Pagpaniid sa Kalibotan

◼ Sumala sa usa ka maampingon nga pagtuon sa maayong pagtubo sa mga matang sa gasang nga mahimong takot, mga 32.8 porsiyento niini ang giklasipikar nga “nameligrong mapuo” tungod sa kausaban sa klima o pagpanghilabot sa tawo.​—SCIENCE, U.S.A.

◼ Sa kapin sa 2,000 ka bata nga may problema sa pagginhawa nga gieksamin sa ospital sa mga bata didto sa Athens, Greece, mga “65 porsiyento kanila namatikdan nga kanunayng makahanggab sa aso [sa sigarilyo] sa ilang mga ginikanan.”​—KATHIMERINI—​ININGLES NGA EDISYON, GREECE.

◼ “Ang nagkamahal nga presyo sa krudo ug gasolina, ang nagkamahal nga mga palaliton, . . . ang posibleng paghagsa sa ekonomiya . . . , ug ang subsob nga kinaiyanhong mga katalagman nga nagpakita kon unsa kita ka huyang: klaro nga kita walay mga solusyon sa bisan unsang dagkong mga problema.”​—LLUÍS MARIA DE PUIG, PRESIDENTE SA PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF THE COUNCIL OF EUROPE.

◼ Sa Poland, 17 porsiyento sa mga lalaki ug 18 porsiyento sa mga babaye ang nakasulay ug droga sa edad nga 15.​—ŻYCIE WARSZAWY, POLAND.

Leyon ug Tawo Mag-engkuwentro

Samtang nagkadaghan ang tawo sa Aprika, nagkagamay usab ang puy-anan sa ihalas nga mga mananap nga tungod niana “kanunayng mag-engkuwentro ang mga tawo ug mga mananap,” nag-ingon ang mantalaang Africa Geographic sa Cape Town. Para sa mga leyon, “ang tawo ilang tukbononon.” Pananglitan, sa Tanzania, ang mga leyon nakapatay ug labing menos 70 ka tawo matag tuig sukad sa 1990. Ang mantalaan nagtaho nga sa pipila ka kahimtang atakehon sa mga leyon “ang mga tawo diha sa ilang mga tugkaran ug wataswatason niini ang pawod nga mga atop ug gun-obon ang mga bungbong nga gama sa lapok.”

Mga Sudlanag Lugas sa Karaang Ehipto Nakubkoban

Ang mga arkeologo sa University of Chicago nga nangubkob didto sa habagatang Ehipto nakakaplag ug pito ka karaang mga sudlanag lugas, ang kinadak-ang nakaplagan nianang nasora. Tungod sa karaang mga butang nga nakaplagan diha sa duol, nabanabana sa mga arkeologo nga kining maong mga sudlanan tingali gitukod sa 1630 ngadto sa 1520 B.C.E. Kon eksakto kining petsaha, kini nga mga sudlanan naglungtad na sa panahon ni Moises. Kining linginon, gama sa lapok nga mga sudlanan, nga 5.5 ngadto sa 6.5 metros ang diametro ug kapin kon kulang 7.5 metros ang gihabogon, maoy bahin sa sentro sa pagpang-apod-apod ug pagkaon nga gitukod sa nasod. Ang report sa unibersidad bahin niini nga kaplag nag-ingon nga ang maong mga sentro “gigamit nga pondohanan ug mga abot gikan sa walog sa Nilo para sa konsumo sa nasod. Ang lugas nagsilbing salapi nga nakapagamhanan sa mga paraon.” Ang taho midugang nga “tungod kay usa man ka matang sa salapi ang lugas, ang mga sudlanan nagsilbing mga bangko ug kuhaanag pagkaon.”

Papel nga Sama ka Lig-on sa Puthaw

Ang mga tigdukiduki sa Royal Institute of Technology sa Sweden nakadiskobreg paagi sa paggamag papel gikan sa mga panit sa kahoy nga ang kalig-on sa mga lanot-lanot niini dili maibanan. Ang kasagarang pagproseso sa kahoy sa paghimog papel makadaot sa pinong lanot-lanot niini ug makaiban sa kalig-on. Apan ang mga tigdukiduki sa Sweden milampos sa pagbungkag sa mga lanot-lanot pinaagig mga enzyme ug dayon maampingong bulag-bulagon ang mga lanot-lanot diha sa tubig pinaagig demotor nga palo-palo. Inigkauga sa mga lanot-lanot, kini magtapot nga mahimong papel nga sama ka lig-on sa puthaw.