Gipanalanginan kay Giuna ang Diyos
Gipanalanginan kay Giuna ang Diyos
Sumala sa Giasoy ni Pierre Worou
“Bonjour!” Kini maoy pangomostang Pranses nga naandan na nakong gigamit. Apan sa Nobyembre 1975, ako gidakop tungod sa pagsulti niini. Paasoya ako kon unsay hinungdan nga gidakop man ako ug kon unsa pay sunod nga nahitabo.
NATAWO ako sa Enero 1, 1944, sa Malété, nga barangay sa Savé, sa sentro sa Benin. a Ginganlan ako sa akong mga ginikanan ug Abiola, nga naandang Yoruba nga ngalan. Sa bata pa, giusab ko kinig Pierre kay para nako mas moderno ug popular kini.
Ang mga tawo didto dunay mga angga sa tanang batan-on. Ako ilang gianggaan ug Pastor tungod kay dihang natawo ako, kamay-ong ako sa usa ka pastor. Apan mas interesado ako sa pagdulag saker kay sa pagtambong sa mga klase sa katekismo.
Sa 1959, mibalhin ako sa Sakété, usa ka siyudad sa habagatan sa nasod aron makapadayon ako sa pag-eskuyla. Miipon akog puyo sa akong ig-agaw nga si Simon, usa ka maestro, nga bag-o pang nagtuon ug Bibliya uban sa duha ka Saksi ni Jehova. Sa primero, dili ako interesado sa pagduyog sa pagtuon. Dayon akong gihagad ang akong laing ig-agaw nga si Michel sa pagtuon uban nako. Misugot siya ug niadtong tungora lang nako nadunggan ang ngalan sa Diyos nga Jehova.
Usa ka Dominggo niana, si Simon, si Michel, ug ako midesisyon nga dili manimba apan manambong hinuon sa tigom sa mga Saksi. Apan naluya kami kay lima lang ang akong nakita nga atua didto—ang duha ka Saksi ug kaming tulo ka mag-agaw. Bisan pa niana, among nasabtan nga kamatuoran sa Bibliya ang among nadunggan ug nagpadayon kami sa pagtuon. Si Michel ang unang nabawtismohan agig simbolo sa iyang pagpahinungod sa Diyos. Karon siya nag-alagad ingong payunir, nga maoy pagtawag sa mga Saksi ni Jehova sa bug-os panahong ministro.
Si Simon mibalhin sa siyudad sa Kokoro, ug miuban ko niya. Dihay giplanong pagahimoon nga asembliya sa mga Saksi didto sa Ouansougon. Si Simon nagtaksi sa pag-adto didto, samtang ako nagbisikleta ug 220 kilometros aron makatambong didto. Kaming duha gibawtismohan didto sa Septiyembre 15, 1961.
Mga Problema Diha sa Bug-os Panahong Ministeryo
Ako nagdibuho ug namaligyag mga hulagway ug nanguma agig pangabuhi. Sa dihang miduaw si Philippe Zannou, nga usa ka ministro nga nagaduaw ug mga kongregasyon, siya nangutana kon nakahunahuna ba ako sa pagpayunir. Human makig-estorya bahin niini, kami sa akong higala nga si Emmanuel Fatunbi miingon nga magpayunir kami sugod sa Pebrero 1966. Sa ulahi, ako giasayn sa pagduaw sa mga kongregasyon nga nagsultig Fon, Gun, Yoruba, ug Pranses nga mga pinulongan.
Sa ngadto-ngadto nakaila nako ang maanyag nga Kristohanong sister nga gusto usab ug simpleng kinabuhi. Nagpakasal kami ni Julienne niadtong Agosto 12, 1971, ug nag-uban kami sa pagduaw
sa mga kongregasyon. Ang among anak nga lalaki nga si Bola natawo sa Agosto 18, 1972. Kon moduaw kami ug mga kongregasyon, magbisikleta ako ug si Julienne moangkas nga magbaba kang Bola. Kasagaran isakay sa usa ka igsoon ang among karga sa likod sa iyang bisikleta. Upat ka tuig nga nagaduaw kami sa mga kongregasyon niining paagiha.Usa ka adlaw niana, si Julienne nasakit ug tibuok gabi siyang naglubag-lubag sa kasakit. Pagkaugma, milugsong ko sa karsada ug nangayog tabang. Dihadiha, miabot ang usa ka taksi, nga talagsa rang moagi didto ug wala pa gyoy pasahero! Akong gisultihan ang drayber sa situwasyon ug gihangyo siya sa paghatod namo ngadto sa Porto Novo, ang kaulohan, nga mga 25 kilometros ka layo. Misugot siya. Pag-abot didto, siya mipahiyom ug miingon: “Sige lang, ayaw lag bayad.”
