Pagpaniid sa Kalibotan

“Gikan sa 6 bilyones niadtong 1999,” ang populasyon sa kalibotan milapas nag 7 bilyones sa ulahing bahin sa 2011.—HARVARD SCHOOL OF PUBLIC HEALTH, U.S.A.

“Sa katibuk-an, 58.8% sa mga tawo sa [United Kingdom] miingon nga ang ilang pamilya makabenepisyo kon magtakda silag panahon nga dili mogamit ug elektronikong mga gadyet ug cellphone. . . . Usa sa tulo ka tawo miingon nga sila nahasol niini mao nga gusto nilang makapahuway una sa paggamit niini.”—UNIVERSITY OF CAMBRIDGE, BRITAIN.

“Sukad sa 1976, ang Katolikong mga obispo sa Amerika nagluwat ug pamahayag . . . aron tabangan ang mga Katoliko sa pagpadapat sa ilang relihiyosong baroganan dihang mopilig kandidato una pa magsugod ang matag eleksiyon sa pagpilig presidente.”—FORDHAM UNIVERSITY, U.S.A.

“Kon tinguhaon gyod sa gamayng grupo sa mga kriminal ang paghimog kagubot, makahimo sila. . . . Ang minoriya sa mga batan-on sa Britain walay interes sa pagsunod sa maayong pamatasan, ug ang ilang gidaghanon igo nang makahatag ug kalisang ug kaulawan sa nasod.”—THE ECONOMIST, BRITAIN.

Unsa Gyod ka Daghan ang mga Espisye?

“Hangtod karon wala gihapon kita mahibalo kon unsa gyod ka daghan ang mga espisye [matang sa linalang], nga nagpakita lang nga wala kaayo kitay alamag bahin sa kinabuhi dinhi sa Yuta,” matod pa sa mga siyentista diha sa basahong PLoS Biology. Bisan pag sa ilang banabana dunay mga 7.5 ka milyon ngadto sa 10 ka milyong espisye, ang ubang siyentista nagtuo nga dunay mga 3 ka milyon ngadto sa 100 ka milyong espisye. Sa pagkakaron, mga 1.2 ka milyon lang ang naklasipikar, ug kon ibase sa maklasipikar matag tuig, abtan ug kapig 1,000 ka tuig una pa maklasipikar ang uban. “Kay hinay man ang paagi sa pagklasipikar, basig maabtan sa pagkapuo ang mga espisye nga wala pa madiskobrehi,” matod sa mga siyentista.

Arkeolohiya Pinaagig Satelayt

Ang mga arkeologo naggamit ug bag-ong teknik sa pagdiskobreg mga dapit nga ilang kaloton. Sila naggamit ug mga computer program nga makatabang kanila sa pag-analisar sa mga letrato nga nakuha sa satelayt. Pananglitan, nakita diha niini nga mga letrato, nga nakuha 700 kilometros gikan sa wanang, ang 17 ka piramide, 1,000 ka karaang lubnganan, ug mga 3,000 ka pinuy-anan didto sa Egypt. Kay makuha man sa satelayt nga naggamit ug infrared photography ang dagway sa ilalom sa yuta, siyempre makita niini ang porma sa karaan ug natabonang mga tinukod.