Unsang Panglantaw ang Mas Makataronganon?
Unsang Panglantaw ang Mas Makataronganon?
WALAY tawong nakakita sa sinugdanan sa kinabuhi dinhi sa yuta. Wala poy nakakita nga ang usa ka matang sa kinabuhi nahimong laing matang—pananglitan, usa ka reptilya nahimong mammal. * Busa pinaagi lang sa mabatonang ebidensiya nga kita makahimog konklusyon bahin sa sinugdanan sa kinabuhi. Ug kinahanglang motuo kita sa gipakita sa ebidensiya imbes ipugos kini sa pagpamatuod sa gusto natong tuohan.
Apan daghang ateyista nagtuo sa pilosopiya nga gitawag ug materialism—nga ang pisikal nga mga butang maoy hinungdan sa pagsugod sa kinabuhi. “Kami nagtuo gyod . . . ug materialism,” misulat ang ebolusyonistang si Richard C. Lewontin. “Sirado na ang among hunahuna bahin sa materialism, kay dili kami makadawat nga dunay Maglalalang.” Busa sila walay laing kapilian kondili ang ebolusyon.
Ang mga tawong relihiyoso usab dili bukas ug hunahuna, nga tungod niini naapektohan ang ilang panglantaw sa siyensiya. Pananglitan, sama sa nahisgotan na, ang uban nagtuo gihapon sa sayop nga ideya nga gilalang sa Diyos ang kalibotan sa literal nga unom ka adlaw, pipila ka libo ka tuig kanhi. Kay nagtuo man sila niana, ilang ipugos ang ebidensiya sa pagsuportar sa ilang sobra ka literal nga interpretasyon sa Bibliya. (Tan-awa ang kahong “Unsa ka Taas ang Usa ka ‘Adlaw’?” sa panid 9.) Ang mga tawong literal kaayog interpretasyon sa Bibliya ug siyensiya walay makatagbawng tubag kon mangita silag ebidensiya sa pagsuportar sa ilang pagtuo.
Unsang Panglantaw ang Mosibo sa Tanang Ebidensiya?
Kon bahin sa sinugdanan sa komplikadong mga molekula sa mga buhing organismo, ang ubang ebolusyonista nagtuo niini:
1. Ang pangunang mga elemento sulagma nga nagkombinar aron mahimong molekula.
2. Dayon kini nga mga molekula magsumpay-sumpay sa hustong kombinasyon aron mahimong DNA, RNA, o protina nga makatipig ug mga impormasyon nga gikinahanglan sa paghimo sa mga obra nga hinungdanon sa kinabuhi.
3. Ang mga molekula sulagmang naporma sa espesipikong kombinasyon nga gikinahanglan sa pagkopya sa kaugalingon. Kon walay mahitabong pagkopya, walay proseso sa ebolusyon, ug wala poy kinabuhi.
Sa unsang paagi ang mga molekula sa kinabuhi naporma ug nakabatog katingalahang mga abilidad nga walay intelihenteng nagdisenyo? Ang mga panukiduki labot sa ebolusyon wala makahatag ug makatagbawng mga eksplinasyon o tubag sa mga pangutana bahin sa sinugdanan sa kinabuhi. Busa, ang mga ebolusyonista nagtuo nga ang walay kaisipang molekula ug mga puwersa sa kinaiyahan mao na hinuon ang dunay kinaadman inay ang Maglalalang.
Apan unsay gipakita sa mga ebidensiya? Kini nagpakita nga imbes nagakaugmad ang mga molekula ingong komplikado nga buhing mga butang, lahi ang nagakahitabo: Ang pisikal nga mga balaod nagpakita nga ang komplikadong mga butang sama sa makina, balay, ug bisan buhing selula, sa kadugayan madaot. * Pero lahi ang giingon sa mga ebolusyonista. Pananglitan, ang librong Evolution for Dummies nag-ingon nga ang orihinal nga molekula sa kinabuhi naporma tungod kay ang yuta “nakadawat ug daghang enerhiya sa adlaw, ug kana nga enerhiya maoy nakapahimo niini nga mas komplikado.”
Sa pagkatinuod, ang enerhiya gikinahanglan aron ang dili organisado mahimong organisado—pananglitan, ang mga hollow block, kahoy, ug lansang asembolon nga mahimong balay. Apan kinahanglang hustong pagkakontrolar kana nga enerhiya kay ang enerhiya nga dili kontrolado makapadali sa kadaot, maingon nga ang enerhiya sa adlaw ug klima makapadali sa pagkadaot sa bilding. * Ang mga ebolusyonista walay makapatagbawng tubag kon giunsa pagkontrolar ang enerhiya.
Sa laing bahin, kon atong isipon nga ang kinabuhi ug uniberso maoy obra sa usa ka maalamong Maglalalang nga ‘dagaya sa dinamikong kusog,’ atong ikapatin-aw dili lang ang komplikadong sistema sa impormasyon sa selula kondili ang maayong pagkabalanse nga mga puwersa usab nga nagpadagan sa materya, gikan sa dagko kaayong mga galaksiya ngadto sa gigming nga mga atomo. *—Isaias 40:26.
