Kon Unsay Angay Nimong Mahibaloan Bahin sa Patol
ANG imong kauban natumba ug nakuyapan. Ang iyang lawas nanggahi ug mikirig-kirig. Kon nahibalo ka nga siya gipatol, duna kay mahimo samtang naghulat ug tabang. Atong hisgotan ang pipila ka impormasyon bahin niining sakita nga nasaypan pagsabot sa uban.
Unsa ang patol? Kini maoy sakit sa utok nga moresultag kadiyot nga pag-atake nga gitawag ug seizure. Ang pag-atake sagad dili moabot ug singko minutos. Ang situwasyon nga bag-o pang gihisgotan gitawag ug grand mal seizure.
Unsay hinungdan sa pag-atake sa patol? Ang mga researcher nagtuo nga moatake kini dihang mokalit ug bul-og ang elektrikal nga signal tali sa mga selula sa utok. Wala pa gihapon matugkad kon nganong mahitabo kini.
Unsay akong himoon kon dunay atakehon ug grand mal seizure? “Kinahanglang pasagdan lang ang pasyente hangtod mohunong ang pag-atake ug seguradohon lang nga siya makaginhawa ug walay mahitabong kadaot sa iyang lawas,” miingon ang The Encyclopedia of the Brain and Brain Disorders. Apan ang maong libro miingon: “Kinahanglang motawag ug ambulansiya kon ang pag-atake molapas nag singko minutos, kon kini sundan ug laing pag-atake, o kon ang pasyente wala pa gihapon maulii sa panimuot bisag human na ang pag-atake.”
Unsay akong ikatabang sa pasyente samtang giatake? Paunlani siyag bisan unsa nga humok, ug ipalayo sa iyang ulo ang bisan unsa nga makasamad. Dihang mohunong na ang patol, ipatakilid siya parehas sa gipakita sa drowing.
Unsay akong himoon dihang maulian na sa panimuot ang pasyente? Una, pasaligi siya nga wala siyay angayng ikabalaka. Dayon tabangi siya sa pagtindog ug agaka siya sa lugar diin siya makapahulay. Human sa patol ang kadaghanan maglibog ug katulgon; ang uban dali rang maulian ug makapadayon sa kon unsay ilang gihimo una sila gipatol.
Tanan bang atakehon ug patol magkirig-kirig? Dili. Ang ubang pasyente wala sa kaugalingon pero dili matumba. Gitawag kini ug petit mal seizure (o absence seizure), nga sagad kadiyot lang ug walay tagdugay nga epekto. Pero ang ubang patolon dunay mas dugay nga petit mal seizure, nga moabot ug daghang minutos. Sa maong kahimtang, ang pasyente maglakaw-lakaw sa kuwarto, magbira-bira sa iyang sinina, o katingad-anan ug lihok. Human sa atake, siya tingali maglipong-lipong.
Unsay pagbati sa mga patolon? Siyempre, daghan kanila pirmeng mahadlok kon asa ug kanus-a na pod sila atakehon. Aron dili maulawan, tingali maglikay sila sa daghang tawo.
Unsang praktikal nga tabang ang akong ikahatag sa patolon? Dasiga siya nga dili iluom ang iyang gibati. Paminawi siya. Pangutan-a siya kon unsay iyang gusto nga imong himoon dihang patolon siya. Sanglit daghang patolon dili mahimong magdrayb, tingali imo siyang pasakyon sa imong sakyanan o ikay mamalit para niya.
Mamenosan o masumpo ba ang pag-atake sa patol? Dunay mga butang nga makapasugmat sa patol, sama sa tensiyon ug kakulang ug tulog. Busa, ang mga espesyalista nagrekomendar nga ang mga patolon kinahanglang magpahulay ug mag-ehersisyo nga regular aron dili kaayo matensiyon. Alang sa ubang patolon, ang mga tambal epektibo usab sa pagsumpo sa pag-atake sa patol.