Ang Diyos ba ang Mabasol?

“ANG Diyos gugma,” nag-ingon ang Bibliya. (1 Juan 4:8) Siya usab matarong ug maluluy-on. “Ang Bato, hingpit ang iyang kalihokan, kay ang tanan niyang dalan hustisya. Usa ka Diyos sa pagkamatinumanon, nga kaniya walay inhustisya; matarong ug matul-id siya.”—Deuteronomio 32:4.

Sanglit Maglalalang, si Jehova nga Diyos may katakos sa pagkakita sa tanang posibleng mahitabo nga moresultag kadaot, ug may gahom siya sa pagsanta. Tungod niini ug sa mga hiyas sa Diyos nga gihubit sa Bibliya, ang mga tawo may katarongang mangutana, “Nganong gitugotan man sa Diyos ang mga kalamidad?” a Minilyong tawo nga sinserong nakapangutana niini nakakat-on nga ang Diyos naghatag ug makataronganon kaayong tubag diha sa iyang sinulat nga Pulong. (2 Timoteo 3:16) Palihog tagda ang mosunod.

Wala Sila Modawat sa Gugma sa Diyos

Ang Bibliya nag-asoy kanato nga ang atong unang mga ginikanan gihatagan sa Diyos sa tanan nilang gikinahanglan aron ang ilang kinabuhi mahimong malipayon ug luwas sa peligro. Dugang pa, samtang sila ug ang ilang mga anak nagsunod sa sugo sa Diyos nga ‘magmabungahon ug magdaghan ug pun-on ang yuta,’ ang nagkadakong tawhanong pamilya makasalig gayod nga sila atimanon sa Diyos sa walay kataposan.—Genesis 1:28.

Apan, sa pagkaalaot, si Adan ug Eva sa ilang kaugalingong pagbuot mitalikod sa ilang Maglalalang pinaagi sa tinuyo nga pagsupak kaniya ug sa pagbulag kaniya. (Genesis 1:28; 3:1-6) Ang kadaghanan sa ilang mga anak misunod sa ilang lakang. (Genesis 6:5, 6, 11, 12) Sa laktod, ang katawhan sa katibuk-an mas gusto nga silay magbuot sa ilang kaugalingon ug sa ilang puy-anan, ang yuta, nga walay pagtultol sa Diyos. Kay siya Diyos man sa gugma nga nagtahod sa kagawasan sa tawo sa pagpili, wala ipamugos ni Jehova ang iyang pagkasoberano diha sa mga tawo, bisan pag makadaot ang ilang gipiling dalan. b

Bisan pa niana, wala talikdi ni Jehova ang tawo. Hangtod niining tungora ‘siya nagapasubang sa  iyang adlaw diha sa mga tawong daotan ug sa mga maayo ug nagapaulan diha sa mga tawong matarong ug sa mga dili matarong.’ (Mateo 5:45) Dugang pa, gihatagan sa Diyos ang tawo ug katakos sa pagkat-on bahin sa yuta ug sa mga siklo niini, ug kini nga kahibalo nagpaarang sa mga tawo sa pagdeterminar nga may moabot nga sobrang pag-init o sobrang pagbugnaw sa panahon ug ubang posibleng mga kalamidad, sama sa pagbuto sa bolkan.

Ang mga tawo makadiskobre usab kon asang dapita sa yuta ang linogonon o agionon kanunay ug sobrang pagbugnaw o sobrang pag-init sa panahon. Sa ubang kayutaan kini nga kahibalo nakatabang sa pagluwas ug mga kinabuhi pinaagi sa pag-edukar sa tawo ug sa paghimog mas maayong mga pamaagi sa pagpanukod ug mas maayong mga sistema sa pagpasidaan. Bisan pa niana, matag tuig ang kalamidad nagkadaghan. Ang mga hinungdan niini daghan ug komplikado.

