Mga Batan-on Nangutana . . .

Naipit sa Duha ka Kultura—Unsay Akong Himoon?

“Italyano ug kaliwat ang akong pamilya, ug prangka kaayo silang mosulti sa ilang pagbati. Kami nagpuyo na karon sa Britanya. Ang mga tawo dinhi pormal kaayo ug matinahoron. Naglibog ko kon unsa gyod ko—Italyano ba ko o Ingles.”—Giosuè, Inglaterra.

“Gisultihan ako sa akong maestro nga kon mosulti gani siya kinahanglang motan-aw ko niya. Apan kon tan-awon nako ang akong Papa dihang mosulti siya, siya moingon nga wala koy batasan. Naipit ko sa duha ka kultura.”—Patrick, taga-Algeria nga nagpuyo na sa Pransiya.

Ang imo bang amahan o inahan taga-laing nasod?

◻ Oo ◻ Dili

Ang imo bang pinulongan o kultura sa eskuylahan lahi nianang sa imong balay?

◻ Oo ◻ Dili

MILYON-MILYON ang mamalhin ug puyo sa laing nasod matag tuig, ug kadaghanan kanila makaatubang ug lisod nga mga problema. Kalit lang nga naipon sila sa mga tawong lahi ug pinulongan, kultura, ug pamiste. Tungod niini pirme silang bugalbugalan—nga maoy nahitabo sa dalagitang si Noor. Siya ug ang iyang pamilya mibalhin gikan sa Jordan ngadto sa Amerika. “Lahi ang among pamiste mao nga kataw-an mi sa mga tawo,” siya miingon. “Ug dili mi makasabot sa pasiaw sa mga Amerikano.”

Lahi nga problema ang giatubang sa batan-ong si Nadia. “Natawo ako sa Alemanya,” siya miingon. “Kay Italyano man ang akong mga ginikanan, ang akong pagsultig Aleman dunay tono, ug gianggaan ako sa mga bata sa eskuylahan ug ‘Italyanang dako.’ Apan inig-adto nako sa Italya, magsulti ko ug Italyano nga may tono nga Aleman. Busa naglibog ko kon unsa gyod ko. Kay bisan asa ko moadto, lahi ako.”

Unsa pang mga problema ang giatubang sa mga anak nga may mga ginikanan nga taga-laing nasod? Sa unsang paagi molampos sila bisan pag ingon niana ang ilang kahimtang?

 Problema sa Kultura ug Pinulongan

Bisan sa balay, anam-anam nga magkalayo ang kultura sa ginikanan ug sa mga anak. Ngano man? Kay ang mga bata makasunod dayon sa bag-ong kultura kay sa ilang mga ginikanan. Pananglitan, otso anyos pa si Ana sa dihang mibalhin sila sa Inglaterra. “Ako ug ang akong igsoong lalaki nakapaangay dayon sa kultura sa London,” miingon siya. “Apan naglisod kaayo sa pagpaangay ang akong mga ginikanan, nga nagdako sa gamayng isla sa Madeira sa Portugal.” Si Voeun, nga tres anyos pa sa dihang miabot sa Australia ang iyang taga-Cambodia nga mga ginikanan, miingon: “Ang akong mga ginikanan wala gayod makapaangay. Gani, si Papa mapikal ug masuko tungod kay dili nako masabtan ang iyang tinamdan ug kaisipan.”

Kining problema sa kultura makapabulag sa mga batan-on sa ilang mga ginikanan. Dayon, mosamot nga magkabulag ang mga pamilya tungod sa pinulongan. Kining problemaha magsugod kay ang mga anak mas dali mang makakat-on sa bag-ong pinulongan kay sa ilang mga ginikanan. Madugangan pa gayod ang problema dihang malimtan na sa mga anak ang ilang lumad nga pinulongan mao nga dili na kaayo sila magkasinabot sa ilang mga ginikanan.

