Gidisenyo ba Kini?

Dili Mahabol nga Ngipon sa Tuyom

● Ang tuyom dunay lima ka ngipon nga mobangag sa bato nga iyang katagoan. Bisag magsige pa siyag kutkot ug kagis, ang iyang ngipon dili gyod mahabol. “Walay sama niana nga gamit sa paghiwa ug pagkagis,” miingon si Pupa Gilbert, propesor sa physics sa University of Wisconsin–Madison sa United States. Unsa ang sekreto sa tuyom?

Hunahunaa: Ang ngipon sa tuyom maoy mga lut-od nga mga kristal nga morag gisemento. Apan “may mga lut-od pod kini nga humok,” miingon si Gilbert. Kon mapudpod na ang ngipon, mapuwas kini gikan sa humok nga lut-od, ug puli niini makita ang bag-o ug hait nga ngipon. Kay magsige mag tubo ang ngipon sa usa ka tumoy niini ug mapulihan ug hait nga ngipon ang pikas tumoy, nan dili gyod kini mahabol. Gitawag ni Gilbert ang ngipon sa tuyom nga “usa sa pipila lang ka disenyo diha sa kinaiyahan nga hait nang daan.”

Kini nga impormasyon bahin sa ngipon sa tuyom nakapainteres pag-ayo sa mga tighimog mga himan. Sa teoriya, posibleng maimbento sa umaabot ang himan nga dili mahabol bisag sigehag gamit. “Ang teknik sa ngipon sa tuyom mao ang sekreto,” miingon si Gilbert.

Unsay imong hunahuna? Ang dili mahabol nga ngipon sa tuyom sulagma lang bang mitungha, o gidisenyo?

[Diagram sa panid 16]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Nagtubong ngipon

Calcareous plate

Hait nga ngipon

[Hulagway sa panid 16]

Tuyom

[Hulagway sa panid 16]

Lima ka ngipon

[Picture Credit Line sa panid 16]

Both photos: Courtesy of Pupa Gilbert/University of Wisconsin-Madison