Ang Hunahuna sa Bibliya

Sa Unsang Paagi Nako Magamit ang Kuwarta sa Hustong Paagi?

“Ang akong suweldo di na paigo sa akong galastohan. Dili ko katulog magabii sa pagsigeg hunahuna kon unsaon pagbuhi ang akong pamilya.”—James.

“Mibati ko nga morag wa nay solusyon ang akong kahimtang.”—Sheri.

SAGAD makadungog kag ingon niini nga mga komento panahon sa krisis. Ang direktor-heneral sa International Labour Office nga si Juan Somavia mikomento nga ang pagkahugno sa ekonomiya nagakahitabo sa tibuok kalibotan ug kitang tanan apektado niini.

Ang wala-damhang pagkatangtang sa trabaho o ang kakulag kuwarta alang sa panginahanglan sa pamilya moresultag grabeng kabalaka ug kawalay paglaom. Dihay higayon nga ang magsusulat sa Bibliya nga si David mibati usab niana. Siya miampo: “Ang mga kasakit sa akong kasingkasing midaghan; Oh pagawasa ako gikan sa akong mga kapit-os.” (Salmo 25:17) Unsay giingon sa Bibliya bahin sa atong panahon? Ang kaalam ba sa Diyos nga nahisulat niini makapalig-on sa atong pagsalig ug makahatag kanatog kalinaw sa hunahuna?

Kaalam nga Magamit sa Malisod nga Panahon

Ang Bibliya nagtagna nga sa “kataposang mga adlaw” mahitabo ang “mga kaul-ol sa kasakit” ug ang “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1; Mateo 24:8) Ang maong mga pulong nagakatuman gayod karon! Apan bisan pa sa kalisod sa atong panahon, kita duna gihapoy paglaom. Ang Diyos, pinaagi sa iyang Pulong ang Bibliya, naghatag kanatog kaalam aron makasagubang kita panahon sa krisis.

Pananglitan, ang Bibliya nagtudlo kanato sa hustong panglantaw sa salapi. Ang Ecclesiastes 7:12 nag-ingon: “Ang kaalam usa ka panalipod maingon nga ang salapi usa ka panalipod; apan ang bentaha sa kahibalo mao nga ang kaalam nagatipig nga buhi sa mga nanag-iya niini.” Tinuod, ang salapi makapanalipod kanato, apan ang kaalam sa Diyos nga anaa sa Bibliya mao lamang ang makahatag kanatog tinuod nga kasegurohan. Tagda ang pipila ka pananglitan.

Kon Unsaon Pagsagubang sa Krisis

Magkugi. “Bisag unsaon pagpaningkamot sa tapolan wala siyay makaon, samtang abundag makaon ang kugihan.” (Proverbio 13:4, Biblia sa Kristohanong Katilingban) Unsay atong makat-onan niini? Kinahanglang magmatinud-anon ka ug magmakugihon. Pabilhan gayod sa mga amo ang kugihang mga trabahante ug sagad sila ang unang madawat sa trabaho ug dili basta-bastang potbolon.—Efeso 4:28.

Hunahunaa ang kantidad ayha ka mopalit. Si Jesus miingon: “Kinsa kaninyo nga buot  magtukod ug torre nga dili una molingkod ug kuwentahon ang gasto, aron tan-awon kon siya aduna bay igo aron sa paghuman niini?” (Lucas 14:28) Bisag ang gitumong ni Jesus sa maong ilustrasyon mao ang pagpamalandong kon unsay nalangkit sa pagkahimong iyang sumusunod, mahimo usab kining ipadapat sa dili ka pa mopalit ug usa ka butang. Busa paghimog listahan sa imong mga kinahanglanon ug sa imong magasto niana.

Ayaw usiki ang imong kuwarta. Ang pagsugal, pagpanigarilyo, pagdroga, ug paghubog-hubog gidumtan sa Diyos ug kini makahurot ug kuwarta.—Proverbio 23:20, 21; Isaias 65:11; 2 Corinto 7:1.