Si Ian, nga karon 14 anyos na, nakaeksperyensiya niini nga problema sa dihang mibalhin ang iyang mga ginikanan sa New York gikan sa Ecuador. “Mas larino akong mosulti ug Iningles kay sa Kinatsila,” siya miingon. “Ang akong mga magtutudlo sa eskuylahan Iningles ug sinultihan, ang akong mga higala Iningles ug sinultihan, unya kami sa akong igsoon mag-Iningles. Busa ang Kinatsila napapas sa akong hunahuna.”

Sama ka ba ug kahimtang kang Ian? Kon ang imong pamilya mibalhin sa laing nasod sa bata ka pa, tingali dili kaayo importante para nimo ang imong lumad nga pinulongan, pero wala ka lang mahibalo nga mapuslan ra diay nimo kini sa ulahi. Tingali imo na lang kining gikalimtan. Si Noor, nga gikutlo sa sinugdan, miingon: “Ang akong amahan miinsister gayod nga ang iyang pinulongan maoy among gamiton diha sa balay, apan dili mi ganahang mosultig Arabiko. Para namo, kapoy-kapoy lang ang pagsultig Arabiko. Iningles ang sinultihan sa among mga higala. Ang mga programa sa TV nga among ginatan-aw puro Iningles. Unsa pa may kapuslanan nga magsulti pa mig Arabiko?”

Apan sa magkaedaran ka na, tingali imong makita nga bentaha gayod nga larino kang mosulti sa imong lumad nga pinulongan. Ugaling, malisdan ka sa paghinumdom sa mga pulong nga kaniadto sayon ra kaayo para nimo. “Masagol nako ang duha ka pinulongan,” nag-ingon ang 13 anyos nga si Michael, kansang mga ginikanan mibalhin ngadto sa Inglaterra gikan sa Tsina. Ang 15 anyos nga si Ornelle, nga mibalhin gikan sa Congo (Kinshasa) ngadto sa London, miingon: “Gusto kong makig-estorya sa akong inahan sa Lingala nga pinulongan, apan maglisod ko kay naanad kog sulti ug Iningles.” Si Lee, nga natawo sa Australia nga ang mga ginikanan taga-Cambodia, nagmahay nga dili siya larino sa pagsulti sa pinulongan sa iyang mga ginikanan. Siya miingon: “Kon duna koy gustong isulti sa akong mga ginikanan bahin sa usa ka butang, maglisod ako sa pagpatin-aw diha sa ilang pinulongan.”

Mga Rason Kon Nganong Angayng Buntogon ang Problema sa Pinulongan

Kon dili ka na kaayo makamaong mosulti sa imong lumad nga pinulongan, ayawg kaguol. Makat-onan ra nimo kini pag-usab. Apan kinahanglang imong makita ang mga bentaha sa pagkat-on. Unsa kini nga mga bentaha? “Akong gitun-an ang pinulongan sa akong mga ginikanan kay gusto kong masuod kanila, ug labaw sa tanan, makaduyog kanila sa pagsimba.” miingon si Giosuè, nga gihisgotan sa sinugdan. “Magkasinabot na kami sa akong mga ginikanan kay makasulti na ako sa ilang pinulongan.”

Gitun-an sa daghang batan-ong Kristohanon ang pinulongan sa ilang mga ginikanan tungod kay buot nilang masangyawan sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos ang mga kataginasod sa ilang mga ginikanan. (Mateo 24:14; 28:19, 20) “Makalipay kaayo nga makasaysay ka sa Kasulatan diha sa duha ka pinulongan!” miingon si Salomão, kinsa mibalhin ngadto sa London sa singko anyos pa siya. “Malimtan na unta nako ang akong lumad nga pinulongan, apan kay nakig-uban na man ako sa kongregasyon nga Portuges ug pinulongan, makasulti na akog Portuges ug Iningles.” Si Oleg, nga 15 anyos ug nagpuyo karon sa Pransiya, miingon: “Malipay kaayo ko nga makatabang sa uban. Makapatin-aw ako sa Bibliya ngadto sa mga tawong  Ruso, Pranses, o Moldovano ug pinulongan.” Nakita ni Noor nga nagkinahanglan ug magwawali ang mga tawong Arabiko ug pinulongan. Siya miingon: “Karon nagtuon ako niini ug naningkamot nga makasulti niinig balik. Ang akong tinamdan nausab. Di ko moreklamo kon koreksiyonan ako. Gusto gyod ko nga makakat-on.”

