Sa Unsang Paagi Makalikay Ako sa Pornograpiya?
Mga Batan-on Nangutana . . .
Sa Unsang Paagi Makalikay Ako sa Pornograpiya?
“Usa ka estudyante dunay gipapilit nga letrato sa usa ka hubo nga babaye diha sa iyang kabinet sa eskuylahan. Ang iyang kabinet duol sa akong kabinet.”—Robert. a
“Nanukiduki ako sa Internet para sa akong homwork dihang kalit lang nga nakabukas ako ug Web site nga nagpakitag bastos nga mga hulagway.”—Annette.
SA BATA pa ang imong mga ginikanan, pangitaonon ang pornograpiya. b Karon, daghan na kaayo kini. Sama kang Robert, nga gikutlo sa ibabaw, tingali nakakita kag bastos nga mga letrato nga gidala sa imong kauban sa eskuylahan. O, sama kang Annette, nakakita ka niini sa Internet nga wala nimo tuyoa. Usa ka 19-anyos nga dalaga miingon, “Usahay motan-aw ako o mamalit pinaagig Internet o magsusi sa akong deposito sa bangko ug dayon mokalit lag butho ang bastos nga mga hulagway!”
Ordinaryo na kini. Sa usa ka panukiduki, 90 porsiyento sa mga batan-on nga nag-edad ug 8 hangtod 16 miingon nga sila nakakitag pornograpiya sa Internet nga wala tuyoa—kasagaran samtang naghimog homwork! Sa pagkatinuod, dali na kaayo ang pagtan-aw ug pornograpiya kay milyon-milyon man ang mga Web site nga nagpakitag daghan kaayong bastos nga mga hulagway. Mahimo pa gani kining makita diha sa cell phone. “Popular kaayo kini sa among eskuylahan,” miingon ang 16-anyos nga si Denise. “Inigka-Lunes walay laing estoryahan ang mga batan-on kondili ang mga hulagway nga ilang gibutang diha sa cell phone sa miaging Sabado o Dominggo.”
Sanglit daghan kaayo ang motan-aw ug pornograpiya, tingali mangutana ka, ‘Makadaot ba gayod kini?’ Oo, makadaot kini sa daghang katarongan. Maghisgot lang kita ug tulo ka katarongan:
◼ Ang pornograpiya makapaubos sa pagkatawo sa nagmugna ug nagtan-aw niini.—1 Tesalonica 4:3-5.
◼ Ang pagkaikag ug pornograpiya kaamgid sa mangil-ad nga kailibgon sa daotang mga manulonda sa panahon ni Noe.—Genesis 6:2; Judas 6, 7.
◼ Ang pagtan-aw ug pornograpiya kasagaran maoy unang lakang sa paghimog mangil-ad nga mga buhat sa sekso.—Santiago 1:14, 15.
Ang pornograpiya makadaot niadtong mahulog niana. Palandonga ang duha ka pananglitan:
“Bata pa kaayo ko nga nagsugod ug tan-aw ug pornograpiya, ug naglisod gyod ako sa paghunong. Dugay na kaayo kining nahitabo, apan ang mga larawan nga akong nakita klaro pa kaayo sa akong hunahuna. Ang imong nakita dili gayod mapala sa imong hunahuna, ug tulisokon ka kanunay sa imong konsensiya. Ang pornograpiya makadaot sa imong pagtamod sa kaugalingon ug mopabati kanimo nga hugaw ug walay pulos. Makatugaw kaayo kini sa imong hunahuna.”—Erica.
“Naadik ako sa pornograpiya sulod sa 10 ka tuig, ug 14 ka tuig nang mihunong ako pagtan-aw niini. Apan, bisan karon adlaw-adlaw akong nakigbisog niini. Ang kaibog, bisag menos-menos na, anaa gihapon. Kuryoso gihapon ko niini. Ang mga hulagway nga akong nakita nagpabilin sa akong hunahuna. Nagbasol ako nga nasugdan nako kining mangil-ad nga buhat. Sa primero, abi nakog dili kini makadaot. Apan karon akong naamgohan nga makadaot diay kini. Ang pornograpiya mangil-ad ug makapaubos sa pagkatawo sa tanang hingtungdan. Bisag unsa pay isulti sa mga tigpaluyo niini, ang pornograpiya mangil-ad gayod.”—Jeff.
Susiha ang Kahimtang
Sa unsang paagi malikayan nimo bisan ang wala tuyoang pagkakitag pornograpiya? Una, analisaha ang situwasyon.
Kapila ka makakitag pornograpiya nga wala tuyoa?
□ Wala pa sukad □ Panagsa
□ Senemana □ Kada adlaw
Diin kini sagad makita?
□ Internet □ Eskuylahan
□ TV □ Uban pa
Sa unsang paagi nakakita ka niini?
Pananglitan:
Padad-an ka ba sa imong mga kauban sa eskuylahan ug e-mail o message diha sa cell phone nga gipasukipan ug pornograpiya? Ang pagkasayod bahin niini moaghat kanimo sa pagtangtang o pag-delete nianang gipadala kanimo.
Sa nag-Internet ka, may migula bag kalit sa eskrin dihang nagtayp ka ug partikular nga mga pulong samtang nanukiduki? Ang pagkasayod bahin niini makatabang kanimo nga magmaespesipiko sa imong mga pulong nga itayp sa kompiyuter.
Sa ubos, isulat ang ubang mga sirkumstansiya kon nganong nakakita kag pornograpiya.
․․․․․
Base sa imong tubag, unsay imong himoon aron mamenosan ang imong pagkakitag pornograpiya? (Isulat ang imong hunahuna dinhi.)
