Pagpaniid sa Kalibotan

◼ “Sulod sa ika-20ng siglo, 100 ka milyon ang nangamatay tungod sa tabako.”​—WORLD HEALTH ORGANIZATION, SWITZERLAND.

◼ “Sa mga 9,000 ka pasyente nga gioperahan ug kasingkasing didto sa [United Kingdom] gikan sa 1996 hangtod sa 2003, ang naabonohan ug red cell may tulo ka pilo nga purohang mamatay paglabayg usa ka tuig ug halos unom ka pilo nga purohang mamatay sulod sa 30 ka adlaw human sa operasyon kon itandi sa mga wala kaabonohi.”​—NEW SCIENTIST, BRITANYA.

Panahon ba Gayod sa Kalinaw?

“Ang Pasko maoy usa sa atong dagkong mga selebrasyon,” apan kini usab “maoy panahon sa panag-away,” nag-ingon ang Vi Föräldrar, usa ka magasin sa Sweden para sa mga ginikanan. Sa pagkamatuod, ang pamilya “magsigeg lalis ug away [panahon sa Pasko] kay sa ubang panahon.” Kining magasina nag-interbiyo ug kapin sa 1,100 ka ginikanan nga may gagmayng mga anak bahin sa ilang naeksperyensiyahan panahon sa Pasko. Mga 88 porsiyento nag-ingon nga ang ilang pamilya maglalis “kon asa magselebrar sa Pasko ug kon unsay himoon.” Daghang ginikanan naglagot kay patuyangag hatag sa mga apohan ang ilang mga apo ug mga kendi ug walay kapuslanang mga gasa.

Mas Makapalipay ang Paghatag

“Ang kuwarta makapalipay nimo​—kon imo kining ipanghatag,” nagkanayon ang ulohan sa The Globe and Mail sa Canada. Bisan tuod ang kadaghanan sa mga gipangutana nagtuo nga sila malipayon kaayo kon sila mogasto para sa ilang kaugalingon, kadtong naggamit sa ilang kuwarta sa pagtabang sa uban, bisag pila pay kantidad, sa pagkatinuod mas malipayon gayod. Ang mantalaan nag-ingon nga “sumala sa gipakita sa daghang pagtuon, ang bahandi dili makagarantiya nga magmalipayon ang usa. Kon ang mga tawo makabaton ug igong salapi nga makatagana sa ilang mga panginahanglan, ang pagbaton ug daghan niana dili makahatag ug dugang kalipay.”

Makapalit Ka Niana sa Internet!

Nakadesisyon ang mga opisyales sa gobyerno sa Amerika sa pagsusi kon ang ilang posibleng mga kaaway “makapalit bag makuyaw nga mga gamit sa militar” diha sa Internet, nag-ingon ang magasing New Scientist. “Nakurat sila sa pagkahibalo nga mapalit kana.” Pinaagi sa ilado kaayong baligyaanan diha sa Internet, wala sila magkaproblema sa pagpalit ug “mga piraso sa pangdepensa sa lawas nga iya sa militar sa Amerika,” “ginamit nang nukleyar-biolohikal-kemikal nga sapot,” mga piyesa sa mga ayroplanong iggugubat, ug “uban pang delikadong mga gamit sa militar.” Walay nahibalo kon unsang kalakiha nga nakabaton man nianang mga butanga ang mga tigbaligya, apan daghan “ang gipang-imbestigar na karon,” nag-ingon ang magasin.

Karaang Papilit

Sa karaang panahon, ang helmet sa Romanong opisyal dunay gipilit nga dayan-dayan nga platang mga dahon-dahon nga laurel, ug kini nga dayan-dayan gigamitan ug papilit nga sama kalig-on sa modernong mga papilit. Sulagmang nadiskobrehan kana ni Frank Willer, nga dako-dako sa mga tig-ayo sa Rhineland Museum sa Bonn, Germany. Ginamit ang pinog-agi nga gabas para sa puthaw, iyang gitangtang ang gamayng piraso nga metal gikan sa puthawng helmet sa unang siglo B.C.E. nga nalubong sa Rhine River sa mga 1,500 ka tuig. “Tungod sa kainit sa gabas, natangtang ang platang mga dahon-dahon sa laurel gikan sa helmet, mao nga nakita ang lama sa papilit,” siya nag-ingon. Nadiskobrehan sa mga pagsusi nga ang maong lig-ong papilit hinimo sa aspalto, alkitran, ug sebo sa baka.