Si Julienne nagpauli sa iyang panglawas didto sa balay sa usa ka Saksi sulod sa duha ka semana. Ang doktor buotan kaayo kay moduaw ug mohatod siyag tambal kada adlaw. Sa kataposan niyang pag-eksamin kang Julienne, medyo gikulbaan kong nangutana sa among bayranan. Nakuratan ako sa iyang tubag, “Wala kamoy bayranan.”
Dagkong mga Kausaban
Sa 1975, gisundog sa Dahomey ang matang sa panggobyerno ni Marx. Ang ngalan sa nasod giilisan ug People’s Republic of Benin. Nabag-o usab ang adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Usa ka bag-ong panimbaya ang gipatuman: “Pour la révolution?” (Andam ka na ba sa rebolusyon?) Ang mga tawo kinahanglang motubag: “Prêt!” (Andam na ko!) Wala kami mosunod sa maong politikanhong mga panimbaya tungod sa among tanlag nga nabansay sa Bibliya. Tungod niini gidumtan kami.
Usa ka Dominggo niana sa ulahing bahin sa 1975, gidakop ako samtang namalaybalay duol sa St. Michel. Sama sa akong gihisgotan sa sinugdanan, ako mitubag ug “Bonjour!” ngadto sa usa ka lalaki nga mitimbaya nako ug “Pour la révolution?” Gidala ako sa estasyonan sa polis, diin didto ako gikulata. Apan nianang adlawa ra gihapon ako gibuhian tungod sa tabang sa tulo ka Saksi didtong dapita.
Ako ang unang Saksi ni Jehova nga gidakop. Sa wala madugay daghan na ang gipangdakop diha sa tibuok nasod. Giilog sa gobyerno ang mga Kingdom Hall, ug gipapahawa sa nasod ang mga misyonaryo. Gipasira pa gani ang sangang buhatan, ug daghang Saksi ang mikalagiw sa nasod ug miadto sa Togo sa kasadpan o sa Nigeria sa sidlakan.
Midako ang Among Pamilya sa Nigeria
Ang among ikaduhang anak nga lalaki, si Kola, natawo sa Abril 25, 1976. Duha ka adlaw sa ulahi, ang balaod sa gobyerno nga Num. 111 nagdili sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova. Mibiya kami paingon sa Nigeria, ug miadto kami sa usa ka Kingdom Hall nga punog mga kagiw. Pagkasunod adlaw giasayn kami ngadto sa duol nga mga kongregasyon. Dihang makapahawa na ang usa ka grupo sa mga kagiw, laing grupo na usab ang mangabot. Mga trak dekarga ang maghatod sa mga bag-ong nangabot ngadto sa layo-layong mga kongregasyon.
Gihangyo ako sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Nigeria sa pagduaw sa tanang Saksi nga gikan sa Benin. Dayon gitudlo ako ingong ministro nga nagaduaw ug mga kongregasyon sa Nigeria nga Yoruba ug pinulongan, ug sa ulahi ngadto sa mga kongregasyon nga Gun ug pinulongan. Motorsiklo ang among gigamit sa pagbiyahe. Si Bola molingkod sa akong atubangan ug si Kola anaa sa among tunga ni Julienne.
Sa 1979, among nahibaloan nga nagsabak si Julienne kang Jemima, busa kinahanglan kaming mohunong sa among buluhaton sa pagduaw ug mga kongregasyon. Ang manghod nga babaye ni Julienne, nga among gianggaan ug Pépé, miabot gikan sa Benin ug mipuyo uban namo. Midako pa ang among pamilya. Duha ka lalaki ang natawo: si Caleb sa 1983 ug si Silas sa 1987. Busa miabot ug walo ang among pamilya. Kami ni Julienne naningkamot nga mahimong maayong mga ginikanan, apan gusto kaming magpabilin sa bug-os panahong pag-alagad kutob sa mahimo. Sa unsang paagi among nahimo kana? Nangabang kamig uma ug nananom ug balanghoy, mais, ug gabi. Dayon nagtukod kamig gamayng balay sa baryo sa Ilogbo-Eremi.
Ako ug si Julienne manangyaw sa buntag dihang ang mga bata atua na sa eskuylahan. Kaming pamilya magdungan gayod ug paniudto. Dayon, human makatagpilaw kadiyot, manangyaw na pod mi. Si Julienne ug Pépé namaligya usab ug mga abot sa uma didto sa merkado. Nangamas gayod kami pag-ayo. Kaluoy sa Diyos, talagsa ra kaming masakit niadtong mga tuiga.
Gipanalanginan Bisag Mubog Edukasyon
Wala kami magdasig sa among mga anak sa pagkuhag taas nga edukasyon. Nahibalo kami nga ang pag-una sa intereses sa Gingharian, pag-ugmad sa Kristohanong mga hiyas, ug ang pagkugi maoy sekreto sa pagkabaton ug malamposong kinabuhi. Naningkamot gayod kami sa pagsilsil niining mga prinsipyoha diha sa kasingkasing sa among mga anak. Ako silang ginatun-an, ug makapalipay gayod ang pagkakita kanila nga nahigugma kang Jehova, nagpahinungod sa ilang kinabuhi sa pag-alagad kaniya, ug nagpabawtismo ingong simbolo sa ilang pahinungod!