Nagpuyo sa Dapit nga Peligroso

Ang kagrabehon sa kalamidad dili sa tanang panahon ikapasangil sa gahom sa kinaiyahan. Dakog kalabotan ang gidaghanon sa mga tawo nga nagpuyo sa naapektohang dapit. Sumala sa usa ka report nga gipatik sa World Bank, diha sa kapin sa 160 ka nasod, kapin sa 25 porsiyento sa populasyon nagpuyo sa mga dapit nga kanunayng agian ug mga kalamidad. “Kon magdaghan ang mga tawo nga mopuyo sa delikadong mga lugar, ang normal nga hitabo sa kinaiyahan mahimong dakong kalamidad,” nag-ingon ang siyentipikong si Klaus Jacob sa Columbia University sa Tinipong Bansa.

Ang ubang mga hinungdan nga nakapasamot sa kalamidad mao ang kusog ug wala sa plano nga pagdako sa siyudad, pagpamuril sa kalasangan, ug paglukop sa pagsemento sa yuta nga makapugong sa pagsuhop sa tubig-ulan. Kining duha nga ulahing gihisgotan makapahinabog mga pagdahili sa lapok ug kusog nga pagbaha nga makakalas ug kinabuhi.

Tungod usab sa tawo ang usa ka linog mahimong dako kaayong kalamidad, kay ang mga tawo mangamatay dili gumikan sa kusog nga pag-uyog sa yuta kondili gumikan sa nangatumpag nga mga bilding. Busa ang mga eksperto bahin sa linog nakaingon: “Ang mga linog dili makakalas ug kinabuhi. Ang mga bilding ang makakalas ug kinabuhi.”

Ang makalas nga kinabuhi mosamot pa ka daghan kon paloy-paloy ang gobyerno. Sa milabayng 400 ka tuig, ang kaulohang siyudad sa usa ka nasod sa Amerika del Sur tulo ka beses nga napayhag sa linog. Ug sukad sa kataposang linog niadtong 1967, ang populasyon midoble ngadto sa lima ka milyon. “Apan ang mga gobyerno walay gihimong mga reglamento sa pagtukod nga makapanalipod unta sa molupyo o kaha dili sila estrikto sa pagpatuman niini,” nag-ingon ang magasing New Scientist.

Kanang giingon sa ibabaw mao gayoy nahitabo sa siyudad sa New Orleans, Louisiana, U.S.A., nga usa ka ubos nga dapit ug bahaonon. Bisan pag dunay dagkong mga dike ug mga bombang pangsuyop sa tubig, ang kalamidad nga gikahadlokan sa daghang tawo nahitabo niadtong 2005 sa dihang mihapak ang Bagyong Katrina. “Ang mga pasidaan nga dugay nang gihatag” wala panumbalinga o “gipalapos lang sa dalunggan,” matod pa sa report sa USA Today.

Ang mga tawo wala usay interes labot sa pag-init sa yuta, nga gituohan sa daghang siyentipiko nga makapasamot sa mga kalamidad nga ipahinabo sa klima ug makapataas sa tubig sa dagat. Tin-aw nga ang gobyerno, katilingban, ug panalapi—nga dili minugna sa Diyos—angay usab nga konsiderahon. Kini makapahinumdom kanato nga tinuod ang gisulti sa Bibliya nga ang tawo dili gayod makahimo ‘bisan sa pagtultol sa iyang lakang.’ (Jeremias  10:23) Lain pang hinungdan mao ang tinamdan sa mga tawo sa mga pasidaan—sa kinaiyahan man ug sa gobyerno.

Alisto sa mga Ilhanan

Una sa tanan, dili ikalimod nga ang mga kalamidad mokalit lang ug tungha. “Ang wala damhang panghitabo modangat [kanatong] tanan,” nag-ingon ang Ecclesiastes 9:11. Apan kasagaran, duna gayoy pipila ka ilhanan gikan sa kinaiyahan o pasidaan gikan sa gobyerno nga dunay moabot nga katalagman. Busa, kon makita na sa mga tawo ang mga ilhanan, may mahimo sila aron maluwas.

