Mga Batan-on Nangutana

Unsay Pwede Nakong Masul-ob?

Taligawas na si Heather sa pultahan, ug nakurat ang iyang ginikanan sa pagkakita sa iyang gisul-ob.

“Kanay imong isul-ob?” miingon ang iyang Papa.

“Kay ngano man diay?” mitubag si Heather, nga morag nahibulong. “Moadto ko sa mall uban sa akong mga higala.”

“Unya kanay imong isul-ob?” miingon ang iyang Mama.

“Pero Ma,” nagbagulbol si Heather, “ingon man niini ug sininaan ang tanang kabataan, . . . ug gawas pa, mao ni ang akong style!”

“Pero dili na ang style nga among gusto!” miingon ang Papa ni Heather. “Hala, saka sa taas ug pag-ilis kay kon dili ka mag-ilis, dili ka makagawas niining balaya!”

DUGAY na nga lalisan gayod ang bahin sa kon unsay isul-ob. Tingali mao usab kini ang gilalisan sa imong ginikanan uban sa ilang mga ginikanan niadtong sama pa sila nimog edad. Ug kaniadto, tingali sama usab sila kanimo ug gibati! Apan karon sila na ang imong gikalalis, ug mao ra gihapong problemaha ang inyong gilalisan.

Moingon ka: Komportable man ko ini.

Sila moingon: Di na pormal.

Moingon ka: Nindot man ni!

Sila moingon: Seksi ra kaayo na.

Moingon ka: Katunga sa prisyo ra ang akong gibayad ini.

Sila moingon: Kay katunga na man lang poy nahibilin ana!

Duna bay paagi aron masanta ang panaglalis? Aduna! Si Megan, nga 23 anyos na karon, nahibalo sa sekreto. “Dili kinahanglang maglalis pa kamo,” siya miingon. “Kinahanglang magkompromisohay kamo.” Magkompromisohay? Pwede ba na? Nagpasabot ba kana nga magtinigulang kag sinina? Wala! Kini nagpasabot nga inyong hisgotan ang problema ug mangita kamog laing solusyon nga makapalipay kanimo ug kanila. Unsa may kaayohang makuha niini?

1. Angayan kang tan-awon, bisan sa imong mga higala.

2. Tingali dili ka sawayon sa imong ginikanan sa imong gisul-ob.

3. Kon makita sa imong ginikanan nga responsable ka niining bahina, basig hatagan ka pa nilag uban pang mga kagawasan.

Busa aniay sugyot. Paghunahunag sinina nga imong nakit-an nga gusto nimong paliton. Ang una nimong himoon mao . . .

Palandonga ang mga Prinsipyo sa Bibliya

Sa katingalahan ang Bibliya wala kaayoy gisulti bahin sa sinina. Pipila lang ka minutos mahuman  na nimog basa ang tanang teksto sa Kasulatan nga direktang naghisgot bahin niini! Apan kining mga tambaga maayo ug mapuslanon. Pananglitan:

◼ Ang Bibliya nagtambag sa mga babaye nga sila mangarte nga ‘makasaranganon ug nga may maayong panghunahuna.’ a—1 Timoteo 2:9, 10.

Ang pulong ‘makasaranganon’ tingali makapabalaka kanimo. Magminantinil na lang diay ko ug sinina? tingali mangutana ka. Dili pod! Niini nga konteksto, ang makasaranganon nagkahulogan nga mamili kag sinina nga makahatag kanimog pagtahod sa kaugalingon ug konsiderasyon sa panglantaw sa uban. Daghan kag kapilian nga mga sinina. “Tingali problema kini,” miingon si Danielle nga 23 anyos, “apan makasunod gihapon ka sa uso nga dili kinahanglang maghinobra.”

◼ Ang Bibliya nag-ingon nga kon bahin sa panagway, angay nimong hatagag pagtagad ang ‘imong natagong pagkatawo.’—1 Pedro 3:4.

Ang seksi nga sinina tingali makadani, apan ang imong natagong pagkatawo ang makapadanig pagtahod sa mga hamtong ug sa imong isigkabatan-on. Imong mga isigkabatan-on? Oo—bisan sila makakita nga walay kapuslanan ang hinobra nga pagpamesti. “Hilas kaayong tan-awon ang mga babaye nga morag nagpakamher ug mga lalaki tungod sa ilang gisul-ob!” nag-ingon ang 16-anyos nga si Brittany. Si Kay miuyon. Naghisgot bahin sa iyang amiga kaniadto, siya miingon: “Ang tanan niyang sinina morag nangdani ug mga lalaki. Gusto niya nga siyay tan-awon sa mga lalaki, busa mosul-ob siyag kinaseksihan nga sinina.

