Sa bata pa, siya makig-estorya nimo bisag unsa. Dihang matin-edyer na, siya maghilom-hilom na lang. Kon makig-estorya ka niya, mugbo ra kaayo siyag tinubagan o makapasukog sinultihan, ug maglalis na hinuon mo.

Mahimong mapauswag nimo ang imong paagi sa pagpakig-estorya sa imong tin-edyer. Apan tagda una ang duha ka butang nga tingali nahimong hinungdan sa problema.

Gustog kagawasan. Agig ilustrasyon, aron mahimong responsableng hamtong ang imong tin-edyer, siya kinahanglang dili magpabiling pasahero lang kanunay kondili kinahanglang hinayhinay siyang magtuon sa pagdrayb aron makamao siyang momaniobra sa lisod nga dalan sa kinabuhi. Pero ang ubang batan-on gusto nga hatagan sila sa ilang ginikanan ug dakodakong kagawasan; sa laing bahin, ang ubang ginikanan dili kaayo mohatag ug kagawasan. Ang problema nga moresulta niini makahatag ug tensiyon sa ginikanan ug anak. “Tanan nakong lihok gibantayan sa akong ginikanan,” mireklamo ang 16 anyos nga si Brad. * “Kon dili ko nila hatagag dakodakong kagawasan inigka-18 na nako, magkinaugalingon ko!”

Makamaong manimbang-timbang. Ang bata simple ug espesipiko maghunahuna—ang husto, husto, ug ang sayop, sayop. Apan daghang tin-edyer makapanimbang-timbang na sa mga butang nga dili klarong husto o sayop. Kini nga katakos makatabang sa batan-on sa paghimog hustong desisyon. Tagda kini nga pananglitan: Para sa bata, ang ideya sa pagkapatas simple ra kaayo: ‘Gipikas ni Mama ang sopas ug ang katunga iyang gihatag nako ug ang katunga iyang gihatag sa akong igsoon.’ Para sa bata, ang patas nagpasabot nga ang iyang madawat mao poy angayng madawat sa iyang igsoon. Pero para sa mga tin-edyer, ang kahulogan sa pagkapatas dili ingon niana ka simple. Kay ang tinuod, ang patas nga pagtratar dili kanunayng angay, ug ang angay nga pagtratar dili kanunayng patas. Kon ang imong tin-edyer makamaong  manimbang-timbang, siya makapangitag solusyon sa lisod nga mga problema. Pero ang nakaapan, siya makiglalis na nimo kay makamao na man siyang manimbang-timbang.

Kon posible, pag-estorya-estorya mo. Pahimusli ang mga panahong magkauban mo. Pananglitan, ang mga batan-on sagad ganahang moestorya samtang nagbuhat-buhat sa balay o nagsakay, imbes pormal nga mag-inatubangay ug estorya.—Prinsipyo sa Bibliya: Deuteronomio 6:6, 7.

Ayaw pagdaghag estorya. Dili kinahanglang makiglalis ka sa matag isyu. Iklaro ang imong punto . . . ug dayon hunong na. Ang imong gisulti “masabtan” ra unya niya sa dihang siya mag-inusara ug makapamalandong niini. Hatagi siyag higayon sa pagpamalandong.—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 1:1-4.

Pamati—ug buksi ang imong hunahuna. Pamatig maayo—ayaw pagsalga—aron masabtan nimo ang problema. Sa dihang mosulti ka na, magmakataronganon. Kon mag-inestrikto ka, ang imong anak mangitag lutsanan. “Sa ingon niini nga situwasyon nga ang mga batan-on magkinabuhig dobleng kinabuhi,” nagpasidaan ang librong Staying Connected to Your Teenager. “Sa balay, ilang isulti kon unsay makapalipay sa ilang ginikanan, ug kon tua na sa gawas, sila magpatuyang na sa ilang gusto.”—Prinsipyo sa Bibliya: Filipos 4:5.

Kalma lang. Ang batan-ong si Kari miingon: “Kon dili mi magkauyon ni Mama, masuko siya sa tanan nakong isulti. Masuko pod ko, ug maglalis na hinuon mi.” Imbes moreaksiyon dayon, ipadayag sa imong sinultihan nga nakasabot ka sa gibati sa imong anak. Pananglitan, imbes moingong, “Dili man na angayng ikabalaka!” sultihi siya, “Nakita nako nga nabalaka kaayo ka niini.”—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 10:19.

Kon mahimo, giyahi siya, ayaw siyag diktahi. Tabangi ang imong anak nga makakat-on sa pagpanimbang-timbang. Kon duna siyay problema, siyay pahimoa ug desisyon, dili ikaw. Samtang mag-estorya mo sa iyang problema, siyay pahunahunaa ug solusyon. Dayon, puwedeng moingon ka: “Kanay pipila nga imong kapilian. Hunahunaa nag maayo sa pipila ka adlaw ug dayon mag-estorya ra tag otro kon hain niana ang imong gusto ug kon nganong kanay imong gipili.”—Prinsipyo sa Bibliya: Hebreohanon 5:14.