Pagpaniid sa Kalibotan

◼ Ang tuig 2006 “lagmit kaayo nga mahimong ikaunom nga kinainitang tuig nga natala.” Ang napulo ka kinainitan nahitabo sulod sa miaging 12 ka tuig.—WORLD METEOROLOGICAL ORGANIZATION.

◼ Ang Public Security Bureau sa Beijing nagpakanaog ug usa ka polisa nga “usa lang ka iro” ang batonan sa kada panimalay aron masanta ang pagkaylap sa rabis. Mga 2,660 ka tawo sa Tsina ang namatay tungod sa rabis niadtong 2004.—XINHUA ONLINE, TSINA.

◼ Ang mga bisita sa hotel nga makagunit sa mga kuptanan sa pultahan, mga lampara, mga telepono, ug mga remote control sa TV adunay “50 porsiyentong purohan nga hitakboyan ug sip-on.”—MACLEAN’S, CANADA.

Pag-ihap sa mga Insekto sa Amazon

Ang mga eksperto bahin sa mga insekto (entomologist) nakaila nag mga 60,000 ka espisye sa mga insekto diha sa bagang kalasangan sa Amazon. Sumala sa Folha Online, gibanabana nga adunay mga 180,000 ka espisye nga wala pa mailhi. Sa pagkakaron, adunay 20 ka entomologist nga nagpadayon sa ilang trabaho sa maong dapit. Gipakita sa di pa dugayng estadistika nga mailhan ug mahubit sa mga eksperto ang mga tulo ka espisye matag tuig. Niini nga gikusgon, dangtan ug mga 3,300 ka tuig aron ang mga 90 ka kaliwatan sa mga entomologist makahuman sa pag-ila sa mga espisye, nga ang matag kaliwatan magtrabahog 35 ka tuig!

Kanihit sa Enerhiya

“Gibanabana nga 1.6 ka bilyong tawo, mga 25 porsiyento sa katawhan, ang walay elektrisidad, ug 2.4 ka bilyon ang nagsalig sa uling, tai sa mananap o kahoy alang sa ilang pagpangluto ug pagpainit sa balay,” nag-ingon ang Our Planet, usa ka magasin nga gipatik sa United Nations Environment Programme. “Ang aso gikan niining naandang mga igsusugnod mao ang hinungdan sa mga sakit nga makapatay ug mga duha ka milyon ug tunga ka mga babaye ug mga bata kada tuig.”

Internet Makapaguol

Pinaagi sa mga Web site sa Internet, ang mga tawo mahimong makig-estorya sa dili kaila nga mga tawo ug gituohan nila nga kini makahimo nilang mas popular. Apan ang maong mga Web site maoy “kinaham [usab] nga dapit sa mga bakakon,” sa mga mapihigon sa ubang rasa, mga hilabtanon, ug sa mga kortog-pangutok, nag-ingon ang Folha Online. Ang pipila ka tiggamit sa Web site dili motug-an kon kinsa gayod sila. Ang uban manaway sa mga tawong tambok kaayo, putot, kingki ug buhok, ug uban pa, nga makapaguol kaayo kanila. Sumala sa sikologo nga si Ivelise Fortim nga taga-Brazil, ilang masinati kini tungod kay “ang mahitabo diha sa Internet mas hinungdanon alang sa mga biktima kay sa mahitabo sa adlaw-adlaw nga kinabuhi.”

Modernong Karaan nga Calculator

Niadtong 1901, ang mga tigpanguhag espongha sa dagat nakakita ug gitay-an nang instrumento gikan sa usa ka barko sa Roma nga nalunod duol sa isla sa Antikýthēra sa Gresya. Kini karon giila nga moderno na kaayo nga calculator niadtong panahona nga gigamit sa pagtuon sa mga bituon ug sa mga planeta sa ikaduhang siglo W.K.P. Pinaagi sa paggamit ug X-ray nga makina nga mohatag ug tin-aw kaayong hulagway, nakita sa mga siyentipiko nga nagsusi di pa dugay sa “Instrumentong Antikythera” nga kini kahoy ug kaha ug may duolan sa 30 ka bronse nga ngipon-ngipon. Kining instrumentoha makasubay sa tukmang posisyon sa adlaw ug bulan ug makatagna sa umaabot nga mga eklipse. Sumala pa sa magasing Nature, kini nga instrumento “mas moderno kay sa bisan unsang instrumento bisag milabay na ang 1,000 ka tuig.”

[Picture Credit Line sa panid 21]

AP Photo/Thanassis Stavrakis