Sugyot Kon Unsay Isul-ob: Likayi ang seksi nga mga estilo. Kon mosul-ob ka niini, mora hinuon  ug desperado kaayo ka tan-awon ug kulag atensiyon. Tungod niini, mahimong tiaw-tiawan ka sa uban o labaw pa niini ang ilang buhaton kanimo. Apan ang kasarangan nga pamesti makahatag ug dugang katahom sa imong panagway ug makapadayag sa imong maayong mga hiyas.

Patambag sa Imong mga Ginikanan

Dili husto nga magdala kag seksi nga sinina ug adto na kini isul-ob sa eskuylahan. Mosalig ang imong ginikanan kanimo kon magmatinud-anon ka kanila, bisan sa mga butang nga imong gihimo nga wala silay kalibotan. Mas maayong magpatambag ka kanila kon nagplano kang mopalit ug sinina.—Proverbio 15:22.

Apan nganong magpatambag ka man bahin niini? Tingali nagtuo ka nga gusto lang sa imong ginikanan nga did-an ka sa pagsul-ob ug uso nga sinina, apan dili kana tinuod. Lahi tingali ug panglantaw ang imong ginikanan. Apan usahay mao kanay imong gikinahanglan. “Mapasalamaton ako sa tambag sa akong ginikanan,” nag-ingon ang 17-anyos nga si Nataleine, “kay dili ko gustong mogawas sa balay nga maulawan ako o mahimong sumsoman sa tabi ang akong panagway.”

Dugang pa, angayng dawaton nato kini: Basta anaa ka pa sa poder sa imong ginikanan, magpasakop ka nila. (Colosas 3:20) Bisan pa niana, dihang makasabot ka sa ilang panglantaw, ug sila makasabot sa imoha, tingali matingala ka nga magkasinabot ra diay kamo. Busa matapos na ang lalis bahin sa sinina!

Sugyot Kon Unsay Isul-ob: Kon magsukod ug sinina, palandonga dili lang ang imong panagway atubangan sa salamin. Ang sinina nga sa imong tan-aw desente na, mahimong dili na desente iniglingkod nimo o kon duna kay puniton. Kon mahimo, patambag sa imong ginikanan o sa usa ka hamtong.

Ang ubang mga artikulo gikan sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana” makita diha sa Web site nga www.watchtower.org/ype

[Footnote]

ANGAYNG PALANDONGON

Paghunahunag sinina nga gusto nimong paliton. Dayon pangutan-a ang imong kaugalingon:

◼ Kon kini ang akong isul-ob, unsa kahay gipadayag niini bahin kanako?

◼ Unsa kahay reaksiyon sa uban kon kini ang akong isul-ob?

◼ Kana ba gayod ang reaksiyon ug resulta nga akong gusto?

 [Kahon/Mga hulagway sa panid 19]

Giya kon Mamalit ug Sinina

Instruksiyon: Kopyaha kini nga panid. Tubaga ang walang bahin ug ipatubag sa imong ginikanan ang tuong bahin. Dayon magbayloanay kamog papel, ug hisgoti ang inyong mga tubag. Nakurat ba kamo sa inyong mga tubag? Unsay inyong nakat-onan sa inyong mga panglantaw nga wala ninyo mahibaloi kaniadto?

PARA NIMO

Paghunahunag sinina nga gusto nimong isul-ob o paliton.

◼ Nganong ganahan ka man niini? Numerohi sumala sa pagkasunodsunod ang mga rason kon unsay importante kanimo.

․․․․․ Tatak

․․․․․ Makapadani sa kaatbang nga sekso

․․․․․ Nindot para sa akong mga higala

․․․․․ Komportable

․․․․․ Presyo

․․․․․ Uban pa ․․․․․

◼ Ang reaksiyon sa akong ginikanan tingali mao kini

□ “Dili gyod puwede!”

□ “Sige na lang.”

□ “Okey.”

◼ Ang rason kon nganong dili sila mosugot tingali mao kini

□ “Seksi ra kaayo.”

□ “Sobra ra ka kaswal.”

□ “Sunod ra kaayo sa uso.”

□ “Makapaulaw kini kanamo nga imong ginikanan.”

□ “Mahal ra kaayo.”

□ Uban pa ․․․․․

AMO BA KINING MASABOTAN?

◼ Nganong maayong tagdon ang panglantaw sa akong ginikanan?

․․․․․

◼ Maremedyohan pa ba ang sinina?

․․․․․

PARA SA IMONG GINIKANAN

Paghunahunag sinina nga gustong isul-ob o paliton sa imong anak.

