Gadyet nga Dunay GPS

LAGMIT nasayod ka kon unsa ka lisod ang pagbiyahe diha sa usa ka lugar diin wala ka masuheto sa mga agianan. Nan sa unsang paagi matultolan sa usa ka marinero ang iyang destinasyon diha sa halapad kaayong kadagatan? Bisag naa pa siyay compass, wala kanay pulos kon wala siya mahibalo sa iyang eksaktong lokasyon. Sukad naimbento ang sextant ug marine chronometer sa katuigan sa 1730, mahibaloan na sa mga marinero ang ilang eksaktong lokasyon ug maplano nila ang ilang direksiyon diha sa mapa—nga nagkinahanglag taas nga panahon sa pagkalkulo.

Sa daghang nasod karon, ang mga tawo naggamit ug mga gadyet nga dunay Global Positioning System (GPS) diha sa ilang mga sakyanan. Imo rang i-enter ang adres nga imong adtoan, dayon makita nimo sa monitor ang imong eksaktong lokasyon. Ang GPS na ang mogiya kanimo paingon sa imong adtoan. Sa unsang paagi?

Ang gadyet nakakonektar sa mga 30 ka satelayt nga maghatag ug impormasyon bahin sa ilang eksaktong lokasyon ug madawat kana dihadiha sa gadyet. Dayon tukmang masukod niana ang gidugayon sa pagbiyahe sa signal gikan sa satelayt paingon sa imong gadyet. Tungod niini nga impormasyon, makalkulo niya ang imong eksaktong lokasyon. Nakita ba nimo kon unsa ka komplikado ang mga kalkulasyon nga nalangkit? Sa pipila lang ka segundo, makalkulo niana ang distansiya sa tulo ka satelayt nga libo-libo ka kilometro ang gilay-on ug tulin kaayong nagbiyahe sa lainlaing direksiyon.

Ang GPS naimbento sa mga propesor nga sila si Bradford Parkinson ug Ivan Getting sa unang bahin sa katuigan sa 1960. Sa sinugdanan gigamit lamang kini sa mga sundalo, apan sa ngadto-ngadto gigamit na kini sa publiko, ug daghan na ang naggamit niini sa 1996. Tinuod ang gadyet nga dunay GPS maoy katingalahan kaayong imbensiyon sa teknolohiya, apan kini ba ang nauna?

[Picture Credit Line sa panid 8]

Globe: Based on NASA photo