Likayi ang “gugma sa salapi.” (Hebreohanon 13:5) Kadtong mahigugmaon sa salapi makasinatig kaguol ug kapakyasan, samag “nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.” (1 Timoteo 6:9, 10) Dugang pa, wala silay katagbawan kay naulipon sila sa ilang materyal nga mga tinguha.—Ecclesiastes 5:10.

Magmakontento. “Kita walay gidalang bisan unsa nganhi sa kalibotan, ug kita walay madala nga bisan unsa sa atong paggawas niini. Busa, kon kita adunay makaon ug ikabesti, kita magmakontento na niining mga butanga.” (1 Timoteo 6:7, 8) Ang mga tawong kontento na sa simpleng kinabuhi dili kaayo mabalaka kon moabot ang krisis. Busa magmakontento sa kon unsay imong maarangan.—Tan-awa ang kahon sa tuo.

Kitang tanan wala mahibalo sa mahimong mahitabo sa unahan. “Ang panahon ug ang wala damhang panghitabo modangat [kanatong] tanan,” nag-ingon ang Ecclesiastes 9:11. Busa ang mga maalamon, “magbutang sa ilang paglaom, dili sa walay-kasegurohang bahandi, kondili sa Diyos,” kinsa nagsaad sa iyang matinumanong mga alagad: “Dili ko gayod ikaw pagabiyaan ni sa bisan unsang paagi pagatalikdan.”—1 Timoteo 6:17; Hebreohanon 13:5.

NAKAPAMALANDONG KA BA?

● Unsay giingon sa Bibliya bahin sa atong panahon?—2 Timoteo 3:1-5.

● Asa kita makakaplag ug kasaligang tambag karon?—Salmo 19:7.

● Sa unsang paagi nako mahatagag maayong kaugmaon ang akong pamilya?—Ecclesiastes 7:12.

[Kahon/Hulagway sa panid 19]

SUGYOT ARON MAKADAGINOT

Pagpamalit: Paghimog listahan. Likayi ang pagpamalit nga wala sa plano. Pangitaa ang kinabaratohan nga maayo usab ug kalidad. Gamita ang mga kupon o mga discount card. Pamalit sa dihang dunay sale o sa dihang barato ang palaliton. Kon posible, dinaghan ang palita.

Galastohan sa balay: Bayri ang mga bill sa dili pa molapas ang gitakdang petsa aron dili ka mamultahan. Makadaginot ka kon dili na mopalit ug pagkaon ug ilimnon sa gawas. Ayaw usab pagpalabig kaon ug inom. Pagnga ang suga ug mga appliances kon wala gamita. Kon posible, gamit ug mga appliances nga makadaginot ug koryente. Paneguroa nga dili mogawas ang kabugnaw sa aircon sa imong balay aron makadaginot ug koryente. Kon mahimo balhig puyo sa mas gamayng balay.

Transportasyon: Kon mopalit kag sakyanan, pilia kanang lig-on ug dili kalas ug gasolina. Dili kinahanglang mopalit kag bag-o. Tingba ang imong mga lakaw, ug kon posible sakay na lang sa uban. Pwede pod kang mosakayg depasaherong sakyanan, magbisikleta o maglakaw. Pagbakasyon sa panahon nga barato ang plete o sa mga lugar nga dili layo.

Telepono ug kalingawan: Nagkinahanglan ka bag cellphone ug telepono sa balay? Kon ang imong mga anak dunay cellphone, mahimo ba nga limitahan nila ang paggamit niana o mahimo ra nga dili sila mag-cellphone? Kon cable ang imong TV, mahimo ba nimong ipatangtang ang ubang channel aron makadaginot ka sa bayranan? * Panghulam ug mga libro ug pelikula imbes mopalit.

[Footnote]