◼ Sa imong hunahuna, nganong giganahan ang imong anak niini? Numerohi sumala sa pagkasunodsunod ang mga rason nga sa imong hunahuna importante kaniya.

․․․․․ Tatak

․․․․․ Makadani sa kaatbang nga sekso

․․․․․ Nindot para sa iyang mga higala

․․․․․ Komportable

․․․․․ Presyo

 ․․․․․ Uban pa ․․․․․

◼ Ang akong reaksiyon mao kini

□ “Dili gyod pwede!”

□ “Sige na lang.”

□ “Okey.”

◼ Ang rason kon nganong dili ko mosugot mao kini

□ “Seksi ra kaayo.”

□ “Sobra ra ka kaswal.”

□ “Sunod ra kaayo sa uso.”

□ “Maulawan kami nga imong ginikanan.”

□ “Mahal ra kaayo.”

□ Uban pa ․․․․․

AMO BA KINING MASABOTAN?

◼ Supak ba kami sa pagpalit niini tungod lang kay wala kami ganahi?

□ Oo □ Tingali □ Dili

◼ Maremedyohan pa ba ang sinina?

․․․․․

ANG DESISYON

․․․․․

[Kahon/Mga hulagway sa panid 20]

KON UNSAY GISULTI SA IMONG MGA ISIGKABATAN-ON

“Wala ray kaso kon mosunod ka sa ‘uso’ basta dili kini supak sa mga prinsipyo sa Bibliya. Daghan kag mapalit nga nindot nga sinina ug dili kuwestiyonable.”—Derrick.

“Sa tin-edyer pa ako, gusto kong magkinaugalingon. Dili ko gustong pagbut-an kon unsay akong isul-ob. Apan nakaamgo ko nga wala na hinuon ko tahora. Gitahod ako dihang akong gisunod ang tambag sa akong ginikanan ug sa mga hamtong.”—Megan.

“Inigkakita nakog mga babaye nga magsul-ob ug seksi nga sinina, mawad-an kog pagtahod nila. Apan kon makakita kog tawo nga magsul-ob ug desente ug nindot nga sinina, moingon ko sa akong kaugalingon, ‘Mao kanay panagway nga akong gustong ipakita ngadto sa mga tawo.’”—Nataleine.

[Kahon/Hulagway sa panid 21]

KOMOSTA ANG MGA LALAKI?

Ang mga prinsipyo sa Bibliya nga gihisgotan dinhi mapadapat usab sa mga lalaki. Magmakasaranganon. Ipadayag ang imong natago nga pagkatawo. Kon mopalit kag sinina, pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Unsay ikasulti niini bahin kanako? Unsay ginapadayag niini bahin kanako?’ Hinumdomi, ang sinina maoy usa ka paagi sa pagpadayag kon unsa kang matanga sa tawo. Paneguroa nga makita sa imong pagpamesti ang mga prinsipyo nga imong gituohan!

[Kahon sa panid 21]

PAHINUMDOM SA MGA GINIKANAN

Palandonga ang situwasyon sa sinugdanan niini nga artikulo, ug hunahunaa nga imong anak si Heather. Nakamatikod ka nga seksi ra kaayo ang iyang sinina. Imo dayon siyang gisultihan, “Hala saka sa taas ug pag-ilis kay kon dili ka mag-ilis, dili ka makagawas niining balaya!” Tingali epektibo kini, kay walay laing mahimo ang imong anak kondili mosunod. Apan sa unsang paagi imong matudloan siya sa pag-usab sa iyang kaisipan ug dili lang kay pag-ilis sa iyang sinina?

◼ Una, hinumdomi nga ang sangpotanan sa pagsul-ob ug seksi nga sinina mas makadaot sa imong anak kay kanimo. Sa pagkatinuod dili gusto ang imong anak nga kataw-an siya o makadani siyag atensiyon. Mapailobong isulti nga ang seksi nga sinina dili gayod makadugang sa iyang kaanyag. b Pagsugyot ug ubang mga sinina nga angayan siya.

◼ Ikaduha, ‘ipaila ang imong pagkamakataronganon sa tanang tawo.’ (Filipos 4:5) Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘May malapas ba nga prinsipyo sa Bibliya kon kini nga sinina ang isul-ob sa akong anak, o wala lang ko ganahi?’ (2 Corinto 1:24) Kon wala lang ka ganahi, makatugot ka ba nga isul-ob kini sa imong anak?

◼ Ikatulo, ayaw lang sultihi ang imong anak kon unsay dili niya pwedeng isul-ob. Tabangi usab siya sa pagpangitag sinina nga dili kuwestiyonable. Mabaslan ra ang imong panahon ug paningkamot.

[Footnote]