Mga Batan-on Nangutana
Higala Lang ba Nako Siya—O May Pagbati na Ko Niya?, Bahin 1
DUNA KA BAY HIGALANG NAHUNAHUNAAN SA NABASA NIMO ANG ULOHAN?
OO → BASAHA DAYON KINI NGA ARTIKULO KAY MAKATABANG KINI KANIMO.
WALA → BASAHA GIHAPON KINI ARON DILI MADAOT ANG INYONG PANAGHIGALA.
Markahi ang mosunod kon husto ba o dili:
Dili ko angayng makighigala sa kaatbang nga sekso kon wala pa koy planong magminyo.
․․․․․ HUSTO ․․․․․ DILI HUSTO
Palandonga: Bisag si Jesus walay planong magminyo, siya may mga higalang babaye. (Mateo 12:46-50; Lucas 8:1-3) Ingon usab niana si Timoteo, kay gisultihan siya ni apostol Pablo sa pagtratar sa “batan-ong mga babaye ingong igsoong mga babaye uban sa bug-os nga kaputli.”—1 Timoteo 5:1, 2.
Nahibalo si Pablo nga samtang mag-alagad si Timoteo sa lainlaing kongregasyon, daghan siyag makailang mga dalaga. (Marcos 10:29, 30) Daotan bang makig-uban-uban si Timoteo kanila? Dili. Kay wala pa man siyay planong magminyo, si Timoteo kinahanglang magbutang ug limitasyon aron dili mapukaw ang iyang pagbati, labaw na nga dili siya magbirigbirig sa mga dalaga o magduladula sa ilang emosyon.—Lucas 6:31.
Ikaw komosta? Andam ka na bang magminyo?
Kon OO ⇨ Ang imong pagpakighigala sa kaatbang nga sekso mahimong moresulta sa imong pagkakitag kapikas.—Proverbio 18:22; 31:10.
Kon DILI ⇨ Kinahanglang magbutang kag limitasyon. (Jeremias 17:9) Sayon kining isulti apan lisod buhaton! “Lisod nga magpabiling managhigala lang,” matod pa sa 18 anyos nga si Nia. * “Lisod sayron kon unsang mga limitasyon ang itakda.”
Kinahanglan ba gyod nga magbutang kag limitasyon? Siyempre! Kay kon dili, seguradong masakitan ka o ang uban. Tagda kon ngano.
TINUOD NGA SITUWASYON SA KINABUHI: Kon mahulog na ang pagbati sa tawo nga wala pay planong magminyo, dunay masakitan. “Duha ka beses na kining nahitabo nako,” miingon ang 19 anyos nga si Kelli. “Sa usa ka higayon nahulog ang akong pagbati ngadto sa akong higala, ug sa laing higayon nahulog ang pagbati sa lain nakong higala nganhi kanako. Niining duha ka higayon dunay nasakitan, ug naapektohan kaayo ko niini hangtod karon.”
Angayng palandongon:
● Unsang mga situwasyona nga puwede kang makig-uban-uban sa kaatbang nga sekso? Unsang mga situwasyona nga angay nimong likayan?
● Nganong dili angayng makig-uban pirme sa usa lang ka partikular nga tawo? Unsay iyang dahomon? Unsay imong dahomon?
“May panahon nga gilimbongan nako ang akong kaugalingon ug miingon, ‘Amigo ra nako siya. Inigsoon ra ang akong pagtagad kaniya.’ Apan dihang duna siyay nagustohan, nasakitan ko kay dili ko gustong makig-uban siyag laing babaye.”—Denise.
Ang Bibliya nag-ingon: “Ang tawong maalamon makakita sa problema ug molikay niini, apan ang tawong kulang ug paminsar modasmag lang dayon ug magbasol sa ulahi.”—Proverbio 22:3, Good News Translation.
TINUOD NGA SITUWASYON SA KINABUHI: Kon mahulog na ang pagbati sa tawo nga wala pay planong magminyo, mahimong madaot ang panaghigalaay. “Duna koy ka-text,” matod pa sa 16 anyos nga si Kati, “apan wala madugay nagsugod siya sa pagbirigbirig ug halos adlaw-adlaw mi mag-text. Dayon usa ka adlaw, iya kong gisultihan nga may pagbati siya nako ug labaw pa sa panaghigala ang iyang gusto. Pero wala koy pagbati niya. Human niana, panalagsa na lang mi mag-estorya, ug nadaot ang among panaghigalaay.”
