Mga Batan-on Nangutana
Nganong Nakasulti Man Ko Adto?
Kining artikuloha makatabang nimo sa pagkahibalo kon
NGANONG makasulti ka usahay ug sayop
UNSAY himoon kon maligas ang imong dila
UNSAON pagkontrolar sa imong dila
“Makamao kong mokontrolar sa akong dila, apan usahay maligas ko ug magmahay!”—Chase
“Usahay makasulti kog butang nga tingali nahunahunaan pod sa uban apan dili angay isulti . . . Ay!”—Allie
NGANONG MAKASULTI KA USAHAY UG SAYOP
Makatabang nga teksto: ‘Ang tawo nga dili masayop sa iyang pagpanulti, hingpit.’ (Santiago 3:2, Ang Bag-ong Maayong Balita Biblia) Kini nagpasabot nga walay tawong bug-os makakontrolar sa iyang dila. Ang kadaghanan mouyon kang Annette, * kinsa miingon: “Mogula dayon sa akong baba kon unsay akong mahunahunaan.”
Tinuod nga hitabo: “Gipangayo sa akong amiga ang akong mga sinina nga wala na nako isul-ob. Wala sa buot nga nakaingon ko, ‘Dili na moeksakto nimo.’ Siya mitubag, ‘Unsa? Tambok diay ko?’”—Corrine.
Aron makasabot ka kon nganong maligas usahay ang imong dila, sulayi ang mosunod.
● Sayra ang imong kahuyangan.
․․․․․ Sagad mosulti ko nga may kasuko
․․․․․ Sagad mosulti ko nga dili maghunahuna una
․․․․․ Sagad mosulti ko nga dili mamati una
․․․․․ Uban pa ․․․․․
Pananglitan: “Kusog kong mangomedya, ug usahay lainon kinig sabot sa uban.”—Alexis.
● Sayra kon kang kinsa ka sagad maligas ug sulti.
․․․․․ Ginikanan
․․․․․ Igsoon
․․․․․ Higala
․․․․․ Uban pa ․․․․․
Pananglitan: “Ang nakapait kay ang mga tawong labing suod nako mao ang sagad mapasakitan nakog sulti,” miingon ang 20 anyos nga si Christine. “Tingali kay sobra ra kaayo ko ka pamilyar nila nga dili na hinuon ko magbantay.”
UNSAY HIMOON KON MALIGAS ANG IMONG DILA
Makatabang nga teksto: “Atong tinguhaon ang mga butang nga mopatunghag pakigdait.” (Roma 14:19) Ang usa sa paagi sa pagsunod sa tambag mao ang pagpangayog pasaylo.
Tinuod nga hitabo: “Ang akong Mama namatay sa napulo pa lang ko ka bulan ug wala ko magdako nga dunay Papa, busa ang akong iyaan ug uyoan maoy nagpadako nako. Sa nag-edad kog 10 o 11, dihay panahong mibati kog kamingaw ug nasuko nga namatay ang akong Mama, ug duna koy gustong basolon. Busa sa gihangyo ko sa akong iyaan sa pagtabang kaniya sa usa ka buluhaton, nagbagulbol ko; ug dayon nakaingon ko, ‘Naglagot ko nimo’ ug ‘Dili ka nako inahan.’ Nakurat ang akong iyaan. Dayon misulod siya sa iyang kuwarto ug nanira, ug nadunggan nako nga naghilak siya. Lain ang akong gibati. Siyay nagpadako nako ug iyang gihimo ang tanan para nako, ug baslan lang nakog ingon niana. Gipakigsultihan ko sa akong uyoan, ug gibasahag teksto bahin sa pagpugong sa akong dila. Dayon nangayo kog pasaylo sa akong iyaan. Angayng dawaton nako nga nasayop ko.”—Karen.
Isulat ang usa ka rason kon nganong maglisod ka sa pagpangayog pasaylo.
․․․․․
Nganong mogaan ang imong pagbati sa dihang makapangayo kag pasaylo?
․․․․․
Prinsipyo: Palandonga ang Proverbio 11:2 ug Mateo 5:23, 24.
Siyempre, maayong likayan ang mga situwasyon nga ingon niini aron dili ka na kinahanglang mangayog pasaylo. Unsay imong himoon?
UNSAON PAGKONTROLAR SA IMONG DILA
Makatabang nga teksto: “Magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti, magmahinay sa pagkapungot.” (Santiago 1:19) Aniay mga sugyot nga makatabang nimo sa pagpadapat niini.
Basaha ang mga teksto, ug ikonektar kini sa eksaktong numero.
1 “Ayaw sobra ka sensitibo aron dili ka dayon masilo.”—Danette.
2 “Maglakawlakaw ko aron makainusarag kadiyot sa pagpakalma sa akong kaugalingon.”—Brielle.
3 “Sa batabata pa ko dili gyod ko magpapildi, ug makiglalis gyod ko bisan sa gagmayng mga butang. Apan nakakat-on ko sa pagpalabay na lang niini.”—Celia.
4 “Kon dunay maningka ug dili ka mobalos, siya sa kadugayan mohunong ra. Pailob lang. Ayaw dugangig sugnod ang kalayo.”—Kerrin.
5 “May mga panahon nga mapikal ko sa usa ka tawo. Duna koy gustong isulti niya. Pero nagpugong lang ko kay akong nakita nga kini walay kapuslanan. Kini ang akong nakat-onan, ayaw pag-react dayon.”—Charles.
Aron makakuhag dugang artikulo sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana,” i-download ang ubang gula sa Pagmata! gikan sa Web site nga www.pr418.com/ype
[Footnote]
^ par. 10 Ang ubang ngalan giilisan.
[Kahon/Mga hulagway sa panid 22]
Allie—Sa dili pa ko mosulti, mangutana una ko sa akong kaugalingon: ‘Makatabang ba kini sa situwasyon? Ang ako bang isulti makaapektar sa tawo nga akong gikaestorya?’ Kon nagduhaduha ka, tingali dili kini angayng isulti.
Chase—Kon duna koy gustong isulti, ako unang hunahunaon ang epekto niini sa mga tawong namati. Sa nagkahingkod ko, mas makakontrolar na ko sa akong dila. Makakat-on gyod ka gikan sa imong kasinatian.
[Kahon sa panid 23]
NGANONG DILI NIMO PANGUTAN-ON ANG IMONG GINIKANAN?
Sanglit wala may tawong hingpit—sama sa gisulat ni Santiago, “kitang tanan mangapandol sa makadaghan”—pakigsulti sa imong ginikanan bahin sa ilang mga paningkamot sa pagkontrolar sa dila.—Santiago 3:2.
[Hulagway sa panid 22]
“Dihang mapislit na nimo ang toothpaste, dili na nimo kini ikabalik ug sulod. Ingon usab niini ang mga pulong nga mogula sa atong baba. Dihang makasulti kitag sakit, dili na nato kini mabakwi.”—James.
