Pagtuman sa Imong Papel Ingong Ginikanan
Nahinumdom ka ba sa imong gibati dihang imong gikugos sa unang higayon ang imong bag-ong natawong bata?
Sa dili madugay, mabalaka ka na kay nahibalo ka nga ang iyang panginahanglag giya magpadayon sulod sa daghang tuig. Dayon makaamgo ka nga dako diay kaayo ang imong responsibilidad.
ANG papel sa ginikanan dili gyod lalim, ilabina sa panahon karon. Ngano? Kay ang kalibotan karon mas lisod kay sa niadtong bata ka pa. Ang ubang problema nga atubangon sa kabataan bahin sa moralidad—pananglitan dihang mag-Internet—wala pa igdungog kaniadto.
Unsay imong himoon aron matabangan ang imong anak nga makalikay sa mga problema bahin sa moralidad niining kalibotan karon? Aniay tulo ka sugyot.
1 Iklaro ang imong mga prinsipyo.
Sa magdako ang bata, daghan kaayo siyag madawat nga sayop nga mga impormasyon bahin sa moralidad—ang uban niini makuha niya gikan sa iyang mga higala ug kadaghanan gikan sa media. Ang dili maayong impluwensiya ilabinang makita dihang mahimo na siyang tin-edyer. Apan sumala sa surbi, sa dihang ang mga batan-on maghimog dagkong mga desisyon, kadaghanan kanila mamati sa opinyon sa ilang ginikanan kay sa ilang mga higala.
Kon unsay imong mahimo. Ang mga ginikanan sa karaang Israel gidasig sa pagpakigsulti kanunay sa ilang mga anak aron masilsil diha kanila ang matarong nga mga prinsipyo. (Deuteronomio 6:6, 7) Buhata usab kana ngadto sa imong anak. Pananglitan, kon nagpadapat ka sa mga prinsipyo sa Bibliya, isulti sa imong anak kon nganong nagtuo ka nga ang pagpadapat niana nga mga prinsipyo mao ang kinamaayohang paagi sa pagkinabuhi.
2 Tabangi ang imong anak nga makasabot sa mga epekto unya sa iyang binuhatan.
Ang Bibliya nag-ingon: “Bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon.” (Galacia 6:7) Kini nga prinsipyo makita sa halos tanang bahin sa kinabuhi. Tingali nahinumdom ka nga sa bata ka pa, kadaghan ka nakatilaw ug tagam sa imong binuhatan.
Kon unsay imong mahimo. Pinaagi sa paggamit ug tinuod nga mga pananglitan, isulti sa imong anak nga kadtong mihimog daotan nag-antos, ug kadtong mihimog husto maayog gidangatan. (Lucas 17:31, 32; Hebreohanon 13:7) Dugang pa, ayawg panalipdi ang imong anak sa resulta sa iyang kasaypanan. Pananglitan, ang imong anak nakagubag dulaan sa ubang bata. Mahimong imo siyang sultihan sa paghatag sa usa sa iyang dulaan ngadto kaniya. Kini magtudlo kaniyag leksiyon sa pag-amping sa butang sa uban.
3 Paugmara siyag maayong kinaiya.
Ang Bibliya nag-ingon: “Ang binuhatan sa usa ka bata magpaila kon kinsa siya; makaila ka kon matinud-anon ba siya ug buotan.” (Proverbio 20:11, Good News Translation) Sa magkadako ang mga bata, makaugmad silag batasan nga magpaila kon unsa sila. Ikasubo, ang uban nailhan nga dili maayog kinaiya. (Salmo 58:3) Apan ang uban nailhan nga maayog dungog. Pananglitan, si apostol Pablo misulat ngadto sa usa ka kongregasyon bahin sa batan-ong si Timoteo: “Wala akoy lain nga may sama kaniyag tinamdan kinsa tiunay nga moatiman sa mga butang labot kaninyo.”—Filipos 2:20.
Kon unsay imong mahimo. Gawas pa sa pagpasiugda sa mga epekto, sama sa nahisgotan na, tabangi ang imong anak sa paghunahuna kon unsa nga kinaiya nga gusto niyang maila siya. Kon magkaproblema, ang mga batan-on makakat-on sa paghimog maayong desisyon pinaagi sa pagpangutana sa ilang kaugalingon niining mosunod:
- Unsang matanga sa pagkatawo nga gusto nakong ugmaron?—Colosas 3:10.
- Unsay himoon nianang matanga sa tawo niini nga situwasyon?—Proverbio 10:1.
Ang Bibliya dunay daghang pananglitan sa mga babaye ug lalaki kansang mga buhat nagpaila kanila kon sila ba maayo o daotan. (1 Corinto 10:11; Santiago 5:10, 11) Gamita kini nga mga pananglitan sa pagtabang sa imong anak sa pag-ugmad ug maayong mga kinaiya.
Ang publikasyon sa mga Saksi ni Jehova makatabang nimo kon unsaon pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya sa imong pamilya ug kon unsaon pagtabang sa imong anak sa pagpadapat usab niini.