Sa dihang mihampak ang tsunami sa isla sa Simeulue sa Indonesia niadtong 2004, pito lang ka tawo ang namatay gikan sa libolibong populasyon. Daghan ang nanagan palayo sa baybay kay nahibalo sila nga ang katingalahang pag-atras sa tubig sa dagat maoy ilhanan nga may moabot nga tsunami. Sa susama, ang mga tawo nakalingkawas sa kusog nga mga bagyo ug mga pagbuto sa bolkan tungod kay namati sila sa mga pasidaan. Sanglit ang mga pasidaan sa kinaiyahan mag-una man kay sa mga pasidaan sa gobyerno, maayo nga mahibalo ka bahin niining duha, ilabina kon nagpuyo ka sa lugar nga hampakonon kanunay ug kalamidad.

Apan, ikasubo nga “ang mga tawo medyo gahig ulo bisag nag-atubang na sila sa kalamidad,” miingon ang usa ka eksperto sa mga bolkan. Tinuod kini ilabina sa mga dapit nga balik-balik nang gipasidan-an nga may moabot nga kadaot apan walay mahitabo o diin ang miaging kalamidad dugay na kaayong nahitabo. Ug usahay ang mga tawo dili makabiya sa ilang mga kabtangan, bisag anaa na sa ilang atubangan ang kalamidad.

Diha sa daghang dapit ang mga tawo dili makabalhin sa luwas nga dapit tungod kay wala silay kuwarta. Apan wala kini magpasabot nga ang atong Maglalalang ang nagkulang, ang kahimtang sa mga kabos nagpakita nga tawo ang nagkulang. Pananglitan, ang mga gobyerno dako kaayog kuwartang gibubo sa pagpalit ug mga armas apan wala kaayoy gihimo sa pagtabang sa mga kabos.

Bisan pa niana, dunay igong tabang nga mabatonan sa kadaghanan, bisag unsa pay ilang mga kahimtang. Unsa man kana? Ang Diyos, pinaagi sa iyang Pulong, ang Balaang Bibliya, naghatag kanato ug daghang maayong mga prinsipyo nga kon atong ipadapat makaluwas ug kinabuhi.

Mga Prinsipyo nga Makaluwas ug Kinabuhi

◼ Ayawg sulayi ang Diyos. “Dili ninyo ibutang si Jehova nga inyong Diyos sa pagsulay,” nag-ingon ang Deuteronomio 6:16. Ang tinuod nga mga Kristohanon dili matuotuohon, nga maghunahuna nga sila panalipdan kanunay sa Diyos batok sa kadaot. Busa, kon ugaling may kapeligrohan, sila mamati sa dinasig nga tambag: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay kasinatian moagi ug magaantos sa silot.”—Proverbio 22:3.

◼ Pabilhi ang kinabuhi inay ang materyal nga mga butang. “Bisag ang usa ka tawo adunay kadagaya ang iyang kinabuhi wala magagikan sa mga butang nga iyang gipanag-iya.” (Lucas 12:15) Oo, ang materyal nga mga butang mapuslanon, apan kini walay kapuslanan sa mga patay. Busa, dili ipangarisgar niadtong nahigugma sa kinabuhi ug nagmahal sa pribilehiyo sa pag-alagad sa Diyos ang ilang kinabuhi aron sa pagbantay sa ilang mga butang.—Salmo 115:17.

Sa 2004, si Tadashi, nga nagpuyo sa Japan, mibakwet dihadiha human maglinog, sa wala pa mohatag ug pasidaan ang gobyerno. Mas bililhon kaniya ang iyang kinabuhi kay sa iyang balay ug mga butang. Si Akira, nga nagpuyo sa mao gihapong dapit, misulat nga “ang gidak-on sa kadaot nagdepende dili sa nangapilding materyal nga mga butang kondili sa tinamdan sa tawo. Akong gilantaw kini nga kalamidad ingong maayong higayon sa pagpayano sa akong kinabuhi.”

◼ Pamati sa mga pasidaan sa gobyerno. “Magpasakop . . . sa labaw nga mga awtoridad.” (Roma 13:1) Kon mosugo na ang gobyerno sa pagbakwet o mohatag ug mga pamaagi nga pagasundon aron malayo sa kadaot, maayong patalinghogan kini. Si Tadashi mituman dayon sa dihang gipabakwet ug busa siya wala maangol o mamatay sa misunod nga mga linog.

