Gidisenyo ba Kini?
Tunggoy-tunggoy sa Langaw
Nganong ang langaw hawod kaayong momaniobra sa paglupad? Sa dihang mapalid sa hangin, nganong ang langaw makabalik dayon sa posisyon niini ug makapadayon sa paglupad? Ang usa ka rason mao ang duha ka gigming nga mga tunggoy-tunggoy niini, nga ang matag usa nahimutang sa ilalom sa matag pako. *
Hunahunaa: Sa dihang maglupad ang langaw, ang tunggoy-tunggoy molabtik-labtik nga sama ka paspas sa pagkapakapa sa pako, pero sa kontra nga direksiyon. Nadiskobrehan sa mga siyentista nga ang tunggoy-tunggoy makatabang sa langaw sa pagbalanse samtang maglupad.
Ang tunggoy-tunggoy “molabtik-labtik samag pendulo sa orasan,” nag-ingon ang Encyclopedia of Adaptations in the Natural World. Kon ang langaw samtang naglupad mokalit ug liko, tinuyo man o tungod kay napalid sa hangin, “ang punoan sa tunggoy-tunggoy molubag,” miingon ang ensiklopedia. “Kini nga paglubag mamatikdan sa baga nga pungpong sa mga nerve ending nga anaa sa tunggoy-tunggoy, ug ang impormasyon ipasa ngadto sa utok aron ang langaw makabalanse ... sa paglupad.” Tungod niini, ang langaw abtik kaayo ug lisod dakpon.
Nakita sa mga inhenyero nga ang obra sa tunggoy-tunggoy daghag kagamitan diha sa teknolohiya sama sa paggamag mga robot, gagmayng robot nga mga insekto, ug mga salakwanang. “Kinsay magtuo nga ang giming kaayo, batig dagway nga insekto sama sa langaw daghan kaayog ikatudlo kanato?” misulat ang aerospace researcher nga si Rafal Zbikowski.
Unsay imong hunahuna? Ang tunggoy-tunggoy ba sa langaw sulagma lang nga mitungha? O kini ba gidisenyo?
^ par. 3 Ang mga insekto nga duhay pako, sama sa langaw, lamok, ug tagnok, dunay tunggoy-tunggoy.