Ang pagtuo nga dunay Maglalalang nahiuyon usab sa panglantaw sa kadaghanan nga ang pisikal nga uniberso dunay sinugdanan. “Sa sinugdan gilalang sa Diyos ang mga langit ug ang yuta,” matod sa Genesis 1:1.
Sa pagkatinuod, tungod sa bag-ong mga nadiskobrehan, nagkaanam ka lisod depensahan ang pilosopiya nga materialism ug busa ang ubang ateyista nag-usab sa ilang panglantaw. * Ang ubang ateyista kaniadto nagtuo na karon nga ang katingalahang uniberso maoy makitang ebidensiya sa “dili-makita nga mga hiyas” ug “walay kataposang gahom” sa atong Maglalalang, si Jehova nga Diyos. (Roma 1:20) Dili ba takos nimo kining pamalandongon? Wala nay molabaw pa niini nga angayng hatagag pagtagad. *
[Mga footnote]
^ par. 2 Ang biologong si Ernst Mayr, bisag ebolusyonistang dako, miadmitir nga ang ebidensiya sa mga fossil nagpakita nga walay matang sa hayop o tanom nga anam-anam nga nahimong laing matang.
^ par. 11 Kini nga pagkadaot maoy resulta sa gitawag sa mga siyentista nga ikaduhang balaod sa thermodynamics. Kini nga balaod nagpakita nga ang organisado anam-anam nga mahimong dili organisado.
^ par. 12 Ang DNA mausab pinaagig mutation, tingali gumikan sa radyasyon ug sa pipila ka kemikal. Pero kini wala makapatunghag bag-ong mga matang sa hayop o tanom.—Tan-awa ang artikulong “Tinuod ba ang Ebolusyon?” sa Septiyembre 2006 nga gula sa Pagmata!
^ par. 13 Tan-awa ang librong Is There a Creator Who Cares About You? nga giimprenta sa mga Saksi ni Jehova.
^ par. 15 Tan-awa ang artikulong “Gimatuto Ko nga Ateyista,” sa Nobyembre 2010 nga gula sa Pagmata!
^ par. 15 Alang sa dugang impormasyon bahin sa paglalang kontra ebolusyon, palihog tan-awa ang brosyur nga Gilalang ba ang Kinabuhi? ug ang The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, nga giimprenta sa mga Saksi ni Jehova.
[Kahon sa panid 8]
ANG TAWO BA NAGAKAUSWAG O NAGAKADAOT?
Ang ubang siyentista nabalaka kay ang genome sa tawo nagakadaot tungod sa epekto sa pagsigeg mutate o tungod sa mga depekto. Kon mao, kasukwahi kini sa teoriya nga ang tawo nagakauswag. Apan kon gilalang sa Diyos ang genome sa tawo, nganong kini dunay mga depekto? Ang dili mapatin-aw sa siyensiya, mapatin-aw sa Bibliya—nga ang depekto o pagkadili-hingpit sa tawo maoy tungod sa sala o paglapas sa sugo sa Diyos. Ang Roma 5:12 nag-ingon: “Ang sala misulod sa kalibotan pinaagi sa usa ka tawo [Adan] ug ang kamatayon pinaagi sa sala.” Busa ang nagakadaot nga genome nahiuyon sa gisulti sa Bibliya, dili sa ebolusyon. Nagpasabot ba kini nga ang genome magpadayon sa pagkadaot hangtod sa hangtod? Dili! Ang Diyos nagsaad nga mangilabot siya sa kalihokan sa tawo ug wagtangon niya ang tanang kadaot nga gipahinabo sa atong unang ginikanan. Oo, ang atong Maglalalang, dili ang ebolusyon, maoy maghingpit sa atong genome.—Pinadayag 21:3, 4.
[Kahon sa panid 9]
UNSA KA TAAS ANG USA KA “ADLAW”?
Sa Bibliya, ang pulong “adlaw” mahimong magtumong sa nagkalainlaing yugto sa panahon. Pananglitan, diha sa Genesis 2:4, ang tibuok yugto sa paglalang nga unom ka “adlaw” gihisgotan ingong ang “adlaw nga si Jehova nga Diyos naghimo sa yuta ug sa langit.” Dayag nga ang matag usa ka adlaw maoy taastaas nga yugto. Dugang pa, bisan tuod espesipikong gihisgotan sa Bibliya nga natapos ang matag usa sa unom ka “adlaw,” kini wala maghisgot nga natapos ang ikapitong adlaw. Ngano man? Kay kanang adlawa nagpadayon gihapon hangtod karon.—Genesis 2:3; Hebreohanon 4:4-6, 11.
[Hulagway sa panid 8]
Kon dili mamentinar, ang butang madaot
[Hulagway sa panid 8, 9]
Ang gahom ug ubang hiyas sa Diyos makita diha sa uniberso