Unsay imong himoon aron malarino ka sa pinulongan sa imong mga ginikanan? Nakita sa ubang mga pamilya nga kon ang ilang lumad nga pinulongan lang ang ilang gamiton diha sa balay, duha ka pinulongan ang makat-onan sa mga anak. a Mahimong magpatabang ka usab sa imong mga ginikanan aron makamao kang mosulat sa pinulongan. Si Stelios, nga nagdako sa Alemanya apan Grego ug pinulongan, miingon: “Grego ang gamiton sa akong mga ginikanan sa dihang maghisgot kami ug teksto sa Bibliya matag adlaw. Ila kining basahog kusog, ug dayon ako kining isulat. Karon ako makabasa ug makasulat sa pinulongang Grego ug Aleman.”

Sa pagkatinuod, dako kag bentaha kon anad ka sa duha ka kultura ug makasultig kapin sa usa ka pinulongan. Mas makasabot ka sa pagbati sa mga tawo ug makatubag sa ilang mga pangutana bahin sa Diyos kay pamilyar ka sa duha ka kultura. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang usa ka tawo may kalipay diha sa tubag sa iyang baba, ug ang usa ka pulong sa hustong panahon Oh pagkamaayo!” (Proverbio 15:23) Si Preeti, nga Bombay ug mga ginikanan apan gipanganak sa Inglaterra, miingon: “Dili ako maglisod sa pagsangyaw kay pamilyar ako sa duha ka kultura. Makasabot ako sa mga tawo niining duha ka kultura—kon unsay ilang gituohan ug kon unsay ilang tinamdan.”

“Ang Diyos Dili Mapihigon”

Kon sa imong pagtuo naipit ka sa duha ka kultura, ayawg kaluya. Ang imong kahimtang kaamgid nianang mga tawong gihisgotan sa Bibliya. Pananglitan, si Jose bata pa dihang nabulag sa kultura nga Hebreohanon ug siya nagdako didto sa Ehipto. Bisan pa niana, wala niya kalimti ang iyang lumad nga pinulongan. (Genesis 45:1-4) Tungod niini, nakatabang siya sa iyang pamilya.—Genesis 39:1; 45:5.

Si Timoteo, nga nag-uban-uban kang apostol Pablo, Grego ug amahan ug Hudiyo ug inahan. (Buhat 16:1-3) Dili problema para niya ang iyang duha ka kultura, hinunoa nakatabang pa gani kini sa iyang misyonaryong buluhaton.—Filipos 2:19-22.

Malantaw ba usab nimo ang imong kahimtang ingong bentaha imbes kababagan? Hinumdomi, “ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.” (Buhat 10:34, 35) Gihigugma ka ni Jehova bisan kon unsa ka pa, ug bisan diin ka pang suoka sa kalibotan naggikan. Sama sa mga batan-ong gihisgotan dinhi, andam ka ba sa paggamit sa imong kahibalo ug kasinatian sa pagtabang sa uban nga sama nimog kultura sa pagkat-on bahin sa walay gipalabi, mahigugmaong Diyos nga si Jehova? Malipay ka gayod kon imo kining buhaton!—Buhat 20:35.

Ang ubang mga artikulo gikan sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana . . .” makita diha sa Web site nga www.watchtower.org/ype

[Footnote]

MGA BUTANG NGA ANGAYNG PALANDONGON

◼ Unsang mga problema sa kultura ug pinulongan ang imong giatubang?

◼ Sa unsang paagi imong mabuntog kining mga problemaha?

[Hulagway sa panid 20]

Ang pagsulti sa pinulongan sa imong mga ginikanan makapasuod sa pamilya