Kon ugaling walay mga pasidaang ihatag ang gobyerno labot sa nagsingabot nga kalamidad, ikaw na ang modesisyon kon kanus-a molihok ug kon unsay himoon, nga magtimbang-timbang sa tanang kahimtang. Diha sa ubang dapit ang gobyerno mohatag ug makatabang nga mga giya aron malayo sa kapeligrohan. Kon may makuhang impormasyon nga sama niini sa imong dapit, nahibalo ka ba niini? Ug imo na ba kining nahisgotan uban sa imong pamilya? (Tan-awa ang kahon sa panid  7.) Diha sa daghang bahin sa kalibotan, ilalom sa pagdumala sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova nianang dapita, ang mga kongregasyon sa mga Saksi dunay mga pamaagi nga gisunod kon unsay himoon kon may mahitabong kalamidad, ug kini nga mga pamaagi dako kaayog tabang.

◼ Ipakita ang Kristohanong gugma. Si Jesus miingon: “Ako magahatag kaninyog bag-ong sugo, nga kamo maghigugmaay sa usag usa; ingon sa akong paghigugma kaninyo.” (Juan 13:34) Ang tawo nga nagpakitag nagasakripisyo sa kaugalingon, samag-Kristo nga gugma maningkamot taman sa ginhawa sa pagtabang sa usag usa aron makapangandam o maluwas sa mga kalamidad. Ingong mga Saksi ni Jehova, ang mga ansiyano sa kongregasyon maningkamot gayod sa pagkontak sa tanang sakop sa kongregasyon sa pagtino nga luwas sila o sa pagpabalhin kanila sa mga dapit nga layo sa peligro. Dugang pa, tinoon sa mga ansiyano nga ang kinahanglanon sa matag usa matagan-an, sama sa tubig ilimnon, pagkaon, sapot, ug gikinahanglang mga tambal. Sa laing bahin, ang mga pamilyang Saksi sa dapit nga wala maapektohi magpasaka diha sa ilang mga balay sa isigka-Saksi nga mamakwet. Kanang matanga sa gugma tinuod gayod nga “hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”—Colosas 3:14.

Mosamot ba ang mga kalamidad, sama sa gitagna sa uban? Malagmit, apan dili kini magdugay. Ngano man? Tungod kay ang makasubong yugto sa pagbulag sa tawo gikan sa Diyos hapit nang matapos. Human niana, ang tibuok yuta ug ang tanang molupyo niini bug-os na nga mailalom sa mahigugmaong pagkasoberano ni Jehova, nga may maanindot kaayong mga resulta, nga atong mabasa sa sunod nga artikulo.

[Mga footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 7]

NAKAPANGANDAM KA NA BA SA PAGBAKWET?

Ang New York City Office of Emergency Management nagsugyot nga mag-andam ug usa ka lig-on ug dali mabitbit nga bag nga sudlan ug importanteng mga gamit nga pang-emerhensiya nga gamiton sa pagbakwet. Isulod niini ang mosunod: c

◼ Mga kopya sa importanteng mga papeles nga isulod sa dili mabasa nga sudlanan

◼ Ekstrang mga yawi sa sakyanan ug sa balay

◼ Kredit kard ug kuwarta

◼ Binotelyang tubig ilimnon ug dili mapan-os nga mga pagkaon

◼ Plaslayt, AM/FM nga radyo, cell phone (kon duna), mga baterya

◼ Medisina nga labing menos alang sa usa ka semana, listahan kon pilay tomaron, mga reseta, ug mga ngalan sa doktor ug mga numero sa ilang telepono. (Paneguroa nga layo pa ang petsa nga mahupas ang mga medisina)

◼ First-aid kit

◼ Lig-on ug komportableng mga sapatos ug kapote

◼ Impormasyon bahin sa dapit nga magkita ug mag-abot ang imong pamilya, ug mapa sa inyong dapit

◼ Mga gamit sa bata

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 4]

USGS, David A. Johnston, Cascades Volcano Observatory