Mga Siklo nga Hinungdanon sa Kinabuhi

KON putlon ang suplay sa preskong hangin ug tubig sa siyudad ug sungsongan ang mga imburnal, ang tanan magsakit ug mangamatay. Bisan pa niana, ang atong planeta maoy usa ka siradong sistema​—ang hinlong hangin ug tubig dili pinadala gikan sa wanang, ug ang hugaw niini dili usab mapadala ngadto sa wanang! Busa sa unsang paagi ang atmospera sa Yuta makapabiling hinlo ug mapuy-an? Tungod sa mga siklo sa kinaiyahan, sama sa siklo sa tubig, carbon dioxide, oksiheno, ug nitroheno, nga gipatin-aw ug gipakita dinhi.

Ang siklo sa tubig dunay tulo ka hugna. 1. Ang init sa adlaw mopaalisngaw sa tubig ngadto sa atmospera. 2. Ang inalisngaw niining nahinloang tubig mahimong panganod. 3. Ang panganod, sa baylo, mahimong ulan, ulan nga yelo, niyebe, nga mahulog sa yuta, busa nagtapos sa siklo. Unsa ka daghang tubig ang maresiklo tuig-tuig? Sumala sa pamanabana, igo nga masanapan ang tanang kontinente sa giladmong mga tres piye.

2

← ◯

↓ 3 ↑

↓ 1 ↑

↓ ↑

→ →

→

Ang siklo sa carbon dioxide ug oksiheno dunay duha ka proseso​—photosynthesis ug ginhawa. a Ang photosynthesis mogamit ug init sa adlaw, carbon dioxide, ug tubig sa paghimog carbohydrate ug oksiheno. Ang ginhawa sa hayop ug mga tawo duyog sa carbohydrate ug oksiheno makapatunghag enerhiya, carbon dioxide, ug tubig. Busa ang mapatungha sa usa ka siklo gamiton sa lain, ug kining tanan ginahimo sa mahinlo, episyente, ug hilom nga paagi.

Oksiheno

←

← ←

↓ ↑

↓ ↑

↓ ↑

→ →

→

Carbon dioxide

 Ang siklo sa nitroheno gikinahanglan sa paggamag mga amino acid, protina, ug ubang organikong mga molekula. A. Ang siklo magsugod dihang himoon sa kilat ug sa bakterya ang nitroheno sa atmospera nga mga elemento aron masuhop sa mga tanom. B. Sa baylo, gamiton kini sa mga tanom sa paghimog organikong mga molekula. Kon kaonon sa mga mananap ang tanom, makaon usab nila ang nitroheno. C. Sa dihang mamatay ang mga tanom ug mga mananap, laing grupo sa bakterya modugta niini nga nitroheno, dayon ang nitroheno mabalik diha sa yuta ug sa atmospera.

← ← ← ← ← ← ← ← ← ←

↓ ↑

↓ Ang atmospera sa yuta ↑

↓ maoy 78 porsiyento nitroheno ↑

↓ ↑

↓ ↓ Organikong ↑

↓ A ↓ mga molekula ↑

↓ Bakterya ↓ B ↑ ↓ C ↑

→ Mga substansiyang nitroheno Bakterya →

→ → →

Hingpit nga Proseso sa Paghinlo sa Hugaw!

Palandonga: Tungod sa teknolohiya, ang tawo tuig-tuig makapatunghag daghang toneladang makahilo ug dili madugtang hugaw. Bisan pa niana, ang Yuta maayo kaayong mohinlo sa tanang hugaw niini pinaagi sa mga proseso sa kemika. “Imposible gayod nga walay nagpahinabo niini nga mga proseso” nga nakahatag ug kaayohan sa kalikopan, miingon si M. A. Corey nga magsusulat bahin sa relihiyon ug siyensiya.

Gipasidunggan sa Bibliya ang Usa nga nagpahinabo niini, nga nag-ingon: “Pagkadaghan sa imong mga buhat, Oh Jehova! Sa kaalam gibuhat mo silang tanan.” (Salmo 104:24) Kanang maong kaalam gipadayag sa linaing paagi diha sa katawhan.

Footnote]