Angayng palandongon:
● Kinsay nasakitan sa situwasyon ni Kati, ug ngano? Puwede kahang malikayan ni Kati o sa iyang higala ang dili maayong resulta? Kon mao, sa unsang paagi?
● Kon mag-text, sa unsang paagi ang usa makahatag ug impresyon nga labaw pa sa panaghigala ang iyang gusto?
“Usahay maglikay ko sa pagpakig-uban sa akong higala. Tinuod maayo nga himoong higala ang mga lalaki, pero dili ko gustong molabaw pa niini ang among relasyon aron dili madaot ang among panaghigalaay.”—Laura.
Ang Bibliya nag-ingon: “Ang maalamon magbantay sa iyang lakang.”—Proverbio 14:15, Maayong Balita Biblia.
Ang punto: Ang pagpakig-uban sa kaatbang nga sekso dili daotan. Apan kon wala ka pay planong magminyo, kinahanglang magbutang kag mga limitasyon.
SA SUNOD NGA ARTIKULO SA “MGA BATAN-ON NANGUTANA” . . .
Kon mahulog na ang pagbati sa tawo nga wala pay planong magminyo, may madaot nga reputasyon—sayra kon ngano.
Aron makakuhag dugang artikulo sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana,” i-download ang ubang gula sa Pagmata! gikan sa www.pr418.com
[Footnote]
^ par. 13 Ang ubang ngalan niini nga artikulo giilisan.
[Kahon/Hulagway sa panid 16]
UNSAY IMONG HIMOON?
TINUOD NGA HITABO: “Duna koy amigo nga nagpuyo sa laing dapit, mga 1,500 ka kilometros ang gilay-on. Mag-text mi kas-a sa usa ka semana. Wala ko makagusto niya, ug nagtuo ko nga wala sab siya makagusto nako. Dayon usa ka adlaw niana, iya akong gipadad-ag text: ‘Hello, beautiful! I miss you. Komosta man ka?’ Nakurat ko! Gisultihan nako siya nga higala lang ang akong pagtan-aw niya ug nga wala koy pagbati niya. Iya akong gibalosan ug text, ‘Mao man kaha, o sige.’ Ug wala na gyod siya mo-text nako.”—Janette.
● Kon wala ka pay planong magminyo, unsay imong itubag kon makadawat kag text nga susama sa gi-text kang Janette?
● Kon ikaw ang lalaki, husto kaha ang gi-text ngadto kang Janette? Nganong “oo,” o nganong “dili” ang imong tubag?
● Sa imong hunahuna, mas dali bang mahulog ang pagbati pinaagig text kay sa personal nga pagpakig-estorya? Nganong “oo,” o nganong “dili” ang imong tubag?
[Kahon sa panid 17]
NGANONG DILI NIMO PANGUTAN-ON ANG IMONG GINIKANAN?
Pangutan-a ang imong ginikanan kon unsay ilang hunahuna sa mga pangutana ubos sa sub-ulohang “Angayng Palandongon.” Ang ila bang hunahuna lahi sa imoha? Kon lahi, ngano man? Unsay imong nakitang maayo sa ilang hunahuna?—Proverbio 11:14.
[Kahon/Mga hulagway sa panid 17]
ANG GIINGON SA UBANG BATAN-ON
Joshua—Kon ang imong atensiyon anaa lang kanunay sa usa ka partikular nga tawo, posibleng mahulog ang imong pagbati.
Natasha—Kon panaghigala lang ang imong tuyo pero magsige kag uban-uban sa usa lang ka partikular nga tawo, dili kalikayan nga mapukaw ang pagbati sa usa kaninyo o ang pagbati ninyong duha.
Kelsey—Bisag managhigala lang kamo sa sinugdanan, mahulog gyod ang inyong pagbati kon magsige mog uban-uban. Posible mong magpabiling managhigala pero nagkinahanglan kinig kahamtong sa panghunahuna.
[Hulagway sa panid 16]
Kon mahulog na ang imong pagbati nga wala ka pay planong magminyo mahulog ka sa kadaot