon sa among giplanong tigom. Among gidala ang among bug-at nga tape recorder ug nakaabot sa alas 10:00 s.g. Nagtuo gayod kami nga wala nay tawo inig-abot namo didto. Apan sa among kakurat, ang balay puno sa mga tagabaryo nga naghulat gihapon kanamo! Human sa pakigpulong, dihay misunod nga makaikag nga pagpatin-away. Sa nakapauli na kami sa balay sa sayong kabuntagon, gikapoy kaayo kami pero malipayon kaayo!

Lagyo kaayo ang mga distansiya sa matag baryo nga tungod niini gipalitan kami sa mga Saksi niadtong dapita ug awto—usa ka karaang awto nga hinimo sa Rusya. Nakatabang kaayo kini sa among buluhatong pagsangyaw. Sa ulahi, kini napopular tungod kay panahon sa pagbisita sa obispo sa diosesis iyang gidid-an ang mga maninimba sa pagdawat kanamo diha sa ilang mga balay. Naghisgot siya bahin sa duha ka babaye nga may asul nga awto. Dihadiha ang maong pasidaan nakapukaw sa kaikag sa mga tawo. Sila gustong mahibalo kon kinsa kining duha ka babaye ug nganong peligroso kaayo sila! Ang ilang kaikag nga masayod bahin kanamo miresulta ug daghang maayong pagpatin-aw bahin sa Bibliya. Tinuod gayod ang mga pulong ni Isaias: “Bisan unsa nga hinagiban nga buhaton batok kanimo dili magmalamposon.”—Isaias 54:17.

Sa ngadto-ngadto, ang among paghago namunga. Kami nagsugod sa paghimog senemanang mga tigom uban sa gamayng grupo sa mga interesado. Sa ulahi midaghan ang mga membro sa among grupo, ug sa 1962 usa ka kongregasyon sa 18 ka Saksi ang natukod, nga ang kadaghanan mga babaye. Paglabay ug duha ka tuig ako ug si Anja gibalhin sa munisipalidad sa Ylistaro, sa mao gihapong rehiyon.

Usa ka Nindot Kaayong Palibot

Kami giganahan gayod sa katahom ug kamalinawon sa banika sa among bag-ong asaynment, apan mas giganahan kami sa mga tawo. Ang kadaghanan kanila maabiabihon ug mahigalaon. Tinuod, daghan kanila relihiyoso ug makinasodnon kaayo, ug usahay pikhan nila kami; apan ang uban dako kaayog pagtamod sa Bibliya. Daghang higayon nga sa magbasa kami ug Bibliya, mohunong ang mga babaye sa ilang gipanukiduki diha sa balay sa pagpamati kanamo ug puwason sa mga lalaki ang ilang mga kalo nga talagsa ra gayod nilang buhaton. Usahay kon magtuon kami ug Bibliya, ang tibuok pamilya, ug bisan mga silingan, moduol ug molingkod sa pagduyog sa pagtuon.

Ang sinsero, matinud-anong mga tawo nga akong nahimamat diha sa pag-alagad nakainspirar kanako sa akong pagkulit. Kon may ekstra akong panahon, magkuha ako ug pulang yuta ug ako kining pormahon. Kay daw malamat man ako sa maanindot ug makapahimuot nga mga kinaiya sa tawo, halos ang tanan nakong mga estatwa mga tawo gayod ug porma. Daghan niini pormag mga babaye nga may gidukiduki. Usa ka artikulo sa magasin miingon bahin sa akong mga eskultura: “Kini nga mga eskultura makahatag ug gaan nga pagbati, makapahayahay sa galamhan ug  makalingaw . . . Ang kinasingkasing nga pagmahal alang sa tawo duyog sa kahanas sa arte nakatukmod kaniya sa paghimo niining maong mga eskultura.” Apan, nagbantay gayod ako nga dili ako malinga niini. Nagmalig-on gayod ako sa akong desisyon sa pag-alagad kang Jehova sa bug-os panahon.