Si Pépé mas magulang sa among mga anak ug siya ang unang mibiya sa among panimalay. Sa una, dihang miipon pa siya namog puyo, ako siyang gitudloan pagbasa. Bisag wala siya makaeskuyla, porsigido siya sa pagtuon sa Bibliya ug sa ubang mga butang may kalabotan sa pagsimba sa Diyos. Human makapayunir ug pipila ka tuig, naminyo siya kang Monday Akinra, usa ka ministro nga nagaduaw ug mga kongregasyon, ug miduyog siya sa iyang bana niining buluhatona. Duna silay anak nga ginganlag Timothy. Si Pépé ug si Monday nagpadayon diha sa bug-os panahong pag-alagad, ug si Monday nakabaton ug daghang responsabilidad sa mga asembliya.
Si Bola gibansay sa pagluto sa usa ka dakong kompaniya. Wala madugay namatikdan sa mga direktor ang iyang maayong batasan sa pagtrabaho, ang iyang pagkakasaligan, ug uban pang maayong Kristohanong mga hiyas. Sa ngadto-ngadto, gihatagan siyag taas-taas nga posisyon sa kompaniya. Dugang pa, buotan siya nga bana sa iyang maanyag nga asawa nga si Jane, usa ka maayong amahan sa iyang tulo ka anak, ug kasaligang ansiyano sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Lagos, Nigeria.
Si Kola gibansay ingong sastre ug nagpayunir. Kay nakakat-on man siya ug Iningles samtang didto siya sa Nigeria, sa 1995 gidapit siya sa pag-alagad sa Translation Department sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Benin. Siya nag-alagad didto sulod sa miaging 13 ka tuig.
Among Ministeryo Balik sa Benin
Nalipay kaayo kami nga niadtong Enero 23, 1990 ang gobyerno sa Benin nagpakanaog ug balaod nga nagtangtang sa pagdili sa among buluhaton. Daghang kagiw ang namalik. Dugang pa, nangabot ang bag-ong mga misyonaryo sa Benin, ug nabuksan pag-usab ang sangang buhatan. Sa 1994, namalik ang among pamilya sa Benin, apan si Pépé, si Bola, ug ang ilang mga pamilya nagpabilin sa Nigeria.
Nakakita akog partaym nga trabaho. Tungod sa kita sa gipaabangan namong balay sa Nigeria ug sa tabang ni Bola nakatukod kamig balay para kanamong lima nga duol sa sangang buhatan. Si Jemima nagpayunir sulod sa unom ka tuig, nga gisustentohan ang iyang kaugalingon pinaagi sa pagpanahi. Dayon naminyo siya kang Kokou Ahoumenou, ug sila karon nag-alagad sa sangang buhatan. Si Caleb ug Silas nag-eskuyla pa. Sa tabang sa Diyos ug sa among pamilya, si Julienne ug ako nakapadayon sa pagpayunir sa kapig 40 ka tuig.
Gipanalanginan pag-ayo sa Diyos ang pagsangyaw sa Benin. Dihang gibawtismohan ako sa 1961, 871 ka Saksi ni Jehova ang nagsangyaw bahin sa Gingharian diha sa nasod. Sa tuig nga ako gidakop, kini miabot ug 2,381. Dihang mibalik kami sa Benin sa 1994, ang gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova miabot ug 3,858, bisan pa sa 14 ka tuig nga pagdili. Karon kapin na ug 9,000—ug ang mitambong sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo sa 2008 maoy 35,752.
Usahay moadto ako sa dapit diin ako gidakop kapin na sa 30 ka tuig kanhi ug mamalandong ako sa tanang nahitabo. Mapasalamaton kaayo ako sa Diyos nga iyang gipanalanginan ang akong pamilya. Wala kami magkulang ug bisan unsa. Ug timbayaon gihapon nako ang tanan ug “Bonjour!”
[Footnote]
a Niadtong panahona ang Benin gitawag ug Dahomey ug nailalom sa pagmando sa Pransiya diha sa Kasadpang Aprika.
[Blurb sa panid 13]
Siya mipahiyom ug miingon: “Sige lang, ayaw lag bayad”
[Blurb sa panid 14]
Wala kami magdasig sa among mga anak sa pagkuhag taas nga edukasyon
[Hulagway sa panid 15]
Nag-alagad ingong ministro nga nagaduaw ug mga kongregasyon, 1970
[Hulagway sa panid 15]
Uban sa among mga anak nga si Bola ug Kola, sa 1976
[Hulagway sa panid 15]
Uban sa akong pamilya karon—akong asawa, lima ka anak, umagad nga babaye, tulo ka apo, ug ang pamilya ni Pépé