SA TANANG deklarasyon, tingali kini ang usa sa kinagrabehan. Usa kini ka bahin sa proklamasyon nga gitawag ug el Requerimiento, nga basahog kusog sa Katsila nga mga konkistadores inigtaak nila sa kayutaan sa America sa pagpanakop ug yuta niadtong ika-16 nga siglo.

Unsa man gayoy giproklamar sa mga konkistadores ngadto sa mga lumad, ug ngano?

Wala magdugay human makaabot si Columbus sa America niadtong 1492, ang Spain ug Portugal parehong nangangkon nga silay tag-iya niining bag-ong nadiskobrehan nga kayutaan. Sanglit gilantaw niining duha ka nasod ang papa ingong hawas ni Kristo dinhi sa yuta, siyay ilang gipahusay sa ilang kabingkilan. Ubos sa pagdumala sa papa, ang kayutaan gibahin-bahin sa Simbahan tali sa Spain ug Portugal—sa kondisyon nga kining duha ka nasod magpadalag mga misyonaryo sa pagkombertir sa mga lumad.

Samtang nagpadayon ang pagpangilog ug kayutaan, ang hari sa Spain nangitag paagi aron mahimong legal ang ilang pagpangilog. Ang mga Katsila nag-ingon nga sanglit ang pagbahin-bahin sa yuta gihimo man sa ngalan sa Diyos, ang mga konkistadores makabuot kon unsay ilang himoon sa mga lumad ug sa ilang mga butang.

Ang mga Katsila naghimog dokumento sa pagpahibalo sa mga lumad bahin sa desisyon sa papa. Ang mga lumad gimandoan  sa pagdawat sa Kristiyanidad ug sa pagpasakop sa hari sa Spain. Kon sila dili mosunod, ang mga Katsila nagtuo nga may awtoridad sila gikan sa Diyos sa pagdeklarar ug makataronganon kuno nga gubat batok sa mga lumad.

Gusto sa Hari sa Spain nga ipabasa ang el Requerimiento agig pagpalinaw sa iyang konsensiya ug pagpakamatarong sa pagpangilog ug yuta. Kini sagad basahon sa mga konkistadores diha sa barko sa dili pa sila mosulong o diha atubangan sa mga molupyo nga dili makasabot sa pinulongan sa konkistadores. Usahay kini basahon diha sa mga payag nga walay tawo nga gipamiyaan sa nangalisang nga mga lumad.

Tungod niining pinugos nga pagpangombertir, daghang dugo ang mibanaw. Pananglitan, mga 2,000 ka Araucanian gipamatay sa gubat sa Chile niadtong 1550. Bahin niadtong wala mangamatay, ang konkistador nga si Pedro de Valdivia miingon sa hari: “Duha ka gatos ang gipamutlag kamot ug ilong kay wala sila mosunod sa mando bisag makadaghan nako sila padad-ig mensahero sumala sa imong gisugo, Mahal nga Hari.” *

Ang pagbasa sa el Requerimiento tingali nakaalibyo sa konsensiya sa mga konkistadores. Pero wala kini makahatag ug maayong dungog sa relihiyon sa mga Katsila. Ang misyonaryong pari niadtong ika-16 nga siglo nga si Bartolomé de las Casas, kinsa nakasaksi sa mga epekto sa el Requerimiento, misulat: “Kini dili makataronganon, makapasipala sa Diyos, makauulaw, walay hinungdan ug binuang nga mando! Kini nakahatag ug dakong kaulawan sa Kristiyanong relihiyon.” Ang historyano nga si Gonzalo Fernández de Oviedo nag-ingon nga ang kabangisan nga gihimo batok sa mga lumad sa kayutaan sa America nakahatag ug dili maayong impresyon sa Kristiyanidad.

Ang Diyos bay mabasol niini nga mga kabangisan nga gihimo sa mga lider sa politika ug relihiyon sa ngalan sa Diyos? Ang Bibliya nag-ingon: “Halayo ra sa matuod nga Diyos nga mobuhat sa pagkadaotan, ug sa Labing Gamhanan nga mobuhat sa kawalay-hustisya!”—Job 34:10.