Gidisenyo Ba Kini?

Ang Bugnawng Kahayag sa Aninipot

● Sa tropiko ug sa mga dapit nga medyo bugnaw, ang mga aninipot mailhan sa ilang nagkidlap-kidlap nga siga nga gamiton sa pagdanig kaparis. Ang kahayag sa aninipot mas superyor kay sa kahayag sa bombilya ug ploresen nga gama sa tawo. Sa sunod higayong motan-aw ka sa imong bayranan sa koryente, hunahunaa kon unsay mahimo niining gamayng insekto.

Hunahunaa: Ang bombilyang dalagon ug siga mopagawas lang ug 10 porsiyentong kahayag sa tanang enerhiya niini ug ang nahibiling enerhiya mausik ug mogawas ingong kainit. Ang bombilyang ploresen mas maayo kay 90 porsiyento sa enerhiya niini mogawas ingong kahayag. Apan kining duha dili makalupig sa aninipot. Ang aninipot diyutay rag ultraviolet o infrared rays, ug halos 100 porsiyento sa enerhiya niini mogawas ingong kahayag.

Ang sekreto sa aninipot mao ang kemikal nga reaksiyon sa substansiya nga luciferin, ang enzyme nga luciferase, ug oksiheno. Ang linaing mga selula nga gitawag ug mga photocyte mogamit ug luciferase sa paghimo niini nga proseso, diin oksiheno ang gamiton ingong sugnod. Bugnawng kahayag ang mapagawas niini kay kini halos walay init. Ang usa ka propesor may kalabotan sa pananom ug kalikopan nga si Sandra Mason husto sa pag-ingon nga si Thomas Edison, nga imbentor sa bombilya, “lagmit nakadayeg sa mga aninipot.”

Unsay imong hunahuna? Ang bugnaw bang kahayag sa aninipot sulagma lang mitungha? O dunay nagdisenyo niini?

[Diagram/Mga hulagway sa panid 15]

(Alang sa aktuwal nga porma, tan-awa ang publikasyon)

ENERHIYANG MAPAGAWAS INGONG KAHAYAG

10% 90% 96%

Bombilyang Bombilyang Aninipot

dalagon ug siga ploresen

[Picture Credit Lines sa panid 15]

Firefly on leaf: © E. R. Degginger/Photo Researchers, Inc.; firefly in flight: © Darwin Dale/Photo Researchers, Inc.