Nganong Makapadani?

UNSANG matanga sa komunikasyon ang imong gigamit sa miaging bulan?

Personal nga pakig-estorya

Sinulat sa kamot nga sulat o kard

Telepono

E-mail

Text message

Instant message

Video chat

Social network

Daghan kaayong magamit sa pagpakigkomunikar, ang matag usa dunay mga bentaha ug disbentaha. Palandonga kining mosunod:

PERSONAL NGA PAKIG-ESTORYA

Bentaha: Makita ang ekspresyon sa nawong, pangompas sa kamot, ug madungog ang tono sa tingog.

Disbentaha: Ang duha kinahanglang dunay panahong magkita.

SINULAT SA KAMOT NGA SULAT O KARD

Bentaha: Punog pagbati.

Disbentaha: Nagkinahanglag panahon ug dugayng moabot.

E-MAIL

Bentaha: Masulat ug mapadala dayon.

Disbentaha: Kulag emosyon—o masaypan pagsabot.

Dayon miabot ang social networking, nga matod pa sa uban mao ang labing maayong paagi sa pagpakigkomunikar. Daghan kaayo ang mga social network, ug ang labing popular niini—ang Facebook—dunay duolan sa 800 ka milyong membro! “Kon nasod pa ang Facebook,” miingon ang magasing Time, “mahimong ikatulo kini sa kinadak-ang nasod, sunod sa China ug India.” Unsa ang mga social network, ug nganong popular kini kaayo?

Ang social network maoy usa ka Web site diin ang mga tiggamit makapasag impormasyon ngadto sa piniling grupo sa mga higala. “Maayo kaayo kini nga paagi sa pagpakigkomunikar,” miingon ang 21 anyos nga si Jean. “Ang social networking maoy kombenyenteng paagi usab sa pagpakita sa mga letrato gikan sa mga bakasyon o mga okasyon.”

Magsulat na lang diay? ‘Nagkinahanglan kinig panahon,’ moingon ang uban—ug mahal kon magpakopya kag mga letrato. Magtelepono na lang diay? Nagkinahanglan gihapon kinig panahon—ilabina kay usa ray imong maestorya sa usa  ka higayon, ug ang uban wala diha sa balay o walay panahong makig-estorya bisag duna kay panahon. E-mail na lang diay? “Wala nay mobalos ug e-mail karon,” mireklamo ang 20 anyos nga si Danielle, “ug kon mobalos man ugaling sila, abtan pa kinig siyamsiyam. Diha sa social network, i-post lang nako ang akong ginahimo, ug ang akong mga higala mo-post pod sa ilang ginahimo. Kaming tanan makabalita dayon sa usag usa basta mo-log on lang mi. Ingon ra ana ka sayon!”

Dili buot ipasabot nga ang tanang gipang-post diha sa social network walay kaayohan. Pananglitan, sa dihang may mahitabong kalamidad—sama sa linog ug tsunami nga nagdaot sa mga lugar sa Japan niadtong Marso 11, 2011—daghan ang migamit ug mga social network sa pagsusi sa kahimtang sa ilang mga minahal.

Tagda ang nasinatian ni Benjamin, nga taga-Amerika. “Wala nay serbisyo sa telepono human sa tsunami sa Japan,” siya miingon. “Gisultihan ako sa usa nako ka higala nga nag-e-mail siya sa among higalang babaye sa Tokyo, apan wala siya mobalos. Busa nag-Internet ko diha sa akong cell phone, ug gitan-aw nako ang iyang social network page. Dihadiha, nabasa nako ang iyang gi-post nga nag-ingon nga OK ra siya ug nga mohatag ra siyag dugang impormasyon.”

Si Benjamin mipadayon: “Bahin sa pagkontak sa akong mga higala nga nakaila kaniya ug walay social network page, tagsatagsa nako silang gipadad-an ug e-mail. Dugaydugay kong nangita sa ilang mga e-mail add ug sa pag-e-mail kanila. Nakadawat kog balos mga pipila pa ka adlaw. Miabot pag duha ka semana ayha pa ko gibalosan sa usa kanila! Daghan kaayo silag madawat nga mga e-mail mao nga dili sila makaato pagbasa o pagbalos. Daghan unta kaayong panahon ang madaginot kon duna pa silay social network page. Sa pipila lang ka minuto, ang tanan makabalita na bahin kanimo!”

Klaro nga ang social networking dunay mga bentaha. Apan kini ba dunay mga kapeligrohan? Kon duna, unsa kini, ug sa unsang paagi imo kining malikayan?

[Kahon/Mga hulagway sa panid 5]

KON UNSAY GAMIT NIINI

1. Pag-post ug message (status update) diha sa imong page.

2. Ang tanang anaa sa imong listahan sa mga higala makadawat sa imong message inig-log on nila sa ilang page—ug imong madawat ang ilang mga message inig-log on nimo sa imong page.