Sa 1973, gitanyagan ako ug trabaho nga dili gayod ako makabalibad. Gihangyo ako sa pagkulit ug alsado nga larawan nga gama sa pulang yuta alang sa bag-ong sala-sala sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Vantaa. Ang Salmo 96:11-13 mao ang napiling tema niini nga eskultura. Nalipay kaayo ako nga nagamit nako ang akong kahanas sa pagdayeg kang Jehova!

Kay nagkulit man ako agig lingaw-lingaw sa nagpayunir pa ako, nakurat ako nga sa ulahing bahin sa katuigan sa 1970, gihatagan ako ug pensiyon ingong magkukulit. Siyempre, nalipay ako sa pinansiyal nga tabang, apan nakapamalandong ako, ‘Kini lang ba ang akong madawat kon gigugol pa nako ang akong bug-os nga kinabuhi diha sa natad sa arte? Pipila lang ka ekstra nga salapi aron mahayahay ug diyutay ang akong mga tuig sa pagretiro?’ Pagkagamay niini kon itandi sa ganti nga kinabuhing walay kataposan!—1 Timoteo 6:12.

Mibalik sa Siyudad

Sa 1974 nausab ang among kinabuhi ug ang among ministeryo. Kami giasayn didto sa Turku, nga usa ka dakong siyudad. Niadtong panahona daghang bag-ong mga apartment ang gipanukod didto, ug kay midaghan man ang mga tawo, gikinahanglan didto ang mga magmamantala sa Gingharian. Sa sinugdan, wala kaayo kami malipay sa among bag-ong asaynment sa siyudad. Ang pagsangyaw sa mga molupyo sa siyudad morag mas lisod, kay ang kadaghanan kanila dili managad. Apan sa ngadto-ngadto nakapasibo kami nianang bag-o nga teritoryo, ug daghan kami ug nakaplagan nga nagpabili sa mga kamatuoran sa Bibliya.

Sulod sa daghang katuigan, si Anja ug ako nakapribilehiyo sa pagtabang ug kapin sa 40 ka tawo sa pagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova. Nakahatag kanamo ug dakong kalipay kining among espirituwal nga mga anak! (3 Juan 4) Niining bag-o pang mga katuigan, ang akong panglawas dili na kaayo maayo, apan akong natagamtam sa bug-os pa ang tabang ni Jehova, ang gugma sa kongregasyon, ug ang ‘makapalig-ong tabang’ sa akong minahal nga kauban sa pagpayunir, si Anja. (Colosas 4:11; Salmo 55:22) Sa nakaila ko si Anja sa mga 50 ka tuig nang milabay, wala gayod kami magtuo nga moabot ug tibuok-kinabuhi ang among pag-ubanay ingong payunir.

Sumala pa sa usa ka popular nga panultihon, “Ang kinabuhi mubo apan ang arte malungtaron.” Apan, dili nako sanglitanan kining mga pulonga. Mouyon ako sa giingon ni apostol Pablo sa 2 Corinto 4:18: “Ang mga butang nga makita lumalabay lamang, apan ang mga butang nga dili-makita walay kataposan.” Ang tanang kalipay nga akong natagamtam ingong magkukulit—“ang mga butang nga makita”—lumalabay. Dili gayod kini ikatandi sa mga kalipay nga akong natagamtam diha sa pag-alagad kang Jehova, ug dili kini makahatag ug kinabuhing walay kataposan. Mapasalamaton kaayo ako nga akong gigugol ang akong kinabuhi sa “mga butang nga dili-makita,” mga butang nga mas malungtaron kay sa arte!

[Hulagway sa panid 19]

Nagkulit sa akong monumento nga granito

[Hulagway sa panid 21]

Uban kang Anja (wala), sa 1957

[Hulagway sa panid 22]

Uban kang Anja (tuo) karon