․․․․․
Unsay imong himoon kon makakita kag pornograpiya nga wala tuyoa?
□ Molingiw dayon ako.
□ Motan-aw makadiyot tungod kay kuryoso ako.
□ Mopadayon pagtan-aw niini ug mangita pag lain.
Kon imong gitsekan ang ikaduha o ikatulo, unsay imong planong himoon?
․․․․․
Kon Unsaon Paglingkawas Gikan Niini
Nakuryoso ang uban sa dihang nakakita silag pornograpiya nga wala tuyoa, ug sa ngadto-ngadto nahimo na nilang batasan ang pagtan-aw niini. Lisod biyaan kining batasana. Si Jeff, nga gikutlo sa sinugdan, miingon: “Sa wala pa ako magtuon sa Bibliya, nakasulay na ako sa halos tanang gidungog nga droga. Apan sa akong pagkaadik, ang kinalisdan sa tanan nga hunongon mao ang pornograpiya.”
Kon naadik ka na sa pagtan-aw ug pornograpiya, dili ka angayng mawad-ag paglaom. Matabangan ka pa. Sa unsang paagi?
◼ Sabta kon unsa gayod ang pornograpiya. Kini maoy paagi ni Satanas sa paghimo nga malaw-ay sa usa ka butang nga gihimo ni Jehova nga dungganon. Kon ingon niini ang imong pagsabot sa pornograpiya, imo gayong ‘dumtan ang daotan.’—Salmo 97:10.
◼ Hunahunaa ang mga epekto. Ang pornograpiya makabungkag ug kaminyoon. Kini makadaot sa dungog sa mga babaye ug lalaki. Kini makapaubos sa pagkatawo niadtong motan-aw niini. Busa may maayong katarongan ang Bibliya sa pag-ingon: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon.” (Proverbio 22:3) Isulat sa ubos ang usa ka pananglitan sa kadaot nga mahitabo kanimo kon magsige kag tan-aw ug pornograpiya.
․․․․․
◼ Panaad. “Ako mihimog pakigsaad nga dili gayod ako motan-aw nga maibogon sa usa ka dalaga,” miingon ang matinumanong si Job. (Job 31:1, Today’s English Version) Aniay pipila ka sugyot nga mahimo nimong ipanaad:
□ Dili ako mag-Internet kon mag-inusara ako sa lawak.
□ I-close dayon nako ang Web site o ang bastos nga hulagway nga mokalit lag gula.
□ Magpatambag ako sa usa ka hamtong nga higala kon mosugmat ang akong gana sa pagtan-awg pornograpiya.
May mahunahunaan ka bang ubang mga panaad nga makatabang kanimo sa imong pagpakigbisog batok sa pornograpiya? Kon mao, isulat kini sa ubos.
․․․․․
◼ Iampo kini. Ang salmista miampo kang Jehova: “Ilikay ang akong mga mata gikan sa pagtan-aw sa butang nga walay-pulos.” (Salmo 119:37) Sa pagkatinuod, lisod gayod talikdan ang usa ka butang nga madanihon sa makasasalang unod. Apan buot ni Jehova nga Diyos nga molampos ka sa imong pakigbisog, ug iya kang hatagan ug “gahom nga labaw sa kasarangan” aron makabuhat kag maayo!—2 Corinto 4:7.
◼ Ipakigsulti kini. Maulaw ka ba? Tingali! Apan hunahunaa nga mogaan gayod ang imong pagbati kon isugid nimo kini sa uban. Ang tawo nga imong gisumbongan mahimong samag “igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.” (Proverbio 17:17) Ang pagsugid sa imong problema ngadto sa usa ka tawo nga imong kasaligan kasagaran makatabang kanimo sa pagbulag gikan niini nga batasan!
Kon naanad ka na sa pagtan-aw ug pornograpiya, isulat sa ubos ang ngalan sa hamtong nga tawo nga sa imong pamati dili ka maulaw sa pagsugid kaniya.
․․․․․
Makasalig ka nga molampos ka sa imong pagpakigbisog batok sa pornograpiya. Sa pagkatinuod, usa gayod ka dakong kadaogan matag higayon nga dili ka magpatental sa pagtan-aw niini. Isugid kang Jehova ang maong kadaogan, ug pasalamati siya sa kusog nga iyang gihatag kanimo. Hinumdomi nga pinaagi sa paglikay sa pornograpiya, ikaw nakapalipay sa kasingkasing ni Jehova!—Proverbio 27:11.
Ang ubang mga artikulo gikan sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana . . .” makita diha sa Web site nga www.watchtower.org/ype
[Mga footnote]
a Ang mga ngalan niining artikuloha giusab.
b Ang terminong pornograpiya nagpasabot sa bastos nga talan-awon nga gilaraw sa pagpukaw sa gana sa tumatan-aw, magbabasa, o tigpaminaw. Mahimong maglakip kini sa mga letrato maingon man mga basahon ug mapaminawan.
MGA BUTANG NGA ANGAYNG PALANDONGON
◼ Sa unsang paagi gihimong malaw-ay sa pornograpiya ang usa ka butang nga dungganon?
◼ Unsay imong himoon aron makalikay ka sa pornograpiya?
◼ Sa unsang paagi matabangan nimo ang imong igsoon nga may problema sa pornograpiya?
[Hulagway sa panid 12, 13]
Padad-an ka ba sa imong mga kauban sa eskuylahan ug e-mail o message diha sa cell phone nga gipasukipan ug pornograpiya?